Rumpt
(gemeente Geldermalsen)
Dorp, ontstaan in de vroege middeleeuwen op een stroomrug. De bebouwing van dit gestrekte esdorp wordt langs de Middenstraat en de Achterweg bepaald door terpen en hoge huizen.
De Herv. kerk (Middenstraat 43) is een driebeukige pseudobasilicale kerk met hoger, driezijdig gesloten koor, een kapel en een ingebouwde toren van vier geledingen met lage ingesnoerde spits. De toren verrees rond 1300. Het huidige koor en schip kwamen respectievelijk in de eerste en de tweede helft van de 15de eeuw tot stand. De kerk is in 1890 ommetseld. Inwendig heeft het schip kruisribgewelven op bladkapitelen en gebeeldhouwde kopjes. De kerk bevat een door C.F.A. Naber gebouwd orgel (1842). De blokvormige pastorie (Middenstraat 45) dateert uit 1890.
De R.K. kerk O.L. Vrouw Geboorte (Middenstraat 53) is een zaalkerk voorzien van een dakruiter met ingesnoerde spits, gebouwd in 1851-'52 naar ontwerp van W. Vogelpoel met een vroege-neogotische detaillering. De kerk bevat een door M. Maarschalkerweerd gebouwd orgel (1863). Onder één dak met de kerk bevindt zich de pastorie (Schuttersteeg 2).
De voorm. openbare lagere school met aangebouwde onderwijzerswoning (Dorpsdijk 22) is in 1862 gebouwd op een L-vormige plattegrond.
Woonhuizen. Het herenhuis Huize De Dreef (Dorpsdijk 9) heeft een voorgevel met neoclassicistische elementen uit circa 1860 en een oudere kern. Op het erf staat een gepleisterd duifhuis (circa 1930). M. Eijsvogel liet in 1883 de blokvormige, deels gepleisterde villa Domus Pacis (Raadsteeg 8) bouwen. Dit pand met souterrain en beletage vertoont neoclassicistische vormen. Voor notaris Ingenegeren verrees in 1904 de L-vormige villa Huize de Hucht (Dorpsdijk 2) in een vormgeving met jugendstil- en chaletstijl-elementen.
Boerderijen. De kleine gepleisterde dijkboerderij Polderdijk 5 dateert uit circa 1800. In het dorp staan enkele 19de-eeuwse hallenhuisboerderijen met dwars voorhuis, zoals Achterweg 2, met een achterhuis uit circa 1850 en een neorenaissance-voorhuis uit 1888, Millenhof (Dorpsdijk 8; circa 1880), met fors blokvormig voorhuis, Kastanjehof (Achterweg 23; 1883), met souterrain, bordestrap en omlijste ingang, en Middenstraat 41 (circa 1885).
Auteursrechtelijk beschermd