Eefde, Huis De Voorst
6) is in 1938-'40 gebouwd als grensbataljon-kazerne naar plannen van genie-kapitein A. Boost. De onderdoorgang van het hoofdgebouw leidt naar de binnenplaats, waar zich legeringsgebouwen, een keuken annex badhuis en stallen bevinden.
Den Dam (Damlaan 6). Van het oorspronkelijke, vermoedelijk laat-15de-eeuws huis, is een vierkante kelder met kruisribgewelven bewaard gebleven. Het huis werd in 1599 herbouwd door Gerlach van der Capellen en Judith Ripperda (hun wapenstenen zijn bewaard gebleven). In 1756 kreeg het in opdracht van Alexander Hendrik van der Capellen zijn huidige gepleisterde aanzien met omlopend schilddak. In 1848 en 1875 volgden nog enkele verbouwingen. Het huis wordt omringd door een 19de-eeuwse landschappelijke parkaanleg. Het nabij gelegen, gepleisterde neoclassicistische huis 't Klaphek (Damlaan 3), dat lange tijd tot het landgoed behoorde, werd in 1843 gebouwd voor de Zutphense bankier H. Evekink.
De Voorst (Binnenweg 10) is een monumentaal landhuis in strak classicistische vormen. Het geheel in zandsteen uitgevoerde hoofdgebouw met middenrisasaliet en pilasterstelling wordt door middel van gebogen colonnades met de twee bouwhuizen verbonden. Arnold Joost van Keppel, vertrouweling van koning-stadhouder Willem III en sinds 1696 Earl of Ablemare, liet dit huis in 1695-'97 bouwen ter plaatse van een mogelijk 15de-eeuwse spieker. Het ontwerp wordt wel aan Jacob Roman toegeschreven; Daniël Marot is vrijwel zeker verantwoordelijk voor de interieurs en de geometrische tuinaanleg. In 1846 werd het huis gekocht door de speculant G.B.F. Hesselink, die de met lood bedekte kap, de kolonnade en de bouwhuizen liet slopen en ook grote delen van het interieur te gelde maakte. In 1875 kwam het huis in bezit van H.G.J. Völcker van Soelen, die kort daarop een nieuwe oranjerie liet bouwen, rond 1880 gevolgd door een portierswoning (Binnenweg 2) en een neoclassicistische jachtopzienerswoning (Binnenweg 3). In 1899 werd een kopie van het originele, nu in het Rijksmuseum te Amsterdam staande, ingangshek geplaatst. Naar plannen van M.A. en J.J. van Nieukerken zijn in 1908-'09 de colonnades en de bouwhuizen hersteld; de laatste echter niet zoals oorspronkelijk in baksteen, maar in natuursteen.
L.A. Springer zorgde voor de heraanleg van de formele tuin. In 1943 brandde het hoofdgebouw geheel uit, waarna in 1956-'57 opnieuw een restauratie volgde.
Woonhuizen. Het molenaarshuis Almenseweg 45a van de verdwenen Voorstermolen is een krukhuis, met een kern uit 1851, een achterhuis uit 1821 en een zijvleugel uit 1851. Tot 1719 diende het als bierbrouwerij voor het huis De Voorst. Het neoclassicistische T-vormige herenhuis Quatre Bras (Zutphenseweg 25) stamt uit circa 1870. De in 1903 gebouwde villa 't Barge (Schurinklaan 24) vertoont jugendstil-details. De omringende tuinaanleg in gemengde stijl is in 1908-'10 tot stand gekomen naar ontwerp van L.A. Springer. De rond 1905 opgetrokken villa Zorgvliet (Rustoordlaan 21) vertoont jugendstilkenmerken. Dat is ook het geval bij het even oude koetshuis (Rustoordlaan 35-37) van het verdwenen huis ‘Rustoord’. Jugendstil-kenmerken hebben ook de woonhuizen Rustoordlaan 35-37 uit circa 1910. Expressionistisch van vorm zijn Rustoordlaan 11 en 't Flierse (Zutphenseweg 29), beide uit circa 1925. Het forse, rond 1930 gebouwde, Huis ter Beek (Zutphenseweg 202) is soberder van vorm.
Boerderijen. De Boedelhof (Boedelhofweg 40-42) is het tot boerderij ingerichte bouwhuis van de in 1378 voor het eerst genoemde en in 1814 gesloopte havezate de ‘Boedelhof’. Het rond 1675 opgerichte bouwhuis is in 1747 voor Robert Evert van der Capellen omgevormd tot het huidige pand. Bij de inrichting tot boerderij in 1814 heeft men het voorste deel gepleisterd. Sinds 1962 is het in gebruik als clubgebouw van de Mixed Hockey Club Zutphen. Hallenhuisboerderijen met dwars voorhuis zijn 't Valcke (Valkeweg 3) uit 1817 (verbouwd in 1887) en de Rijsselthoeve (Nachtegaalstraat 58). De laatste heeft een fors neoclassicistisch voorgebouw met middenrisaliet en behoorde oorspronkelijk bij de ‘Nederlandsche Mettray’.
Het voorm. hotel-restaurant ‘De Laatste Stuiver’ (Rustoordlaan 45) is een gepleisterd pand uit circa 1845. De serre stamt uit circa 1910. Momenteel is
Auteursrechtelijk beschermd
