De Krim
(gemeente Gramsbergen)
Hoogveenkolonie ontstaan langs de Lutterhoofdwijk, een zijkanaal van de Dedemsvaart, dat in 1832 werd gegraven. In 1855 werd deze hoofdwijk verbreed en naar Coevorden doorgetrokken. De kolonie heeft haar naam te danken aan de onrust onder de veenarbeiders in 1857, die door de marechaussee hardhandig werd onderdrukt en wel werd vergeleken met excessen in de Krim-oorlog van 1853-'56. In 1869 werd het een afzonderlijke buurtschap waar zich omstreeks 1890 nog veel plaggenhutten van veenarbeiders bevonden. Vanaf 1890 werden de uitgeveende dalgronden geschikt gemaakt voor aardappelteelt en verschenen langs de hoofdwijk grote boerderijen en in 1906 een aardappelmeelfabriek. Op de kruising met de weg naar Gramsbergen verscheen in 1939 een kleine, naar het zuidoosten gerichte, kazemat. Door de naoorlogse woonwijk ten zuiden van de hoofdwijk heeft de kolonie een meer rechthoekige structuur gekregen.
De Krim, Herv. kerk Eben Haëzer
De Herv. kerk Eben Haëzer (Parallelweg 39) is een flinke zaalkerk met rechtgesloten koor; de risalerende ingangspartij gaat over in een geveltoren met slanke vierzijdige houten lantaarn. De lantaarn draagt wijzerplaten en wordt bekroond door omlopende frontons en een achtkante spits. De kerk, met neoclassicistische elementen, werd in 1911-'12 gebouwd.
Boerderijen. Langs de Lutter Hoofdwijk staat een aantal zeer grote boerderijen, in opzet vergelijkbaar met die in de Groninger veenkoloniën. Het gaat daarbij om boerderijen met een fors, aan de straat gelegen, woongedeelte ter grootte van een flinke burgerwoning, door zogeheten krimpen verbonden met het veel bredere bedrijfsgedeelte, waarin zich doorgaans een zijlangsdeel bevindt. Voorbeelden van boerderijen die een woongedeelte met neorenaissance-elementen hebben en gebouwd zijn omstreeks 1890, zijn Posthoornweg 52 en Parallelweg 31. Duidelijke jugendstil-invloeden vertonen Huize Hollandia (Hoofdweg 2) uit 1903 en Parallelweg 2 uit omstreeks 1905. Bij de Beatrixhoeve (Hoofdweg 52), in 1909 gebouwd in een fraaie combinatie van jugendstil- en chaletstijl-elementen, staat het woonhuis geheel vrij van het bedrijfsgedeelte.
De
aardappelmeelfabriek Onder Ons (Fabriekswijk 1) is een in 1906 naar plannen van G. en W. Wieringa
De Krim, Boerderij Parallelweg 31
uit Coevorden gebouwd fabriekscomplex met schoorsteen. De fabriek is ontstaan als de aardappelmeelfabriek ‘Intra Nos’ door samenwerking op half coöperatieve basis van een aantal boeren met de Dedemsvaartse vervener J.B. Minke. Na enkele misoogsten werd de fabriek in 1911 gesloten, maar het jaar daarop als volledig coöperatief bedrijf heropgericht onder de naam ‘Onder Ons’. De fabriek heeft nog een slemptafelgebouw uit 1910, waar het aardappelmeel door spoelen naar fijnte wordt gescheiden. In 1925 volgde een verbouwing en in 1931 begon de productie van edelstijfsel. Het huidige kantoorgebouw stamt uit omstreeks 1950. Het complex is momenteel eigendom van het aardappelmeelconcern Avébé. Nabij de ingang van de fabriek staan vier bijbehorende bedrijfswoningen
Fabriekswijk 2-8 uit 1906.
De kalkoven (Kalkwijk tussen 5-7) is een kegelvormig bakstenen gebouw uit omstreeks 1860, met aan de onderzijden stookopeningen en een houten opbouw voor de hoger gelegen opening voor de schepen. De oven is in 1987 gerestaureerd.
De openbare lagere school (Holthonerweg 4) ten zuidoosten van De Krim in de buurtschap Holthone, dateert van 1869; het is een school van twee lokalen onder een rieten schilddak. De school is recentelijk nogal onoordeelkundig verbouwd tot oudheidkamer. De onderwijzerswoning (Holthonerweg 2) stamt uit omstreeks 1890.
De Groote Scheere (Scheereweg 5) is een landgoed gelegen ten zuidoosten van De Krim, nabij de buurtschap Holthone. De kern werd gevormd door de al in 1426 genoemde havezate. Bij het beleg van Coevorden in 1592 nam prins