Garsthuizen
(gemeente Loppersum)
Dijkdorp, ontstaan aan het eind van de 12de eeuw, na de aanleg van een van de eerste Fiveldijken. De bebouwing concentreert zich langs het tracé van de oude dijk. Alleen de kerk en enkele boerderijen staan op een opgehoogd terrein.
De Herv. kerk (Smydingeweg 6) is een driezijdig gesloten zaalkerk met zadeldak en een geveltoren zonder spits. De kerk is blijkens een gedenksteen boven de ingang in 1872 gebouwd ter vervanging van een middeleeuwse kerk. Het gebouw heeft rondboogvensters met gietijzeren traceringen en is, met uitzondering van de noordgevel, geheel gecementeerd. Het interieur bevat een orgel uit 1900, gebouwd door de gebroeders Van Oeckelen, en enkele 17de-eeuwse grafzerken.
Het woonhuis Smydingeweg 2, een eenvoudig dwars eenlaags pand met afgewolfd zadeldak, heeft in de zijgevel de jaartalankers ‘1758’. Het pand is later achter uitgebreid. Links staat een schuur met wolfdak.
De boerderij ‘Groot Karshof’ (Karshofweg 2), gelegen op een omgracht erf, dateert uit omstreeks 1870. Ze heeft een dwars geplaatst, onderkelderd eenlaags voorhuis met wolfdak en gepleisterde vensteromlijstingen. In de jaren dertig zijn de bestaande schuren verbouwd tot een driekapsschuur.
Windmolen ‘De Hoop’ (Smydingeweg 44) is een met hout beklede achtkante stellingkoren- en pelmolen met bakstenen onderbouw. De molen werd in 1839 gebouwd door het molenmakersbedrijf Wed. H. Hoving en J.H. Hoving en is in 1973-'74 gerestaureerd. De molen vormt een gaaf complex met een ernaast gelegen schuur en de ‘Smydingheheerd’, een kop-hals-romp-boerderij uit 1742 met een gevelsteen uit 1835.
Op de begraafplaats (Smydingeweg 39) staat een baarhuisje uit omstreeks 1930 in expressionistische stijl. Het vierkante bakstenen huisje heeft een hoog, paraboolvormig dak met op de top een dakruiter met spits en is vergelijkbaar met dat in Oosterwijtwerd.
Auteursrechtelijk beschermd
