Eck en Wiel
(gemeente Buren)
Dorp, ontstaan in de middeleeuwen op een stroomrug van de Neder-Rijn. Langs de Prinses Beatrixstraat en de Burg. Verburghweg kwam lintbebouwing tot ontwikkeling. Na de Tweede Wereldoorlog is Eck en Wiel in oostelijke richting uitgebreid.
De Herv. kerk (Prinses Beatrixstraat bij 9) is een driebeukige pseudobasilicale kerk met driezijdig gesloten koor en een ingebouwde toren met ingesnoerde spits. Het oudste gedeelte van de ongelede toren verrees in de 14de eeuw en kreeg in de 15de eeuw een verhoging. In de toren hangt een door Willem Butendiic gegoten klok (1420). De torenspits is in 1837 vernieuwd. Het schip ontstond waarschijnlijk in het eerste kwart van de 16de eeuw, kort daarop het koor. In 1929-'31 is de kerk onder leiding van H.J. Tiemens gerestaureerd. Het interieur wordt gedekt door netgewelven; de koorsluiting heeft een stergewelf op kraagstenen met koppen en met symbolen van de evangelisten. Onder het koor bevindt zich de grafkelder van Huis te Wiel. Tot de 17de-eeuwse inventaris behoren een preekstoel (derde kwart 17de eeuw) - op een stenen voet van een 15de-eeuws doopvont-, twee overhuifde herenbanken (eerste helft 17de eeuw) en diverse grafzerken. Het orgel is in 1872 gebouwd door K.M. van Puffelen.
Woonhuizen. Het gepleisterde blokvormige herenhuis Huis Vredestein (Burg. Verbrughweg 4) stamt uit het tweede kwart van de 19de eeuw en heeft een lagere achteraanbouw met topgevel. Uit circa 1870 dateert 't Mauritshuis (Prinses Beatrixstraat 35), een blokvormige gepleisterde villa. Het huis Klein Hoeve (Prinses Beatrixstraat 48), met rieten schilddak en haaks achterhuis, is rond 1880 gebouwd voor een notarisklerk en heeft als postkantoor gefunctioneerd. Uit circa 1880 dateert Burg. Verbrughweg 32, een fors eclectisch pand met achter twee schuren met evenwijdige zadeldaken. Rond 1915 kwam het huis Burg. Verburghweg 34-36
Auteursrechtelijk beschermd
