Gameren
(gemeente Zaltbommel)
Dorp, ontstaan in de vroege middeleeuwen op een stroomrug van de Waal. Gameren wordt voor het eerst vermeld in 1031. Op de stroomrug kwam een gestrekt esdorp (Ouwelsestraat-Ridderstraat-Nieuwstraat) tot ontwikkeling. Na de aanleg van de Waalbandijk in de 14de eeuw is de kern langs de Ridderstraat via de Delkant richting de dijk uitgegroeid.
De Geref. kerk (Ouwelsestraat 8) is een kleine zaalkerk uit circa 1860. De kerk bevat een door J.F. Moreau gebouwd orgel uit 1754, dat sinds 1920 in deze kerk staat (1988 gerestaureerd). De voorm. pastorie (Ouwelsetraat 6) is rond 1920 tegen de kerk gebouwd.
De Herv. kerk (Delkant 1) is een achtkantige centraalbouw met tentdak en lantaarn en een uitgebouwd ingangsportaal. De kerk verrees in 1952-'54 ter vervanging van de in 1945 verwoeste voorganger. De pastorie (Delkant 9) dateert uit 1938.
Het voorm. raadhuis (Waalbandijk 5) is in 1850 als hervormde pastorie gebouwd en heeft tussen 1939 en 1955 als raadhuis gediend; nu is het een woonhuis. Het tegen de dijk gebouwde pand met neoclassicistische kenmerken heeft een verhoogd middengedeelte en geblokte hoekpilasters. De windvaan op de dakopbouw draagt het jaartal 1939.
Boerderijen. Uit circa 1750 stamt de grote hallenhuisboerderij Ridderstraat 23 met gepleisterde voorgevel. Op het terrein vóór deze boerderij bevindt zich een kleine vroeg-19de-eeuwse gepleisterde landarbeiderswoning (Ridderstraat 21) met rieten dak en latere uitbreiding. Op een natuurlijke verhoging ligt Den Hoek (Delkant 3), een rond 1860 gebouwde aanzienlijke kop-hals-rompboerderij. Het tweelaags voorhuis met dwars achterhuis heeft een omlijste, via een trap bereikbare, ingang. Op het erf staat een vierroedige hooiberg uit dezelfde tijd. De Ploegnagel (Delkant 7) is een herenboerderij uit circa 1870, gebouwd in opdracht van Gijsbert Frederik de Jongh. Het tweebeukige voorhuis met lage verdieping heeft een omlijste ingang en een snijraam boven de ingang. Op het erf staan verder een schuur en een koetshuis (circa 1910).
Het trafohuisje (Waalbandijk 34) is rond 1930 gebouwd naar ontwerp van G. Versteeg sr. in zakelijk-expressionistische vormen.
Auteursrechtelijk beschermd