Berkel-Enschot
(gemeente Tilburg)
De twee dorpen Berkel en Enschot, die beide in het begin van de 12de eeuw voor het eerst worden vermeld, zijn na de Tweede Wereldoorlog tot één dorp aaneengegroeid.
Dekerktoren (Torenpad 26, Enschot) van de in 1839 gesloopte St.-Michaëlskerk is een vroeg-15de-eeuwse bouwwerk van drie geledingen, met steunberen aan de westzijde en een uitgebouwde, vierkante traptoren aan de zuidzijde. Aan weerszijden van de toren is een travee van de zijbeuken van de kerk bewaard gebleven.
De R.K. St.-Ceciliakerk (Kerkstraat 4, Enschot) is een driebeukige kruisbasiliek in neogotische vormen uit 1898-'99, gebouwd naar ontwerp van C. Franssen. De toren heeft drie geledingen, een achtkantige lantaarn met flankerende pinakels en een rijzige spits. De kerk verving een uit 1672 stammende schuurkerk. De pastorie (Kerkstraat 2) stamt uit 1870. Het H. Hartbeeld van J. Custers dateert uit 1922.
De R.K. St.-Willibrorduskerk (St.-Willibrordustraat 1, Berkel) is een zaalkerk uit 1910, naar ontwerp van J. Stuyt uitgevoerd in neogotische en neoromaanse vormen. De kerk verving een laat-middeleeuwse kapel, waartegen in 1857 een hoge westtoren verrees naar ontwerp van H.J. van Tulder. Deze toren bleef in 1910 behouden, maar werd op sobere wijze ommmetseld. De pastorie (St.-Willibrordusstraat 3) stamt uit 1938.
Het klooster O.L. Vrouwe van Koningsoord (Raadhuisstraat 26), vanuit Chimay gesticht als trappistinnenabdij, werd in 1933-'37 in late neogotische vormen gebouwd naar ontwerp van J. van Dijk. Het heeft globaal dezelfde opzet als het klooster Koningshoeven, dat de stichting financierde. Twee Mariabeelden flankeren het poortgebouw.
Raadhuizen. Het voorm. raadhuis Burg. Brendersstraat 5 stamt uit 1876. Bij de verbouwing van de veldwachterswoning tot cafetaria verdween het bordes. Het in 1926 betrokken, eveneens voorm. raadhuis Raadhuisstraat 56 is gebouwd naar ontwerp van C. Panis en vertoont expressionistische invloeden. Villa De Lange Akker (Bosscheweg 57) werd in 1921 ontworpen door F.A. Warners voor de Tilburgse textielfabrikant Swagemakers, naar aanleiding van diens bezoek aan Frank Lloyd Wrights Robiehuis te Chicago. De horizontaal benadrukte architectuur op langgerekte plattegrond met grof bepleisterde gevels en smalle stroken zwart-wit geglazuurde tegels wordt gedekt door een samenstel van platte, overstekende daken. Het pand, voorzien van moderne aanbouw en opgedeeld in kantoorunits, dankt zijn bijnaam ‘De Melkfabriek’ aan zijn gelijkenis met industriële architectuur. De dienstwoning (Bosscheweg 55) heeft een vergelijkbare vormgeving.
Het Trappistenklooster Onze Lieve Vrouw van Koningshoeven (Eindhovenseweg 3), gelegen ten zuiden van Berkel-Enschot, is een imposant neogotisch kloostercomplex uit 1891-'94, gebouwd naar plannen van A.G. de Beer. Het complex bestaat uit drie vleugels rondom een grote kloosterhof.
Auteursrechtelijk beschermd
