Wilnis
(gemeente De Ronde Venen)
Laagveendorp, ontstaan omstreeks de 12de eeuw. De ontstaansgeschiedenis van het laagveendorp is vergelijkbaar met die van de dorpen Mijdrecht en Vinkeveen. De Dorpsstraat, de Herenweg en de Oudhuyzerweg van Wilnis strekken zich uit langs de zuidrand van de polder Groot-Mijdrecht. In de polder liggen de nieuwbouwwijken, die door de Ringvaart van het oude Wilnis worden gescheiden. De drooglegging van Wilnis-Veldzijde, ten zuidwesten van het dorp, kwam in 1923-'26 tot stand. Het aangrenzende gebied ten oosten van de Wilnisse Zuwe, dat tot 1857 tot Oudhuyzen behoorde, heeft zijn oude, onverveende staat behouden.
De Herv. kerk (Julianalaan 17) dateert uit 1877-'78 en is een zaalkerk met een toren aan de zuidzijde. De toren heeft een inspringende topgeleding met luchtbogen en is voorzien van frontons op de overgang naar een achtzijdige, ingesnoerde spits. Het ontwerp in neorenaissance-vormen is van de Utrechtse architect F.J. Nieuwenhuis. De kerk werd gebouwd nadat in 1876 de uit 1739 daterende kerktoren instortte en in zijn val het schip van de kerk meenam. De pastorie dateert uit 1861-'62.
De Geref. kerk (Dorpsstraat 22) is een bakstenen kruiskerk met dakruiter op de voorgevel. Het gebouw dateert uit 1911-'12.
Het voorm. raadhuis (Raadhuisstraat 1) is een uit 1915 daterend gebouw in sobere, late neorenaissance-vormen. Het is oorspronkelijk als school opgericht, maar het diende van 1920 tot 1989 als raadhuis van Wilnis.
Boerderijen. De krukhuisboerderij Veldhuis (Veldhuisweg 2) dateert uit de eerste helft van de 17de eeuw en heeft een kelder met resten van een kruisgewelf. Verder bevat het pand korbeelstellen
Auteursrechtelijk beschermd
