Monumenten in Nederland. Fryslân

Friesland

Drogeham (Droegeham)
(gemeente Achtkarspelen)

Dorp, ontstaan in de 19de eeuw op enige afstand ten westen van het in 1242 gestichte premonstratenzer Buweklooster (gesloopt rond 1580). Het dorp met brinkachtige ruimte kreeg in 1891 verbinding met het Kolonelsdiep, vooral voor de afvoer van het ter plaatse gewonnen zand.

De Herv. kerk (Tsjerkebuorren 4), oorspronkelijk gewijd aan St. Nicolaas, is een zaalkerk met rond gesloten koor en een zadeldaktoren van twee geledingen. De romaanse toren verrees begin 13de eeuw en werd blijkens jaartalankers in 1704 hersteld; mogelijk kreeg de toren toen het huidige zadeldak. De toren is in 1984-'85 gerestaureerd. De oorspronkelijk middeleeuwse kerk heeft men in 1876 geheel vernieuwd in machinale steen, met pseudo-romaanse details. Mogelijk is inwendig en in de westgevel

[p. 117]

nog wat van het oudere muurwerk bewaard gebleven.

De Geref. kerk (De Sannen 22) is een moderne kerk met vrijstaande toren, gebouwd in 1969 naar plannen van F. de Vries.

De openbare lagere school (Buorren 23) is een drieklassige gangschool uit 1907.

Woonhuizen. De eenvoudige arbeiderswoning Tsjerkebuorren 8 dateert uit de eerste helft van de 19de eeuw. Voorbeelden van middenganghuizen in het dorp zijn De Sannen 10 (1873), in neoclassicistische vormen, en Tillewei 3 (1907). Uit 1910 dateert De Lange Jammer (Lytse Wei 2), een in kalkzandsteen uitgevoerde arbeiderswoning met krimp. Expressionistische vormen hebben de huizen De Buorren 1 (circa 1925), Tillewei 8 (1930) en It Sinnehûs (De Buorren 18; 1935).

De boerderij It Kleasterbreed 3 is een fraaie kop-hals-rompboerderij. Het voorhuis is voorzien van een omlopende bakgoot en een nokanker met de datering ‘1807’; vermoedelijk uit die tijd bevat het interieur een betimmering, wandtegels en een schouw.

De Alg. begraafplaats (bij It Kleasterbreed 3) ligt op de plaats van het gesloopte premonstratenzer Buweklooster. De enkele houten klokkenstoel met schilddak wordt al in 1558 vermeld en is in 1950 vernieuwd. In de klokkenstoel hangt een door de erven Alewijn Crombosch gegoten klok (1760).