Opende
(gemeente Grootegast)
Wegdorp, ontstaan na de middeleeuwen als los gestructureerde nederzetting van kleine boerderijen in het veengebied. In de loop van de tijd verdichtte de bebouwing zich langs de Provincialeweg.
De Herv. kerk (Provincialeweg 158) is een sterk verbouwde zaalkerk uit 1748, die een oudere kerk uit 1648 verving. De voorgevel is in 1915 vernieuwd en in 1930 is de kerk aan de oostzijde vergroot. In de kerk staat een preekstoel met achterschot en klankbord in Lodewijk XIV-vormen uit de eerste helft van de 18de eeuw.
Boerderijen. De boerderij Provincialeweg 175 behoort tot het kop-romp-type en stamt evenals de bijschuur uit omstreeks 1860. Ontginningsweg 3 is een eenlaags keuterij met schuur uit het begin van de 20ste eeuw. De Antoniahoeve (Drachtsterweg 43) is een villaboerderij uit 1911 in jugendstil-vormen.
De schaapskooi (bij Provincialeweg 106) dateert uit de 19de eeuw en heeft een rieten wolfdak, gepotdekselde wanden en een bakstenen voet.
Auteursrechtelijk beschermd