Monumenten in Nederland. Noord-Brabant

Berghem
(gemeente Oss)

Langgerekt dorp, in de middeleeuwen ontstaan op de grens van klei- en hoger gelegen zandgronden.

De R.K. St.-Willibrorduskerk (St.-Willibrordustraat 40) is een driebeukige neogotische kruisbasiliek uit 1900-'03, opgetrokken naar plannen van W.Th. van Aalst tegen de westzijde van een vroeg-15de-eeuwse kerktoren. De middeleeuwse kerk moest in 1858 wijken voor een neogotische kerk, die in 1895 door brand werd verwoest. De toren met spaarzame natuursteenversiering en overhoekse steunberen wordt geleed door spaarvelden met spitsbogen, rondbogen en driepassen. In 1900-'03

Berghem, R.K. St.-Willibrorduskerk

[p. 89]

Berghem, Raadhuis

beklampte men de twee onderste torengeledingen aan de oostzijde en kreeg de toren een vijfde geleding, bekroond door een slanke, ingesnoerde naaldspits. De grote pastorie (Julianastraat 35) in sobere neogotische stijl dateert uit omstreeks 1903.

Het voorm. Zusterklooster (St.-Willibrordusstraat 49) werd in 1883-'84 gebouwd als liefdesgesticht met school, naar plannen van H.C. Dobbe-Van Pelt. Het is nu in gebruik als bejaardentehuis Wilbertshof.

Het voorm. raadhuis (Burg. Erpstraat 2) uit 1930 heeft twee haaks op elkaar geplaatste vleugels, verbonden door een overhoeks geplaatste ingangspartij met bordes en een torenvormige bekroning met dakruiter. Het ontwerp van E.L. Jansen vertoont expressionistische elementen.

Woonhuizen. Het neoclassicistische

Berghem, Langgevelboerderij Pastoor Van Teteringstraat 2

herenhuis Zorgwijk (Burg. Erpstraat 46) met venters met waaierzwikken stamt uit 1825 en heeft een ingangspartij en gevellijst uit omstreeks 1870. Nabij een molenromp staan de vier laat-19de-eeuwse arbeiderswoningen Halve Morgenstraat 3-9.

Boerderij. Pastoor Van Teteringstraat 2 is een fraaie langgevelboerderij uit de eerste helft van de 18de eeuw. Onder het woongedeelte bevindt zich een melkkelder.