Erichem
(gemeente Buren)
Dorp, ontstaan in de middeleeuwen op een stroomrug. Het dorp ontwikkelde zich tot een gestrekt esdorp dat de gebogen richting van de voormalige stroomgeul volgt. De lintbebouwing concentreert zich langs de Erichemseweg.
De Herv. kerk (Binnenstraat 1), oorspronkelijk gewijd aan St. Joris, is een eenbeukige kerk met een toren van drie geledingen met ingesnoerde naaldspits. De tufstenen onderbouw van de toren dateert uit de tweede helft van de 13de eeuw. De bakstenen bovenbouw is 14de-eeuws. In de toren hangt een door Willem Butendiic gegoten klok (15de eeuw). Het schip kwam rond 1500 tot stand; de kap is in 1611 vernieuwd. Het 15de-eeuwse koor is later op één travee na gesloopt en vervangen door een consistoriekamer. Bij de restauratie van de kerk in 1979-'81, onder leiding van N.C.G.M. van de Rijt, kreeg de consistorie de huidige tweelaags opzet. Tot de kerkinventaris behoren een begin-17de-eeuwse preekstoel en een door A. Meere gebouwd orgel (vermoedelijk rond 1815). De pastorie (Erichemseweg 39) is een gepleisterd herenhuis uit circa 1870.
De voorm. lagere school (Erichemseweg 30) met onderwijzerswoning (Erichemseweg 32) dateert uit 1869. Rechts tegen de school bouwde men tevens een brandspuithuisje. De school is in 1883 gedeeltelijk vernieuwd. School en brandspuithuisje zijn vanaf 1953 in gebruik als dorpshuis.
Het herenhuis ‘Mariaheim’ (Erichemseweg 62-64) uit circa 1875 is een blokvormig, gepleisterd pand met serre en achteraanbouwen.
Boerderijen. De 17de-eeuwse hallenhuisboerderij Erichemseweg 41 heeft een gepleisterd dwars voorhuis. Het achterhuis, met deels dicht gezet dakoverstek, is naar de weg gekeerd. De gepleisterde krukhuisboerderij Erichemseweg 58 dateert volgens de jaartalankers uit 1720. Mogelijk ook 18de-eeuws zijn de gepleisterde, kleine krukhuisboerderij Erichemseweg 34 en de geschilderde hallenhuisboerderij Erichemseweg 28. De hallenhuisboerderij De Kortenhof (Binnenstraat 3) heeft een breed, gepleisterd voorhuis uit de tweede helft van de 19de eeuw. Buiten het dorp ligt het boerderijcomplex Lingenstein (Erichemsekade 18), bestaande uit twee hallenhuisboerderijen met dwars voorhuis en aan de achterzijde een dakoverstek. De linker boerderij stamt uit de 17de eeuw. Het statige, deels onderkelderde, tweelaags voorhuis van de rechter boerderij dateert uit 1867, het achterhuis is ouder. De bijschuur uit 1867 is rond 1900 vergroot. Mogelijk uit 1729 dateert de deels gepleisterde hallenhuisboerderij Gelesteyn (Erichemsekade 14) met dakoverstek aan de ach-