Etten
(gemeente Gendringen)
Dorp, ontstaan in de 12de eeuw op een rivierduin van de Oude IJssel. Tot 1795 maakte het deel uit van het graafschap Bergh. Een brand verwoestte het dorp in 1841.
De Herv. kerk (Dorpsstraat 23), oorspronkelijk gewijd aan St. Maarten, is een eenbeukige kerk met smaller, driezijdig gesloten koor en een toren van vier geledingen met ingesnoerde naaldspits. Tegen de toren en op de scheiding van koor en schip bevinden zich restanten van een 11de-eeuwse tufstenen kerk. Tegen de westgevel van deze kerk verrees in de 12de eeuw een romaanse tufstenen toren, die in het midden van de 15de eeuw is verhoogd. In de toren hangen klokken uit 1394 en 1403. Het huidige koor ontstond begin 15de eeuw. Het nieuwe schip met toegangsportaal werd volgens een jaartal boven de triomfboog in 1442 voltooid. Na oorlogsschade volgde in 1948-'56 een restauratie, waarbij men aan de noordzijde van het koor een consistoriekamer bouwde (1952). Het interieur wordt gedekt door kruisribgewelven, die bij de restauratie zijn hersteld. Tot de inventaris behoren een gotisch sacramentshuisje, een strak uitgevoerde preekstoel (1628) en een door C.F.A. Naber gebouwd orgel in neobarokke kast (1844).
De R.K. St.-Martinuskerk (Dorpsstraat 17) is een driebeukige kruiskerk met smal, terzijde staand, zadeldaktorentje. De kerk verrees in 1924 naar plannen van J.Th.J. Cuypers ter plaatse van een voorganger uit 1844. De kerk bevat een neogotisch Jozefaltaar (1879) met daarin drie zandstenen reliëfs met voorstellingen uit het leven van Christus (1638), afkomstig uit de Stiftskerk van Hoch-Elten. Tot de inventaris behoren verder onder meer een door atelier Mengelberg vervaardigde preekstoel (1882), een hoogaltaar (1924-'25) en een door de firma Verschueren gebouwd orgel (1939).
Het voorm. R.K. St.-Lidwinaklooster (Dorpsstraat 1) is een fors neogotisch gebouw met kapel, gebouwd in 1903 naar plannen van G. Rosier.
Woonhuizen. De voorm. Herv. pastorie, Molenstraat 48, is een L-vormig neoclassicistisch pand met aangebouwd koetshuis, opgetrokken in 1858 naar plannen van J.A. Gerritsen. Het forse neoclassicistische woonhuis Oude Kerkstraat 10 stamt uit circa 1870.
Windmolen ‘De Witten’ (Oldenhove 5) is een ronde stenen beltmolen voorzien van een met dakleer gedekte houten kap. De korenmolen is in 1861 gebouwd voor J. Vos en in 1978 gerestaureerd.
Auteursrechtelijk beschermd