Ten Post
(gemeente Ten Boer)
Komdorp, ontstaan langs het rond 1425 gegraven Damsterdiep op de kruising van de weg van Stedum naar Wittewierum. Tussen de dorpsbebouwing en de verkeersweg naar Delfzijl verrees na de Tweede Wereldoorlog een uitbreidingswijk.
De Herv. kerk (B. Kuiperweg 14) is een eenvoudige zaalkerk met dakruiter uit 1870. De voorgevel is later vernieuwd. Tot de inventaris behoort een 17de-eeuwse preekstoelkuip.
De Geref. kerk (Oude Rijksweg 197), een sobere door lisenen gelede zaalkerk, kwam in 1870 tot stand naar plannen van C. Huizinga en P. Post. Ze verving een uit 1845 stammende voorganger. De kerk, waarvan de dakruiter is verdwenen, is een van de oudste overgebleven Geref. kerken in de provincie. De ernaast gelegen school stamt uit omstreeks 1920.
De openbare lagere school (Eestumerweg 31) dateert uit 1907 en is een sobere, maar nog gave gangschool met een ernaast gelegen onderwijzerswoning (Eestumerweg 29).
Woonhuizen. Het eclectische woonhuis Eestumerweg 1, met opgaand middenrisaliet, werd rond 1870 gebouwd. Het voorm. woon- en winkelpand Oude Rijksweg 213, kwam rond 1905 tot stand in neorenaissancevormen.
Windmolen de ‘Olle Widde’ (Eestumerweg 37) is een gepleisterde, geheel bakstenen ronde stellingmolen met lage stelling op standvinken. De molen werd vóór 1828 gebouwd als rogge- en pelmolen. De pelstenen zijn in 1927 verwijderd. De molen is 1961 gerestaureerd.
De hefbrug over het Damsterdiep (bij B. Kuiperweg 2) stamt uit omstreeks 1935 en heeft vier staanders voorzien van katrolhuizen voor de stalen hefkabels.
Winneweer. Dit dijkdorp aan het Damsterdiep ten noordoosten van Ten Post kwam vanaf het midden van de 19de eeuw tot ontwikkeling na de komst van een houthandel en een steenfabriek. Het neoclassicistische woonhuis Rijksweg 277, met opgaand middenrisaliet, stamt uit omstreeks 1870. Van de in 1858 door D. Nanninga gestichte stoomhoutzagerij, die in 1981 failliet ging, resteert de directeurswoning (Stadsweg 86) uit omstreeks 1880. Van de in 1902 opgerichte stoom-, steen- en buizenfabriek ‘De Onderneming’ (Stadsweg 88) zijn nog enkele gebouwen en een schoorsteen over.
Auteursrechtelijk beschermd