Westervoort
Dorp, ontstaan in de middeleeuwen op een oeverwal van de IJssel. In 1735 werd de heerlijkheid gekocht door de stad Arnhem. De IJssel kreeg in 1774 bij Westervoort zijn huidige aftakking van de Rijn als gevolg van doorgraving van de polder Pley. De uit 1763 stammende schipbrug over de IJssel werd in 1901 vervangen, toen men de spoorbrug uit 1856 verbreedde. Na de Tweede Wereldoorlog is die brug hersteld en opnieuw verbreed. Het dorp heeft zich ontwikkeld tot een forensengemeente voor Arnhem.
De Herv. kerk (Dorpstraat 61), oorspronkelijk gewijd aan St. Werenfridus, is een driebeukige pseudobasiliek met driezijdig gesloten koor en een toren van drie geledingen met ingesnoerde spits. De sobere tufstenen toren dateert uit de eerste helft van de 14de eeuw en werd eind 15de eeuw in baksteen verhoogd. Het gotische koor verrees in de eerste helft van de 15de eeuw. Aan het eind van die eeuw verving men het oude schip door het huidige, waarvan de zijbeuken langs de toren doorlopen. De kerk is na eerder herstel van oorlogsschade in 1955-'57 gerestaureerd.
Het interieur van het schip wordt gedekt door kruisribgewelven op korte kolonetten. Tot de inventaris behoren een midden-16de-eeuwse grafzerk en een laat-17de-eeuwse preekstoel. Het in 1708 door Derk Joost Jalinck voor de Herv. kerk van Eibergen gebouwde orgel (verbouwd in 1832) is in 1966 naar Westervoort overgebracht. De kosterswoning (Dorpstraat 63) is een neoclassicistisch pand uit 1841.
De R.K. St.-Werenfriduskerk (Dorpsstraat 109) is een driebeukige neogotische kruisbasiliek, gebouwd in 1913-'14 naar plannen van Nic. Molenaar ter vervanging van een voorganger uit 1841. De toren uit 1884 is in 1945 opgeblazen. In 1951 is de huidige voorgevel opgetrokken.
De Geref. kerk (Bosweg 7) is een zaalkerk op L-vormige plattegrond, gebouwd in 1937 in traditionele vormen. Het expressionistische raadhuis (Dorpsplein 1) ontstond 1924-'25 naar ontwerp van J.H. Hogenkamp. Het is in 1974 en 1988 fors uitgebreid.
Hamerden (Hamersestraat 53) is een voorm. havezate, die voor het eerst wordt genoemd in 1434. Het bijna vierkante gedeelte met zadeldak tussen puntgevels aan de zuidzijde van het huidige gebouw dateert uit 1612. Door uitbreiding aan de noordzijde ontstond in 1684 een tweebeukig huis. Nadat de stad Arnhem Hamerden in 1736 had gekocht, werd het een boerderij en bouwde men
Auteursrechtelijk beschermd
