Grootegast
Wegdorp, ontstaan in de late middeleeuwen op twee zandruggen. Daar kwamen twee evenwijdige bebouwingslinten tot ontwikkeling ter plaatse van de huidige Hoofdstraat en Bovenweg. Na de Tweede Wereldoorlog is het tussenliggende gebied geheel bebouwd geraakt. De
Herv. kerk (bij Hoflaan 53) is een kleine, met uitzondering van de achtermuur gepleisterde, recht gesloten zaalkerk met dakruiter, ontstaan in 1829
Grootegast, Raadhuis
door verbouwing van een 17de-eeuwse kerk. De door pilasters gelede muren hebben rondboogvensters. In de 19de-eeuwse dakruiter hangt een klok uit 1611.
Het raadhuis (Hoofdstraat 97) is een L-vormig gebouw met opengewerkte toren in de binnenhoek, gebouwd in 1912 naar plannen van S. Blokzijl met Berlage-invloed en jugendstil-details. In 1981 werd het pand vergroot en in 1991 kreeg het een nieuwe vleugel.
Het woonhuis Hoofdstraat 92 is een gepleisterd eenlaags herenhuis met eclectische details uit omstreeks 1870. Het vrijstaande koetshuis is in vergelijkbare stijl gebouwd.
Het voorm. logement ‘Het gemeentehuis’ (Hoofdstraat 99) is een breed blokvormig herenhuis met schilddak en brede kroonlijst. Het smalle, meer naar achteren gelegen rechterdeel was van 1902 tot 1912 in gebruik als raadhuis. Het gebouw werd waarschijnlijk omstreeks 1870 gebouwd en is nu als kantoor in gebruik.
De boerderij Hoofdstraat 13 dateert uit omstreeks 1935 en is een moderne stelpboerderij met expressionistische elementen. Op het erf staat een stookhok uit dezelfde tijd.