Binnen de Poolcirkel

[p. 67]

IX.
Gastvrijheid.

De vloer van de kleine koepelvormige hut, waarin Stefanssons te gast was werd bijna geheel ingenomen door de bedden. Dit zijn langwerpige blokken harde sneeuw, welke bedekt zijn met een dike laag dierenhuiden. Dat er in zo'n hut niet veel ruimte is kunnen jullie je natuurlijk wel voorstellen. Daar ze het grootste deel van de dag buitenshuis vertoeven, in de zomer zowel als in de winter, hebben de Eskimo's geen grotere woningen nodig. Om in de hut te komen moet je door een hoefijzer-vormige gang van een meter hoogte kruipen. En als er eten geblazen is liggen steeds een stuk of wat honden in die gang te wachten op de kluifjes die hun worden toegegooid.

Aan de ene kant van die gang stonden de kinderen van het gezin dicht bij elkaar eerbiedig de bewegingen van den gast te volgen, terwijl ze inmiddels hun maag met vlees vulden. Aan de andere kant van de deur was ene kleine vrije ruimte voor de kachel, de potten en een tafeltje waarop dampende brokken gekookt vlees lagen. De gastvrouw zat voor dit tafeltje op de rand van een der bedden. Naast haar Stefansson op de ereplaats met zijn gastheer aan de linkerkant.

[p. 68]

Toen ieder zijn plaats had ingenomen begon de gastvrouw met het verdelen van het vlees. Voor Stefansson zocht ze een lekkere malse zeehonden-voorpoot uit, welke ze tussen haar beide handen wrong en kneedde om er het vocht zo veel mogelijk uit te persen, zodat er niets meer kon afdruipen. Daarna reikte ze hem haar gast plechtig toe. Vervolgens was haar echtgenoot aan de beurt voor een lekker stuk vlees, dat dezelfde behandeling onderging, waarna elk van de andere gezinsleden zijn deel kreeg. Toen allen van het nodige voorzien waren werd er nog een mals stukje apart gelegd voor het geval de gast zich nog voor de tweede maal wilde bedienen en de rest van het gekookte vlees werd in vier gelijke porties verdeeld en naar vier families in het dorp gezonden, die van zichzelf geen voldoende voorraad vers vlees hadden. Alle andere families, waar die dag gekookt werd, deden hetzelfde, zodat er nergens honger geleden behoefde te worden.

De honden, die in de ingang lagen te wachten kregen om de beurt een afgekloven been waarmee ze zich naar buiten begaven om het daar op hun gemak te verslinden. Was het op, dan namen ze hun plaats bij de andere honden weer in om op een nieuwe kluif te wachten.

Terwijl het feest aan de gang was kwamen telkens kinderen van andere gezinnen de hut binnen kruipen met de ene of andere lekkernij. Iedere vrouw, die iets gekookt had zond daarvan een deel naar een ander gezin en het leek wel of al die vrouwen van elkaar wisten, wat ze klaar

[p. 69]

gemaakt hadden, want steeds was het iets, dat door de ontvangende familie niet gekookt was en aldoor een andere lekkernij. Soms was het lekkere hapje speciaal voor Stefansson bestemd. Een van de Eskimo-moeders zond een gekookte nier, een ander een stukje van een zeehonden-vin, met de mededeling er bij, dat er een hele vin voor hem bewaard werd als hij de volgende morgen bij haar kwam ontbijten.

Nadat allen zich aan vers gekookt zeehondenvlees tegoed gedaan hadden, werd de soep rondgedeeld. Deze soep was gebrouwen van zeehondenbloed dat door kokend hete bouillon geroerd werd. Stefansson dronk twee halve-liters kommen van deze krachtige soep. Toen was het diner geeindigd.

De kinderen gingen, zoals dat bij Eskimo's gewoonte is, naar buiten om te spelen, de honden verlieten zonder daartoe een bevel af te wachten de hut, rolden zich buiten in de sneeuw op, staken hun kop in hun ruige vacht en gingen slapen, terwijl de gastheer zich met zijn gast in de rooksalon terugtrok. Van die rooksalon maak ik natuurlijk maar een grapje, want een Eskimo-huis heeft maar één vertrek, dat afwisselend dient voor woonkamer, keuken, eetkamer, slaapkamer en rooksalon. We bedoelen maar dat de heren het zich gemakkelijk maakten door over de bedden heen naar achteren te schuiven en gezeten op lekkere zachte vachten welke hen ook in de rug tot steun dienden begonnen zij een levendig gesprek. Of liever ge-

[p. 70]

zegd, de gastheer alleen sprak, Stefansson luisterde. Dat was ook precies wat hij verlangde. Hij wilde deze afgezonderd levende mensen graag goed leren kennen en daarom liet hij ze maar praten en vertellen. Zo hoorde Stefansson het verhaal van een volkstam, die nog verder naar het noorden zou wonen. Het moest een zeer geheimzinnig volk zijn, mensen die geen kin hadden en waaronder een groot aantal blanken, die maar een enkel oog midden in het voorhoofd hadden. Wat hun eten betreft, vertelde de Eskimo verder, hielden die lui er heel rare manieren op na. Ze leefden niet alleen van vlees en vis, zoals een behoorlijke Eskimo betaamt, maar aten allerlei rare dingen uit blikjes en doosjes, die zo afschuwelijk smaakten dat zelfs de beleefdste Eskimo gedwongen was ze uit te spuwen, als hij ze in zijn mond kreeg.

Stefansson luisterde naar deze verhalen en schudde met zijn vriend en gastheer meewarig het hoofd over zoveel onverstand bij die verre geheimzinnige mensen zonder kin en met één enkel oog. Hij begreep al bij voorbaat, dat het nutteloos was te trachten zijn gastheer er van te overtuigen, dat overal op de wereld door verschillende volkstammen verschillend over eten gedacht wordt. Wat wisten deze rustig en tevreden levende mensen ook af van de rest der mensheid. Hun wereld bestond uit hun geliefde IJszee, begrensd door een strook land, dat 's zomers groen was en 's winters wit, een land bevolkt met poolvossen, grijze wolven, ijsberen, caribu's en nog enkele andere lopende

[p. 71]

en vliegende dieren en met geesten. Wat wisten deze eenvoudige Eskimo's omtrent andere volken? (Laten we maar eens bij ons zelf nagaan, wat wij weten van de gewoonten en gebruiken bij andere volken). Ze kenden enkele naburige stammen, die hun allen vriendschappelijk gezind waren, hadden wel eens bij geruchten vernomen, dat er in het zuiden Indianen moesten wonen, die niet te vertrouwen waren en hadden sprookjes gehoord over die geheimzinnige blanken, die in het oosten hun woonplaatsen hadden. Maar dat lag allemaal al zo ver buiten hun eigen wereld, dat ze zich eenvoudig niet konden indenken, dat andere mensen er andere manieren en gewoonten op na hielden dan zij zelf.

Dus luisterde Stefansson vol belangstelling naar de verhalen van zijn gastheer en overdacht inmiddels hoe goed het toch was, dat niet alle mensen hetzelfde voedsel eten, Stel je eens voor, dat ze allemaal zeehond wilden hebben, zoals de Eskimo's of biefstuk van een Rhinoceros zoals de negers!