Geffen
(gemeente Maasdonk)
Dorp ontstaan in de middeleeuwen als een krans van gehuchten rondom een centraal gelegen kerk. Deze gehuchten zijn later aaneengegroeid.
De
R.K. Maria Magdalenakerk (Kerkstraat 10) is een driebeukige gotische kruisbasiliek die wellicht begin 15de eeuw werd gesticht. De midden-15de-eeuwse toren van drie geledingen heeft spaarnissen, overhoekse steunberen, een veelhoekig uitgebouwde traptoren en een laag tentdak uit later tijd. Het schip resteert van de herbouw na brand in 1497 en verwoesting in 1517. In 1597 brandde de kerk opnieuw af. Van het
Geffen, R.K. Maria Magdalenakerk
herstel in 1607 dateert de kapconstructie van het schip. Bij de restauratie en uitbreiding in 1892-'93, naar plannen van C. Franssen, werd het oude koor vervangen door een nieuw transept, een driezijdig gesloten koor en een sacristie.
Inwendig heeft het schip dikke ronde zuilen op achtkante basementen en waarvan een segment als schalk langs de lichtbeuk doorloopt. Het houten tongewelf uit 1607 werd in 1892-'93 vervangen door netgewelven. Het interieur is in neogotische stijl beschilderd. De gesneden panelen in het neogotische altaar zijn afkomstig van de vroegere 17de-eeuwse preekstoel. De pastorie (Kloosterstraat 2), stamt uit omstreeks 1850 en is een goed voorbeeld van de overgang van neoclassicisme naar vroege neogotiek, getuige de hoekpilasters met spaarnissen, die van driepassen zijn voorzien.
Het voorm. kloostergebouw Kloosterstraat 7, nu bejaardentehuis, stamt uit omstreeks 1850 en heeft kepervormig gedekte, neoclassicistische vensteromlijstingen.
Woonhuizen. In het dorp staat een aantal eenlaags dwarse huizen in rijke eclectische vormen uit de periode 1870-'80: Dorpsstraat 14, Kerkstraat 3, 11 en 12 (omstreeks 1905), de laatste met hardstenen stoeppalen.
Windmolens. Ten zuiden van het dorp staat De Vlijt (Groenstraat ong.), een gesloten standerdkorenmolen die in 1681 te Boxtel werd gebouwd en na eerst in Nistelrode te hebben gestaan, in 1875 naar Geffen werd overgeplaatst. In 1976 werd de molen gerestaureerd en herbouwd op de huidige plaats. Ten oosten van het dorp staat de uit 1621 daterende, gesloten standerdkorenmolen Zeldenrust (Leiweg ong.). Na op verschillende plaatsen te hebben gestaan, werd hij in 1980-'81 op de huidige plaats herbouwd.
De Isr. begraafplaats (Veldstraat tegenover nr. 3), gelegen ten zuidoosten van het dorp, werd begin 19de eeuw aangelegd. Een modern hekwerk omringt haar. De begraafplaats telt veel staande zerken van grotendeels uit Oss afkomstige joden, die aldaar in 1889 een eigen begraafplaats kregen. Onder de graven bevindt zich die van S. van den Bergh († 1907), oprichter van de gelijknamige margarinefabriek.
Geffen, Isr. begraafplaats met graf Abraham van den Bergh