Tjalleberd (Tsjalbert)
(gemeente Heerenveen)
Streekdorp, ontstaan in de 18de eeuw langs de Aengwirderweg, die als ontginningsas voor het omringende land diende.
De Herv. kerk (Pastoriesingel 1) is een driezijdig gesloten zaalkerk met houten geveltoren, gebouwd in 1742 in opdracht van grietman Martinus Bouricius. In 1825 werd de kerk uitgebreid met een driezijdig gesloten dwarspand, voorzien van een neoclassicistisch toskaans ingangspoortje. In de geveltoren hangt een door Petrus Overney gegoten klok (1670). Tot de kerkinventaris behoren een 17de-eeuwse preekstoel en een door L. van Dam & Zn. gebouwd orgel (1869). Op het kerkhof, gesticht in 1909, staat een rechtop gezette zerk uit 1691. De uit 1940 daterende pastorie (Pastoriesingel 6) is ontworpen door C.J. Wierda.
De Doopsgez. kerk (Aengwirderweg 318) is een zaalkerk uit 1871 met consistoriekamer in het driezijdig gesloten uiteinde. Het orgel werd gebouwd door L. van Dam & Zn. (1888).
Gersloot bij Tjalleberd, Klokkenstoel
Het woonhuis Aengwirderweg 294 is een middengangshuis uit 1906 met jugendstil-details, gebouwd naar plannen van S.H. Zwarts.
Het voorm. Trip-gemaal (Hooivaartsweg 14), gelegen ten noorden van Tjalleberd, werd in 1876 gebouwd naar plannen van W.C. en K. de Wit als stoomvijzelgemaal. Van een verbouwing in 1905 stamt vermoedelijk ook de in chaletstijl uitgevoerde machinistenwoning (Hooivaartsweg 16). Het gemaal is tot 1976 in bedrijf geweest en in 1989-'90 gerestaureerd en in 1998 uitgebreid met een woonvleugel.
De klokkenstoel van Gersloot (Aengwirderweg 396), gelegen ten noordoosten van Tjalleberd, is een in gewapend beton uitgevoerde dubbele klokkenstoel met zadeldak uit circa 1925 (gerestaureerd 1982). Erin hangen een 15de-eeuwse klok en een door Hans Falck gegoten klok (1618).
Luinjeberd (Lúnbert). Dorp gelegen ten zuidwesten van Tjalleberd. De klokkenstoel (bij Aengwirderweg 130) is een in gewapend beton uitgevoerde enkele klokkenstoel met zadeldak uit 1921, gemaakt door de firma Boltje en Buwalda naar ontwerp van S.H. Zwarts. De klok werd in 1645 gegoten door Johan Noteman voor de kerk van Terband en in 1843 naar hier overgebracht. De boerderijen Aengwirderweg 251 (1908) en Aengwirderweg 245 (1909) hebben beide een voorhuis met jugendstil-elementen.
Auteursrechtelijk beschermd