Baflo, Herv. kerk
gepensioneerde boeren gebouwd. Na de Tweede Wereldoorlog werd Baflo naar het zuiden uitgebreid.
De Herv. kerk. (Kostersgang 6-8), oorspronkelijk gewijd aan St. Laurentius, is een forse eenbeukige kerk met rechte koorsluiting en een vrijstaande toren. Het schipgedeelte van het sterk gewijzigde bakstenen kerkgebouw bevat nog veel tufsteenwerk en stamt waarschijnlijk nog uit de 12de eeuw. Het koorgedeelte met rondboogvensters en -nissen voorzien van siermetselwerk dateert waarschijnlijk uit de 13de eeuw. De westgevel van het schip is in het begin van de 18de eeuw vernieuwd. In deze gevel zitten gevelstenen die herinneren aan verbouwingen in 1656 en 1808. De kerk herbergt een door R. Meijer gebouwd orgel (1877), twee herenbanken (1878) en diverse hardstenen grafzerken, waarvan die voor Jacob Halsema (†1587) de oudste is.
Ten zuidoosten van de kerk staat de ongelede bakstenen toren met zadeldak en dakruiter. Het onderste deel, met de gedichte rondbogige galmgaten, is waarschijnlijk nog 13de-eeuws. Mogelijk rond 1500 werd de toren verhoogd en zijn de spitsbogige galmgaten en de ingang aangebracht. In de toren hangt een klok uit 1502, gegoten door Geert van Wou.
De Geref. kerk (Heerestraat 34) dateert uit 1877 en werd ontworpen door H. Wind als een van de eerste grote Geref. zaalkerken. In 1926 voegde men naar plannen van Y. van der Veen aan de westzijde een transept toe. In 1951 werd de voorgevel vernieuwd. Het interieur is in 1967 gemoderniseerd.
De voorm.
Geref. lagere school (Kruisstraat 21) werd in 1908 gebouwd als middengangschool met twee lokalen.
Baflo, Villa Willem Zwijgerstraat 1
De voorgevel van de school, die nu als atelierwoning is ingericht, is voorzien van siermetselwerk.
Woonhuizen. De eenlaags villa W. de Zwijgerstraat 1 werd in 1880 gebouwd als dokterswoning. Het pand heeft rijke eclectische decoraties, een flauw hellend zadeldak en een driezijdige, hoger opgetrokken middenrisaliet. Rond de villa ligt een landschappelijk aangelegde tuin. Het eenlaags woon- en winkelpand R. Agricolastraat 2 werd omstreeks 1890 eveneens in eclectische trant gebouwd. Uit omstreeks 1909 dateren de eenlaags diaconiewoningen Kostergang 1-2. Naar ontwerp van E. Reitsma werd in 1929 de villa Nieuwe Brokken (W. de Zwijgerstraat 2) gebouwd in expressionistische trant.
De kop-romp-boerderij Heerestraat 12, dateert uit de tweede helft van de 19de eeuw en heeft een dwars voorhuis in neoclassicistische trant met een omstucte ingang.
De voorm. stoomzuivelfabriek (Havenstraat 4) is een langgerekt eenlaags gebouw met schilddak. De fabriek was in bedrijf van 1888 tot 1916.
Het voorm. station (Stationsweg 2) werd in 1891 gebouwd aan de lijn Sauwerd-Roodeschool. Het gepleisterde gebouw is uitgevoerd in sobere chaletvormen. Er tegenover staat het voorm. stationskoffiehuis ‘Venhuizen’ (Stationsweg 1), een eenlaags gebouw uit omstreeks 1897.
Het ijzeren hoogholtje over de Rasquerdermaar (bij Kruisstraat 21) dateert van omstreeks 1910 en maakt deel uit van het kerkpad van Rasquert naar Ezinge.
De
Alg. begraafplaats (Tinallingerweg ong.), aangelegd in de 19de
Baflo, Station
eeuw, heeft een lijkenhuisje met portiek en een gietijzeren hek uit omstreeks 1880.
Boerderijen. In de omgeving van Baflo ligt een aantal boerderijen van het kop-hals-romp-type. De grote boerderij Ernstheem (Eenrumerweg 53) ligt op een dubbel omgracht terrein. Het onderkelderde diepe voorhuis met wolfdak dateert uit de 18de eeuw en is in de 19de eeuw gepleisterd en voorzien van een natuursteenimitatie en overdekt door een wolfdak. In de landschapsstijl aangelegde tuin staat op een heuvel een eenvoudige 19de-eeuwse theekoepel met rieten tentdak. De pijlers van het toegangshek worden bekroond door vazen in neorococo-trant. Het onderkelderde dwarse voorhuis met wolfdak van de boerderij Lutke Saaksum (Eenrumerweg 48) dateert uit het tweede kwart van de 19de eeuw. De boerderij Eenrumerweg 51 heeft een onderkelderd dwars voorhuis uit omstreeks 1890 met siermetselwerk in eclectische stijl. De in 1873 gebouwde boerderij De Blokken (Maarhuizerweg 1) heeft een monumentaal, gepleisterd voorhuis uit 1916, ontworpen door E. Reitsma met rationalistische invloeden. Maarhuizerweg 3 is een kop-hals-romp-boerderij uit 1849 waarin delen van een voorganger zijn opgenomen. Het diepe eenlaags voorhuis heeft een zadeldak. De op een omgracht terrein gelegen boerderij Abbeweersterweg 3 heeft een uit de eerste helft van de 19de eeuw daterend voorhuis met hoog zadeldak tussen topgevels. De Baatjesborg of ‘Batenborg’ (Schouwerzijlsterweg 13) is een monumentale, gedeeltelijk nog omgrachte, boerderij met een blokvormig dwars woongedeelte in neoclassicistische stijl, gebouwd omstreeks 1860 in opdracht
Auteursrechtelijk beschermd