Meijel
Dorp, ontstaan in de middeleeuwen op een hogere zandrug temidden van moerassige venen van de Zuidelijke Peel. In de 12de eeuw bouwde men hier een kerk. Meijel werd een vrije rijksheerlijkheid, die in 1716 tot het Oostenrijkse Overkwartier ging behoren. Als pleisterplaats op de weg van Deurne naar Kessel - de enige doorgang door dit deel van de Peel - groeide het in de 19de eeuw uit tot een langgerekte nederzetting. Het in 1944 zwaar beschadigde dorp breidde na de oorlog aan de westzijde en zuidzijde fors uit.
De R.K. St.-Nicolaaskerk (Raadhuisplein 13) is een driebeukige kerk met recht gesloten koor en een forse toren van vier geledingen met ingesnoerde spits. De kerk is gebouwd in 1953-'55 naar plannen van F.P.J. Peutz. De oorspronkelijke middeleeuwse kerk ter plaatse werd in 1830 vernieuwd. De daarvoor in 1901-'02 in de plaats gekomen neogotische kerk werd in 1944 vernield. De huidige toren is op de neogotische voorganger geïnspireerd. Het hele kerkgebouw heeft speklagen van mergelsteen. Het in mergel uitgevoerde interieur wordt gedekt door netgewelven. Behalve de inventaris uit de bouwtijd, waaronder het hoofdaltaar, de preekstoel en de communiebanken, bevat de kerk een 16de-eeuws Mariabeeld en twee 18de-eeuwse heiligenbeelden. Het door de Gebr. Franssen gebouwde orgel (1864) is afkomstig uit de kerk van Lieshout (geplaatst in 1965). Op het kerkhof bevinden zich interessante graftekens met kruis voor W.H. Goossens († 1903) en P.J. Truyen († 1919).
De voorm. kapelanie (Kalisstraat 1) is een L-vormig eenlaagspand uit 1752, dat tot 1868 diende als pastoorswoning en daarna tot 1912 als kapelanie. De bepleistering heeft men rond 1868 aangebracht. Het rechter deel was oorspronkelijk het koetshuis.
Het voorm.
St.-Jozefklooster (Alexanderplein 2) is in 1898 gebouwd als franciscanessenklooster annex meisjesschool. Het tweelaags hoofdgebouw
Meijel, Raadhuis Schoolstraat 10-18, schoolgedeelte
Meijel, Groene Kruisgebouw
met - oorspronkelijk lagere - vleugels vertoont neogotische details. In 1923 werd een lokaal aangebouwd en in 1928 verrees een afzonderlijke tweeklassige bewaarschool. De noordvleugel heeft men in 1953 verhoogd.
Raadhuizen. Het voorm. raadhuis Schoolstraat 10-18 werd in 1914 gebouwd met rationalistische details naar ontwerp van J.W. Gooden. Het bestaat uit een tweelaags raadhuisgedeelte (oostzijde) en een oorspronkelijk vierklassige jongensschool (westzijde). Het schoolgedeelte kreeg in 1928 een vijfde lokaal. Het raadhuistorentje werd in 1944 verwoest. Het gebouw dient nu als brandweerkazerne. Het huidige gemeentehuis Raadhuisplein 1 dateert uit 1960 en is gebouwd in traditionalistische stijl.
Het Groene Kruisgebouw (J. Truyenstraat 9), opgetrokken in 1952 in traditionalistische stijl, is een karakteristiek voorbeeld van dit gebouwtype.
Boerderijen. De langgevelboerderij Dorpsstraat 7 is gedateerd ‘1757’ en heeft een gepleisterde voorgevel. Voorbeelden van kleine 19de-eeuwse, eenbeukige langgevel-Peelboerderijen zijn Heldensedijk 21 en Molenstraat 53.
Auteursrechtelijk beschermd