Monumenten in Nederland. Gelderland

Veessen
(gemeente Heerde)

Esdorp, ontstaan in de middeleeuwen op een oeverwal. De bebouwing concentreerde zich op de Veesser es bij de kerk. Later ontstond ook een lintbebouwing langs de IJsseldijk.

De Herv. kerk (Kerkstraat 19) is een achtzijdige neoclassicistische zaalkerk, gebouwd in 1843 ter vervanging van de middeleeuwse dorpskerk. Het portaal met fronton is toegevoegd in 1870; het tentdak en de dakruiter stammen in hun huidige vorm uit 1881. Tot de inventaris behoren een preekstoel uit 1802 en een door de gebroeders Van Oeckelen gebouwd orgel met neobarokke kast (1884).

De windmolen ‘Mölle van Bats’ (IJsseldijk 24) is een achtkantige korenmolen met stelling, gemetselde voet en

Veessen, Herv. kerk

[p. 310]

een met riet gedekte houten bovenbouw. De molen is gebouwd in 1825 voor J. Nyenhuis en gerestaureerd in 1961-'62 en 1974. De bijbehorende molenaarswoning (IJsseldijk 26) dateert uit circa 1875.

Het dijkmagazijn (IJsseldijk 26a) is een aan de dijk gelegen tweelaags pand met zadeldak en neoclassicistische details, gebouwd in 1888-'89.

Boerderijen. Waarschijnlijk 18de-eeuws is de hallenhuisboerderij IJsseldijk 95. Andere interessante hallenhuisboerderijen in en rond Veessen zijn De Boerkolk (Veesser Enkweg 47) uit 1844, met dwars voorhuis, Het Klooster (Veesser Enkweg 10) uit 1852 en De Worp (IJsseldijk 93) uit het derde kwart van de 19de eeuw. Buitendijks ligt de voorm. hallenhuisboerderij IJsseldijk 46 met monumentaal dwars voorhuis voorzien van een dakruiter. De boerderij dateert uit het tweede kwart van de 19de eeuw. De uit 1833 stammende hallenhuisboerderij IJsseldijk 5 heeft een dwars voorhuis en een gaaf interieur uit de bouwtijd. Boerderij De Holle Wand (IJsseldijk 9) is in 1911 gebouwd voor H. Maten. Het ontwerp van L. Dorst vertoont jugendstilelementen. De boerderij heeft een dubbele schuur en een dwars voorhuis.