Wijster
(gemeente Midden-Drenthe)
Esdorp, ontstaan in de vroege middeleeuwen als dochternederzetting van Beilen en voor het eerst vermeld in 1206. Het door essen omringde dorp zonder kerk heeft aan de Bruntingerweg een grote trechtervormige brink. Langs de Kampsweg vond enige uitbreiding plaats
Wijster, Boerderij Beilerweg 2
in de richting van het in 1903 gebouwde en thans weer verdwenen station aan de lijn Zwolle-Groningen. In 1931 werd ten zuiden van het dorp het composterings-bedrijf van de N.V. Vuilafvoer Maatschappij VAM (opgericht in 1929) in gebruik genomen. Ter plaatse werden stedelijke afvalstoffen verwerkt voor landbouwdoeleinden.
De Herv. kerk (Kampsweg 10) is een eenvoudige zaalkerk met dakruiter, gebouwd in 1929. De pastorie (Kampsweg 8) is uit dezelfde tijd.
Woonhuizen. De voorm. baanwerkerswoning Kampsweg 25 is in 1903 gebouwd aan de spoorlijn Zwolle-Groningen. De woningen Kampsweg 5-9 en 17-21 met expressionistische elementen dateren uit circa 1930.
Boerderijen. De fraaie 18de-eeuwse hallenhuisboerderij Beilerweg 2 heeft een rieten dak, een onderschoer en een aangebouwde houten bijschuur met rieten dak en vlechtwerk van geknoopt stro. De met riet gedekte kleine dwarsdeelboerderij Bruntingerweg 1 dateert uit circa 1860. De boerderij Drijberseweg 46 heeft een met riet gedekte schuur en een dwars geplaatst woonhuis uit circa 1929. Oosterse Veldweg 1 en Oosterse Veldweg 2 zijn moderne ontginningsboerderijen met zijlangsdeel uit 1938. Deze boerderijen betrokken hun meststoffen van het nabij gelegen composteringsbedrijf VAM. Dit geldt ook voor de in 1939 opgetrokken moderne kop-rompboerderijen Vamweg 6 en Vamweg 8.
Het café-restaurant ‘Café Pot’ (Meester Haddersstraat 2), een fors hoekpand met afgewolfd zadeldak en een deels hoger opgetrokken gevelpartij, dateert uit circa 1929.
Bruggen. Over het Linthorst Homankanaal liggen verschillende bruggen uit circa 1925, waaronder de draaibrug nr. 4 (Bruntingerweg ong.) met een houten brugdek op ijzeren profielbalken. Oorspronkelijk lagen er negen van dergelijke bruggen. De rond 1930 gebouwde vaste brug over het VAM-kanaal (Marsweg ong.) heeft een ijzeren vakwerkspant met gebogen bovenrand.
Spier. Deze kleine esnederzetting ten westen van Wijster stond in de 13de eeuw bekend onder de naam Spehorne. De tot woonhuis verbouwde 18de-eeuwse hallenhuisboerderij De Steegde 4 heeft een aangebouwde houten schuur en een vrijstaande naastgelegen stookhut. Het woon- en winkelpand De Steegde 2 is in 1938 gebouwd in zakelijk-expressionistische vormen. In de naastgelegen werkplaats was oorspronkelijk een smederij ondergebracht.
Drijber. Kleine esnederzetting ten zuidoosten van Wijster. De voorm. Geref. kerk (Berkenweg 14), een eenvoudige zaalkerk met geveltoren uit 1928, dient nu als consistorie bij de huidige Geref. kerk. De School met den Bijbel (Drijber 43) is een lagere school uit 1929, gebouwd als tweeklassige gangschool en in 1951 uitgebreid met een
Auteursrechtelijk beschermd
