Monumenten in Nederland. Limburg

Einighausen
(gemeente Sittard-Geleen)

Dorp, ontstaan in de middeleeuwen. Nabij de kruising van de Brandstraat-Heistraat met de Everstraat-Kappelerweg lag de dries. In de 19de eeuw ontstond lintbebouwing langs de Heistraat en Everstraat. Na de Tweede Wereldoorlog is het dorp aan de zuidoostzijde uitgebreid.

De R.K. kerk O.L. Vrouwe ten Hemelopneming (Heistraat 11) is een driebeukige kruisbasiliek met een vijfzijdig gesloten apsis en een front met twee torens van vier geledingen en een spits met frontalen. Deze kerk in neoromaanse en neogotische vormen werd in 1905-'06 gebouwd naar ontwerp van C.J.H. Franssen ter vervanging van een voorganger uit 1840. De kerk is in 1987 gerestaureerd.

Het interieur wordt gedekt door kruisribgewelven en een koepelgewelf (viering). De neogotische inrichting en polychromie uit de bouwtijd zijn nog aanwezig. Tot de 19de-eeuwse inventaris behoren diverse beelden, waarvan één van atelier Cuypers en enkele andere van Jos Thissen, en verder een door Pereboom & Leyser gebouwd orgel (1888). Uit de bouwtijd dateren de door A. en

[p. 107]

Einighausen, R.K. kerk O.L. Vrouwe ten Hemelopneming

P. Windhausen geschilderde kruiswegstaties en uit het atelier Engelbert de communiebank en de bovenbouw van het hoofdaltaar; in de onderbouw daarvan, die vervaardigd is door de firma Kastelijn & Kühnen, zitten drie reliëfs van Jos Thissen. Vijf gebrandschilderde ramen zijn vervaardigd door atelier Nicolas & Zn. (1906).

De pastorie (Heistraat 9) (1935) is een blokvormig huis met tentdak, ontworpen door B.A. Schinkel. Het H. Hartbeeld (tegenover Heistraat 2) is in 1920 door Jos. Thissen vervaardigd.

Boerderijen. Het dorp heeft enkele interessante boerderijen met delen 17de-eeuws vakwerk, zoals de L-vormige hoeve Everstraat 4 met vakwerk aan de binnenplaats en enkele mogelijk van 1714 daterende bouwdelen. De gesloten hoeve Everstraat 6-10 heeft aan weerszijden van een middendeel met topgevel een haaks bouwdeel met inrijpoort. Het complex heeft delen 17de-eeuws vakwerk en draagt de dateringen ‘1833’ (jaartalankers bij nr. 10) en ‘1835’ (sluitsteen bij nr. 8). De L-vormige hoeve Everstraat 44 is voorzien van de jaartalankers ‘1748’. Voorbeelden uit de 19de-eeuw zijn de gesloten hoeven Brandstraat 12 (1855), Heistraat 2 (1856) - met een in 1936 verbouwd tweelaags woongedeelte -, Everstraat 63 (circa 1870) en Everstraat 57-61 (1911). Verder zijn er de U-vormige hoeven Heistraat 4 (1855) en Heistraat 40 (1871).

Wegkapellen. De driezijdig gesloten Mariakapel (bij Everstraat 68) werd in 1894 met neogotische details gebouwd. Van 1937 dateert de recht gesloten St.-Theresiakapel (bij Heistraat 82) met hoog zadeldak.