Doorwerth
(gemeente Renkum)
Dorp, ontstaan in het begin van de 20ste eeuw op de stuwwal ten noorden van het kasteel Doorwerth. Tot 1923 was dit kasteel het centrum van de voormalig heerlijkheid Doorwerth.
Kasteel Doorwerth (Fonteinallee 2). Dit omgrachte kasteel met voorburcht wordt voor het eerst vermeld in 1260. Bij de herbouw kort vóór 1280 verrees een vrijstaande zaalburcht, die overeenkomt met de huidige zaal. Door toevoeging van een aanbouw aan de zuidwestzijde (rond 1400) en een noordvleugel met arkeltorentjes (begin 15de eeuw), in opdracht van Robert van Dorenweerd, ontstond een U-vormig complex. Kort daarop werd de zuidvleugel westwaarts verlengd. Reinald van Homoed liet in 1457-'64 de zuidvleugel verder verlengen en een vierkante hoektoren en een poortgebouw toevoegen. Bij een kort na 1558 in opdracht van Daem Schellaert van Obbendorf uitgevoerde verbouwing kreeg de zaal een nieuwe traptoren en in- en uitgezwenkte geveltoppen in vroege renaissance-vormen. De eind 18de eeuw grotendeels gesloopte vierkante hoektoren werd in 1837 weer opgebouwd in opdracht van J.A.P. baron van Brakell; het kasteel kreeg een neogotisch aanzien. Na de aankoop van het vervallen kasteel door F.A. Hoefer in 1910, werden de 19de-eeuwse toevoegingen verwijderd bij een restauratie in 1910-'15, onder leiding van J.Th.J. Cuypers. In 1944 liep het kasteel zware schade op. Naar plannen van C.J. Cramer, H.J. Riemersma en W.J. Gerritsen is het kasteel in 1946-'83 gereconstrueerd naar de situatie rond 1560. Hierbij zijn 16de-eeuwse kapspanten van het pand Drift 25 te Utrecht gebruikt. Na vanaf 1913 als Artilleriemuseum dienst te hebben gedaan, is het sinds 1986 een kasteelmuseum met gereconstrueerde interieurs.
De uitgestrekte 16de-eeuwse voorburcht, kreeg in 1638-'39 in opdracht van Johan Albrecht Schellaert van Obbendorf zijn huidige aanzien door de bouw van een poortgebouw en twee bouwhuizen met trapgevels. In 1645 werd een dijk om het kasteel gelegd, waardoor het botenhuis achter de noordvleugel zijn betekenis verloor. De buitenpoort heeft alliantiewapens uit 1684.
De R.K. kerk O.L. Vrouwe van Lourdes (Van der Molenplein 1) is een zaalkerk met dakruiter, gebouwd in 1933 in zakelijk-expressionistische vormen naar plannen van J.E. Wilke.
De Geref. kerk (W.A. Scholtenlaan 25), een zaalkerk voorzien van een ongelede toren met koperen tentdak, kwam in 1934 tot stand naar plannen van H. van Heusden.
Woonhuizen. Het rond 1915 gebouwde, gepleisterde huis Oude Oosterbeekseweg 28 werd van 1955 tot 1972 bewoond door architect M.J. Granpré Molière. Villa The Hillock (Utrechtseweg 295), gebouwd in 1918-'19 voor fabrikant G.W. Bloemen-
Auteursrechtelijk beschermd