Monumenten in Nederland. Limburg

Meerlo
(gemeente Meerlo-Wanssum)

Dorp, ontstaan in de middeleeuwen langs de Grote Molenbeek en sinds 1485 een zelfstandige parochie. Het middeleeuwse kasteel werd in 1580 verwoest. De heerlijkheid Meerlo werd in 1648 onderdeel van Spaans Gelre en kwam in 1713 aan Pruisen. In de Franse tijd ontstond uit de heerlijkheden Meerlo, Blitterswijck en Swolgen één gemeente, die in 1815 bij Nederland werd gevoegd. In 1944 liep het dorp flinke oorlogsschade op. Na de oorlog is aan de westzijde enige nieuwbouw tot stand gekomen.

Het Kasteeltje (Moleneind 4) bestaat uit enkele om een binnenplaats gelegen gebouwen. Van het in 1230 vermelde kasteel Meerlo - verwoest in 1580, herbouwd in 1619 en afgebrand in 1752 - bevinden zich mogelijk nog muurresten in de na 1752 opgetrokken tiendschuur aan de noordoostzijde. De nederhof kwam begin 17de eeuw in opdracht van Johan van Winckelhuysen tot stand met een rijzig poortgebouw voorzien van trapgevels en een doorrit uit 1619. Na de brand van 1752 liet Edmund Floris Cornelis graaf van Hatzfeldt de nederhof herbouwen. Toen zijn ook de genoemde tiendschuur annex rentmeesterwoning en een haaks op het poort staand stalgebouw opgetrokken. In 1986 is het complex gerestaureerd.

De R.K. St.-Johannes de Doperkerk (Hoofdstraat 15) is een driebeukige kruisbasiliek met een terzijde geplaatste toren van vier geledingen met ingesnoerde spits. Deze door J. van Groenendael ontworpen kerk met neogotische details kwam in 1934-'35 tot stand ter vervanging van de rond 1500 gebouwde dorpskerk. Bij het herstel van de oorlogsschade in 1947 kreeg de westgevel een roosvenster. De in 1954 naar ontwerp van de gebroeders Linskens gebouwde toren lijkt sterk op de in 1944 opgeblazen kerktoren uit het eind van de 15de eeuw. In de toren hangt een door Johannes van Venlo en Johannes van Stralen gegoten klok (1493). De kerk bevat onder meer twee 15de-eeuwse heiligenbeelden en een preekstoel uit circa 1700.

Woonhuizen. Het rijzige, wit geschilderde dwarse huis Mgr. Jenneskensstraat 2 heeft twee gezwenkte topgevels uit circa 1700 en een vroeg-19de-eeuwse

Meerlo, Woonhuis Mgr. Jennekensstraat 2

[p. 256]

ingang met gesneden bovenlicht. Sober neoclassicistisch van vorm zijn de herenhuizen Huize Catharina (Hoofdstraat 20) uit 1887 en Hoofdstraat 13 uit dezelfde tijd.

Boerderijen. De boerderij Moleneind 8 heeft een mogelijk 18de-eeuws dwars voorhuis. Laat 18de- of vroeg-19de-eeuws is het dwars geplaatste voorhuis van de boerderij Megelsum 20.

De Mariakapel (Megelsum 29) is een kleine wegkapel met gezwenkte topgevel, gebouwd rond 1700 en kort na 1821 vernieuwd en vergroot.