Weurt
(gemeente Beuningen)
Dorp, ontstaan in de 12de eeuw op een oeverwal van de Waal. Langs de huidige Pastoor van der Marckstraat vormde zich een lintbebouwing. Na de Tweede Wereldoorlog is het dorp in zuidelijke richting uitgebreid. Weurt grenst aan het industriegebied van Nijmegen.
De R.K. St.-Andreaskerk (bij Kerkstraat 14) is een neogotische driebeukige basiliek met lager, driezijdig gesloten koor en een toren van vier geledingen met ingesnoerde naaldspits. De kerk verrees in 1895-'98 naar ontwerp van C. Franssen. Het interieur wordt gedekt door kruisribgewelven en een houten tongewelf (schip). Tot de inventaris behoren een rijk uitgevoerde preekstoel (circa 1800), een doopvont (circa 1800) en een in 1777 door A.F.G. Heyneman vervaardigd orgel met een kast uit 1845 door A.A. Kuerten. Het orgel bevindt zich sinds 1804 in Weurt. Uit de bouwtijd van de kerk stammen enkele door H. van der Geld vervaardigde beelden en het hoogaltaar. Het interieur is gepolychromeerd door G. Deumens (tongewelf, 1898) en door de firma M.H. van Winssen en door Van de Wiel (1902). De gebrandschilderde koorvensters zijn van F. Nicolas & Zn. (1913-'14). De pastorie (Kerkstraat 14) is in 1923 gebouwd naar ontwerp van Ch. Estourgie. Ernaast bevindt zich een Lourdesgrot.
Het klooster van de paters Maristen (Pastoor van der Marckstraat 14) bestaat uit een hoofdgebouw en twee lagere haakse vleugels. Het werd in 1906 voor de zusters Ursulinen gebouwd, mogelijk naar ontwerp van C. Franssen, en is later in gebruik genomen door de paters. In de topgevel van het middenrisaliet staat een beeld van St. Jozef met Kind. In de na 1910 gebouwde linkervleugel waren schoollokalen; de rechter vleugel was een patronaat, thans bevindt zich daar een kapel.
De voorm. jongensschool (Pastoor Van der Marckstraat 24-26) is rond 1900 gebouwd. Het ontwerp in neorenaissance- en neogotische vormen is waarschijnlijk van C. Franssen. Het gebouw is later aan de rechterzijde ingekort; het linker gedeelte was de schoolmeesterswoning. Thans is het een dubbel woonhuis.
Woonhuizen. De blokvormige herenhuizen
Roozenburgh (Pastoor van der Marckstraat 56) en
Zonnekamp (Pastoor van der Marckstraat 29-31)
Weurt, Herenhuis Roozenburgh
dateren uit circa 1870 en zijn uitgevoerd in eclectische vormen. Steenfabrikant Th.A. Burgers liet in 1893 het pand
De Buitenhof (Jonkerstraat 1) bouwen. Deze directeursvilla vertoont neorenaissance-vormen en chaletstijl-elementen.
Boerderijen. Van de wit geschilderde boerderij Pastoor van der Marckstraat 1 is het rechter deel van het tweebeukige dwarse voorhuis rond 1600 gebouwd met een opkamer boven een kelder met kruisribgewelf. Erachter staat een vierkant torenachtig bouwdeel met een hoog schilddak uit de eerste helft van de 17de eeuw. Het linker deel van het voorhuis stamt uit de tweede helft van die eeuw. Bij een restauratie in 1981 is het muurwerk van het bedrijfsgedeelte vernieuwd. Interessante hallenhuisboerderijen met een dwars voorhuis zijn verder Jonkerstraat 20 (18de eeuw), Kerkstraat 23 (circa 1800) en Klein Lindenhout (Jonkerstraat 30) uit 1838.
Het dijkmagazijn (Dijk 5) is rond 1900 gebouwd. De zijgevels hebben ventilatieopeningen.