Makkinga
(gemeente Ooststellingwerf)
Dorp met een brinkvormig plein, ontstaan in de 15de eeuw als ontginning vanuit Oosterwolde. De laat-middeleeuwse Lycklamastins werd in 1829 afgebroken. Van 1848 tot 1886 was Makkinga hoofdplaats van Ooststellingwerf, waarna het nog slechts een bescheiden ontwikkeling doormaakte.
De
Herv. kerk (Brink 10) is een driezijdig gesloten kerk voorzien van een ingebouwde toren met ingesnoerde naaldspits. Een rococo-cartouche boven de ingang vermeldt het jaar 1777, toen de huidige kerk verrees ter vervanging van een oudere, aan St. Bonifatius gewijde, kerk. In de toren hangt nog een klok uit 1466. Volgens een bord in de kerk geschiedde de herbouw naar plannen van meester-timmerman Theunis Thomasz. uit Burgum, die ook de preekstoel
Elsloo bij Makkinga, Woudboerderij Hoofdweg 54a
(1776) maakte. Verder zijn er enkele zerken met de wapens van Lycklama à Nijeholt (1619, 1670 en 1731). De nabij geplaatste gietijzeren dorpspomp dateert uit circa 1880.
Woonhuizen. Het gepleisterde, eenlaags middenganghuis Villa Nova (Lyclamaweg 17) vertoont neoclassicistische elementen uit circa 1850. De voorm. schoolmeesterswoning Lyclamaweg 13 uit circa 1890 heeft eclectische details. De in 1915 opgetrokken villa Wemeweg 17 is voorzien van late jugendstil-details.
Windmolen ‘De Weijert’ (Lycklamaweg 15) is een met riet gedekte achtkantige stellingkorenmolen met deels houten en deels stenen onderbouw in de vorm van een schuur. De oorspronkelijk als houtzaagmolen in Gorredijk gebouwde molen is in 1925 voor W. Zeephat overgebracht naar de huidige plaats en in 1983-'84 gerestaureerd.
Elsloo. Streekdorp ten zuiden van Makkinga op de splitsing van de Buitenweg en de Peperstraat. De Herv. kerk (Hoofdweg 42) is een recht gesloten zaalkerk met jugendstil-elementen, uitgebouwde kamer en dakruiter, gebouwd in 1913 ter plaatse van een voorganger uit 1632. De dubbele houten klokkenstoel met schilddak is in 1987 vernieuwd en heeft een 15de-eeuwse klok en een klok uit 1953. Interessante boerderijen zijn de kop-rompboerderij Hoofdweg 54, waarvan het gepleisterde voorhuis is voorzien van de jaartalankers ‘1684’, en de naastgelegen boerderij Hoofdweg 54a, een kleine woudboerderij met krimp, vermoedelijk uit de eerst helft van de 19de eeuw. De poldermolen ‘Vesuvius’ in het natuurgebied de Stobbepoel is een houten paaltjasker met tonmolen,
Auteursrechtelijk beschermd