Monumenten in Nederland. Groningen

Siddeburen
(gemeente Slochteren)

Wegdorp, ontstaan aan het eind van de 12de eeuw op een zandrug temidden van veen- en kleigebieden. Tot 1850 beperkte de bebouwing zich tot de Hoofdweg, waarna haaks daarop een blokvormige structuur ontstond met aan de noordzijde de Oude Weg. Na de oorlog volgde een verdere verdichting en uitbreiding van de bebouwing in noordelijke richting.

De Herv. kerk (Hoofdweg 124) is een eenbeukige kerk met smallere, halfronde apsis en een toren van drie geledingen met tentdak. De onderbouw van de toren en de twee westelijke traveeën van het schip, beide in tufsteen opgetrokken, dateren waarschijnlijk van rond 1200. In de eerste helft van de 13de eeuw kreeg de toren een extra geleding en werd het schipdeel verhoogd en voorzien van koepelgewelven. Tevens werd toen de kerk met twee traveeën verlengd en afgesloten met een smallere, halfronde

Siddeburen, Herv. kerk (1985)

[p. 193]

koorapsis. Die apsis heeft onder rondboognissen en boven omkraalde rondboogvensters. Dit romano-gotische deel van de kerk heeft afwisselend lagen baksteen en tufsteen en aan de zuidoostelijke zijde van het koor een laag venster. De toren is later - mogelijk in de 14de of 15de eeuw - verder verhoogd, in 1803 hersteld en in 1832 gedeeltelijk herbouwd en verlaagd. Bij de ingrijpende restauratie in 1948-'55 is een pleisterlaag uit 1882 verwijderd en is de eertijds verhoogde apsis verlaagd om aan te sluiten tegen een nieuwe topgevel.

Het interieur heeft enig ornamentaal schilderwerk. Tot de kerkinventaris behoren een preekstoel met klankbord (1621), een doophek met lessenaar (1693) en een in 1821 door N.A. Lohman gebouwd orgel in een orgelkast uit 1745 in Lodewijk XIV-vormen. De kerkvloer bevat enkele zerken, waaronder die van Martinus Siertsema (†1695).

De Geref. kerk (Oudeweg 70) is een T-vormige kerk met een geveltoren voorzien van opengewerkte vierkante lantaarn met ingesnoerde naaldspits. De kerk verrees in 1912 naar een ontwerp met neorenaissance-details van Y. van der Veen ter plaatse van een uit 1855-'56 stammende voorganger. De kerk is vrijwel identiek aan die van Schildwolde. De pastorie (Oudeweg 68) stamt uit omstreeks 1930.