Oostrum
(gemeente Venray)
Dorp, ontstaan in de middeleeuwen aan de Oostrumse Beek. De vondst van een Mariabeeld in 1350 leidde tot de ontwikkeling van Oostrum als bedevaartplaats. Het in 1450 gestichte augustinessenklooster Bethlehem werd in 1802 opgeheven en in 1806 gesloopt. Bij de aanleg van de spoorlijn Nijmegen-Venlo in 1882 kwam bij Oostrum het station van Venray te liggen (1976 vernieuwd).
De R.K.O.L.-Vrouwe Geboortekerk (Mgr. Hanssenstraat 22) bestaat uit een eenbeukige, driezijdig gesloten kerk met dakruiter en haaks daarop een driebeukige kruiskerk. Ter vervanging van een mogelijk 13de-eeuwse voorganger kwam rond 1400 de eenbeukige laat-gotische kerk tot stand met de aanzet van een toren. Deze toren werd afgebouwd bij de kerkrestauratie in 1888 naar plannen van J. Jorna. Vanwege ruimtegebrek bouwde men in 1935-'36 een door J. Coumans ontworpen forse driebeukige kruiskerk met sobere neogotische details tegen het oude schip, dat veranderde in een voorportaal. Het oude koor kreeg de functie van zijkapel. De in 1944 opgelopen oorlogsschade aan de nieuwe kerk werd in 1946 hersteld en in 1952-'53 volgde de restauratie van de oude kerk. De onderbouw van de in 1994 opgeblazen toren werd onder één dak gebracht met het schip en op het dak verrees de huidige dakruiter.
In het interieur rusten de gotische kruisribgewelven van het oude koor op schalken; twee ervan zijn voorzien van duivelskoppen, de sluitstenen tonen het Lam Gods en Madonna met Kind. Tot de inventaris behoren het wellicht 14de-eeuws beeld van O.L. Vrouwe van Oostrum, een door meester Arnt Beeldensnijder vervaardigde beeldengroep van twee engelen met Veronicadoek (circa 1480), een beeld van Christus als Man van Smarten (circa 1480) en een beeld van St. Antonius Abt (begin 16de eeuw). De in 1935 gebouwde pastorie (Mgr. Hanssenstraat 20) is ontworpen door J. Coumans.
Het voorm. noviciaat ‘Sint Pascalis’ (Wanssumseweg 12) bestaat uit een kapel en vier vleugels om een binnenplaats, opgetrokken in 1935 naar plannen van J. Bekkers. In de tuin van het in 1962 gesloten noviciaat bevindt zich een kleine Lourdesgrot.
De boerderij ‘Klein Spraland’ (Geijsterseweg 33) is een U-vormig complex waarvan het woonhuis de jaartalankers ‘1717’ draagt. In de 19de eeuw heeft een vergroting en ophoging plaatsgevonden.
Woonhuizen. Rond 1910 gebouwd zijn het hoekpand Stationsweg 128, met neorenaissance-details, en de gepleisterde Villa Josephine (Stationsweg 142), met hoger opgaand middendeel en jugendstil-details.
Watermolens. De voorm. watermolen Buitenhof 2 is een 19de-eeuws pand met wagendeur en aangebouwde schuur. Vanwege de bouw van de omringende nieuwbouwwijk werd de Oostrumse beek verlegd en verdween het waterrad. Ten noorden van Oostrum ligt de Rosmolen (De Rosmolen 1), een onderslagmolen aan de Oostrumse Beek. De korenmolen met rieten tentdak is vóór 1667 gebouwd. Bij de restauratie in 1975 is een nieuw waterrad aangebracht.
De
R.K. begraafplaats ‘Trans Cedron’ (Meijerlaan 1), gesticht in 1909, omvat ook een
processiepark met elf in 1912-'13 gebouwde neogotische
Oostrum, R.K. begraafplaats Trans Cedron annex processiepark
kapellen met kruiswegstaties. Tussen processiepark en begraafplaats staat een
Calvarieberg met aan de voorzijde engelenbeelden en een Piëtabeeld. In de grot bevindt zich een beeld van de gestorven Christus.
Oirlo. Dit dorp ten zuidoosten van Oostrum ontstond in de 12de eeuw. De R.K. St.-Gertrudiskerk (Hoofdstraat 23) is een forse driebeukige kerk met driezijdig gesloten koor en een ongelede toren met ingesnoerde spits. Tegen het vroeg-15de-eeuwse schip bouwde men midden 15de eeuw een koor. In 1944 werd de rond 1300 gebouwde toren opgeblazen. Van de kerk bleef enkel het laat-gotische koor bewaard. Daartegenaan bouwde men in 1950-'51 naar plannen van J.H.J. Kayser het huidige schip. De forse toren kwam in 1958-'59 gereed. Hierin hangt een door Albert Hachman gegoten klok (1526). Op de kruisribgewelven van het koor zijn resten van schilderingen (tweede helft 15de eeuw) zichtbaar. Tot de inventaris behoren enkele laat-gotische beelden (rond 1500), waaronder twee uit het atelier van de meester van Elsloo. Het koor bevat een grafzerk voor Joannes Ryckens († 1720). Op het kerkhof staan enkele 17de- en 18de-eeuwse grafkruisen. Het voorm. zusterklooster