De Lutte
(gemeente Losser)
Dorp, ontstaan als hoevezwermnederzetting op de oostelijke flank van de Oost-Twentse heuvelrug. De marke De Lutte was de belangrijkste van Twente. Pas omstreeks 1900 ontstond er een dorpskern bij de in 1785 gestichte roomskatholieke kerk.
De R.K. St.-Plechelmuskerk (Lossersestraat 7) verrees in 1830 als neoclassicistische zaalkerk ter vervanging van een in 1785 gebouwde schuurkerk. De kerk werd in 1930-'31 naar ontwerp van C.A. Hardeman uitgebreid tot een kruiskerk in expressionistische trant met vierzijdig gesloten koor. Bij de kerk ligt een processiepark (Dorpstraat ong.), waarschijnlijk uit 1831.
Boerderijen. In het dorp ligt de nu als dorpshuis in gebruik zijnde laat-19de-eeuwse voorm. langhuisboerderij De Boerichter (Plechelmusstraat 12-14) met driedaksbedrijfsgedeelte, voorzien van ouder houtskelet. Langhuisboerderij Dorpsstraat 47 heeft een smaller woongedeelte met topgevel in cottagestijl, ongeveer uit 1915.
Buiten het dorp liggen enkele waardevolle boerderijen. De
Olde Hanhof (Hanhofweg 22) is een 18de-eeuwse zogeheten lijftocht (erfverlaterswoning met een negende deel van het erf) in de vorm van een langhuisboerderijtje in vakwerk. Bij
Erve Middelkamp
De Lutte, Boerderij Olde Hanhof
(Bentheimerstraat 15) staat een 18de-eeuwse eenbeukige hooischuur met doorrit.
Erve Aust (Austweg 11) is een forse dwarshuisboerderij met tweebeukig bedrijfsgedeelte en zandstenen niendeuromlijstingen uit 1915. Bij de tweekapsboerderij
Erve Dalkott (Hanhofweg 11) zijn de niendeuren voorzien van gestucte omlijstingen. De
Judithhoeve (Judithhoeveweg 5) is een forse boerderij van het kop-romp-type, gebouwd in 1912 naar ontwerp van de Nederlandsche Heide Maatschappij in opdracht van textielfabrikant Blijdenstein. De
Pierikhoeve (Denekamperstraat 15) is een langhuisboerderij met hoger voorhuis uit 1915. De uit 1924 stammende langhuisboerderij
De Duivelshof (bij Lossersestraat 79) is omgeven door een driedubbel wallen- en grachtenstelsel uit de late middeleeuwen.
Buitenplaatsen. Ten westen van De Lutte is door fabrikanten een groot aantal buitenplaatsen aangelegd, voornamelijk op de heuveltoppen van de Hoge Lutte. Buitenplaats
Beernink (Farwickpad ong.) heeft een 18de-eeuws lanenstelsel met een in 1893 voor de familie Jonge Poerik gebouwde theekoepel. De buitenplaats
Egheria (Egheriaweg 2), in 1908 gesticht door H.E. ten Cate, bezit een landschappelijke aanleg naar ontwerp van L.A. Springer. Het landhuis werd in 1944 verwoest, waarna in 1948 naar ontwerp van G. Feenstra en D. Broekhuizen in traditionele stijl een nieuw landhuis verrees. Bij het begin van de oprijlaan staat een dienstgebouw (Egheriaweg 1-2) uit 1910, naar ontwerp van K. Muller in cottagestijl. Op de begane grond waren de stallen en het koetshuis ondergebracht, op de verdieping een koetsierswoning. Het landhuis
Koppelboer (Koppelboerweg 8) is ontstaan door uitbreiding van de heerschapskamer aan de omstreeks 1910 gesloopte boerderij Koppelboer. De landschappelijke parkaanleg is ontworpen door D. Wattez. Op de buitenplaats staat een groot koetshuis met paardenstal. De
Paasberg (Paasbergweg 8) is een eenlaags buitenhuis met rieten dak, ontworpen in 1912 door K. Muller voor de ‘Land- en Boschbouwmaatschappij Het Laar’ van H.C. Stork. De
Hakenberg (Hakenbergweg 16) is een buitenplaats met eenlaags houten landhuis, een uit Wenen afkomstige prefab-bouw met rieten dak. Het huis werd in 1927 gebouwd voor fabrikant Blijdenstein op de plek van een theekoepel uit 1903. Het landschapspark uit 1912 werd ontworpen door P.H. Wattez en omstreeks 1927 aangepast. Op de buitenplaats staat de langhuisboerderij Hakenberg (Hakenbergweg 18) uit 1896.
Duivendal (Duivendalweg) is een fraai op een heuveltop gelegen eenlaags buitenhuisje in eclectische trant, in 1903 gebouwd voor de textielfabrikant Ter Kuile en in 1915 in dezelfde stijl
uitgebreid.
Poort Bulten (Lossersestraat ong.) heeft een arboretum en pinetum, gesticht in 1912 door de textielfabrikant H.P. Gelderman. Het arboretum werd in 1912 naar ontwerp van L.A. Springer aangelegd en in 1945 hersteld en aangepast door W.J. Hendriks. Bij een grote vijver aan de zijde van de Postweg staat een eenlaags jachthuis annex jachtopzienerswoning (Postweg 35) uit 1920-'21, naar plannen van K. Muller.
Boschkamp (Bentheimerstraat 16) is een kleine eenlaags villa met steil rieten schilddak, gebouwd in 1913 voor de Oldenzaalse hoteleigenaar H.C. Boll naar ontwerp van K.P.C. de Bazel. In 1929 werd het uitgebreid naar ontwerp van J.D.G. Balder.
De Lutte, Buitenplaats Egheria, Stal, koetshuis en koetsierswoning
Auteursrechtelijk beschermd
