Monumenten in Nederland. Fryslân

Friesland

Peperga
(gemeente Weststellingwerf)

Streekdorp, ontstaan in de middeleeuwen langs de (Binnen)weg van Oldemarkt naar Noordwolde. De spoorweghalte uit 1870 (gesloten in 1941) was vooral van belang voor het vervoer van boter uit Oldemarkt en stoelen uit Noordwolde

De Herv. kerk (Pepergaweg 12), oorspronkelijk gewijd aan St. Nicolaas, is een driezijdig gesloten zaalkerk met een rijzige toren van drie geledingen met achtkantige bakstenen lantaarn en ingezwenkte naaldspits. De toren van de in opzet laat-middeleeuwse kerk werd - volgens een gedenksteen in rode zandsteen - in 1537 verhoogd met een derde geleding en een lantaarn in laat-gotische vormen; de door kruisbloemen beëindigde pinakels geven de toren een rijk silhouet. De kerk zelf werd in 1810 herbouwd, mogelijk met gebruik van oudere muurresten. Tot de inventaris behoren een gotische priesterzerk (1510), grafzerken

[p. 256]

Peperga, Herv. kerk

uit 1666 en 1668, een vermoedelijk 17de-eeuwse preekstoel en een orgel uit 1912. Op het kerkhof staat een grafteken met obelisk voor J.B. de Jong († 1918).

De R.K. St.-Fredericuskerk (Pepergaweg 45) is een driebeukige neogotische kruiskerk met driezijdig gesloten koor en een achtkantige vieringtoren met spits, gebouwd in 1921-'22 naar ontwerp van W. te Riele. De kerk kwam tot stand ter vervanging van een zuidelijker gelegen voorganger (Overburen), waarvan het kerkhof resteert (1839). Het kerkinterieur wordt gedekt door kruisribgewelven. Tot de inventaris behoren de uit de oude kerk afkomstige neogotische preekstoel (1872) en het door de gebroeders Brom vervaardigde doopvont en hoofdaltaar; de oude communiebank is verwerkt in de altaartafel. Op het kerkhof staat een uit natuursteen vervaardigde calvarieberg. De pastorie (Pepergaweg 47) werd eveneens ontworpen door W. te Riele.

Steggerda. Streekdorp, ontstaan aan de (Binnen)weg bij de kruising met de rond 1608 aangelegde Steggerdersloot. De Herv. kerk (Steggerdaweg 35) is een driezijdig gesloten zaalkerk met steunberen en een toren van twee geledingen met ingesnoerde spits. De in 1739 gebouwde kerk is in 1903 gewijzigd en geheel nieuw ommetseld naar plannen van B. Rouwkema. In dezelfde tijd is een consistoriekamer aangebouwd. De kerk bevat een grafzerk uit 1642. De in 1898 gebouwde pastorie (Stegerdaweg 39) heeft neorenaissance-details en gegolfde Friese pannen. De boerderij Steggerdaweg 87 stamt volgens een datering op een balk in het interieur uit 1731. Deze hallenhuisboerderij is in 1957 gerestaureerd naar plannen van J.J.M. Vegter.

Steggerda bij Peperga, Herv. kerk