Rothem
(gemeente Meerssen)
Dorp, ontstaan in de 18de eeuw op de plaats waar de weg van Maastricht naar Meerssen de Geul kruist.
De R.K.H. Hart van Jezuskerk (Kerkweg 56) is een driebeukige kerk voorzien van een terzijde geplaatste toren met tentdak en ingang. De kerk verrees in 1928-'29 naar ontwerp van J. Wielders in zakelijk-expressionistische vormen en met gotiserende details. In het interieur bevindt zich een gebrandschilderd venster naar ontwerp van J. Colette (1928-'31) en uit dezelfde periode enkele beelden van J. Weerts. De schilderingen rond de altaarboog zijn gemaakt door R. Franquinet. Wielders ontwierp ook de pastorie (Kerkweg 52) en de kapelanie (Kerkweg 58), respectievelijk gebouwd in 1924 en 1927.
De R.K. lagere school ‘Lindegaerde’ (Past. Geelenplein 2) is een forse tweelaags middengangschool met acht klassen, gebouwd in 1922 als dubbele school voor gescheiden onderwijs aan jongens en meisjes.
Woonhuizen. Uit circa 1900 dateert de gepleisterde villa Klinkenberg 2, die is voorzien van chaletstijl-elementen. In zakelijk-expressionistische vormen uitgevoerd zijn Huize Mariënwaard (Emmaweg 86; 1930) en het door L. Theunissen ontworpen woon- en winkelpand Klinkenberg 126-128 (1931).
De boerderij Klinkenberg 1 is een in opzet 18de-eeuwse gesloten hoeve met aanbouwen, een puntgevel met de jaartalankers ‘1782’ en een schuur met mergelstenen speklagen.
Watermolens. De voorm. Nieuwe of IJzeren molen (Molenweg 5-7) is een middenslagmolen op de Kleine Geul. De molen wordt in 1381 vermeld als behorend tot het huis Vaeshartelt. Het huidige U-vormige pand is kort na 1789 ontstaan en bevat een 16de-eeuwse gevelsteen. De blokbepleistering dateert van 1906. Rond 1886 werd de oliemolen omgevormd tot een korenmolen. Het ijzeren rad is uit 1920. De voorm. oliemolen (Geuldalweg 16) is een middenslagmolen op het Geulke. De in opzet mogelijk 18de-eeuwse korenmolen werd in 1944 beschadigd en is nu in gebruik als woonhuis.
Rothem, R.K.H. Hart van Jezuskerk (1990)