Binnen de Poolcirkel

[p. 52]

VII.
Een sportieve ijsbeer.

Het was een prachtige windstille ochtend. Wel was het nog vrij koud maar doordat er geen wind was had Stefansson er niet de minste hinder van.

Als naar gewoonte trok hij er op uit om een paar mijlen landwaarts in zijn dagelijkse speurtocht naar wild en bewoners te houden. Met zijn geweer in het foudraal op zijn rug zwierf hij langs een rijtje heuvels evenwijdig aan de kust verlopend. Nu en dan beklom hij een van de heuvels om van de top af een blik op de omgeving te werpen. Met zijn prismakijker zocht hij dan de omtrek af naar grazende caribu's, maar de enige levende wezens, die hij tot nu toe te zien had gekregen waren een paar poolvossen en witte wolven, die ver buiten schot over de vlakte slopen. Hij kon zowel het besneeuwde land als het zee-ijs overzien en zodoende kreeg hij op een gegeven ogenblik op een paar mijl uit de kust een gele vlek voor zijn kijker. Aanvankelijk dacht hij, dat het een stuk vuil geworden ijs was, maar later bedacht hij, dan het wel een ijsbeer kon zijn. Hij bleef een poosje op de heuvel staan om deze vuilgele plek waar te nemen. Van tijd tot tijd wendde hij dan zijn kijker in andere richtingen op zoek naar mogelijk wild maar de

[p. 53]

vlakte bleef verlaten. Er kwam niets onder schot. Toen hij ongeveer een half uur op zijn hoge waarnemingspost gestaan had en zijn instrument weer op de gele vlek wilde richten bemerkte hij dat deze plotseling verdwenen was. Nu wist Stefansson met volle zekerheid dat het een ijsbeer was geweest, die wakker geworden achter een of ander blok ijs verdwenen was. Hij bedacht zich geen ogenblik meer toen hij deze ontdekking gedaan had maar rende zo snel zijn benen hem konden dragen de heuvel af in de richting van de plaats waar hij voor de laatste maal de beer gezien had. Het vooruitzicht die avond een lekkere sappige berenbiefstuk als avondmaal te genieten deed hem al watertanden en je kon nooit weten of dat beest niet hard wegliep.

Spoedig had Stefansson het zee-ijs bereikt en baande hij zich een weg over de ruwe ongelijke vlakte. Nu eens moest hij over een versperring van ijsblokken heen klauteren, dan weer was hij gedwongen een omweg te maken omdat het opeengestapelde ijs te steil en te glad was om er over te klimmen. Een andere keer gleed hij langs de helling van een ijsklip in een valleitje zodat hij moeite had zijn evenwicht te bewaren en dan hees hij zich tegen een klip omhoog om even rond te kunnen zien of hij nog op de goede weg was.

Toen hij meende ongeveer op de plek te zijn aangekomen waar hij voor de laatste maal de beer gezien had beklom hij een bizonder hoge opeenstapeling van ijsblokken om de

[p. 54]

in het rond liggende chaos van schotsen en klippen te kunnen onderzoeken. Maar hoe hij ook keek, nergens zag hij een spoor van de beer. Dan ligt het beest zeker achter een of ander heuveltje weer te slapen, dacht Stefansson. Ik zal dus maar eens in een cirkel gaan rondspeuren, dan kom ik het beslist tegen. Want hebben moet ik die biefstuk, daar gaat niets van af.

Hij liet zich langzaam van de hoogte naar beneden zakken terwijl hij de sneeuw nauwkeurig afspeurde naar sporen van het voortvluchtige dier. Hij lette niet meer op de omgeving maar was zo verdiept in het spoorzoeken dat het hem bijna noodlottig werd. Gelukkig had hij blijkbaar met een zeer sportieve beer te doen. Want toen hij daar zo door de sneeuw scharrelde met zijn ogen strak op de grond gericht hoorde hij achter zich plotseling een geluid alsof er een kat met een hoge rug zat te blazen. Bliksemsnel draaide Stefansson zich om en zag het gevaar onmiddellijk. Op een paar meter afstand stond vlak boven hem de beer op een ijsheuveltje. Het was een geweldig groot beest, dat met van begeerte schitterende ogen en ontblote gele tanden zijn woeste kop als een slang heen en weer zwaaide. Stefansson twijfelde geen seconde aan de bedoelingen van het roofdier. Het beest had dezelfde bedoelingen met hem als hij met het dier. Dat de beer hem niet al besprongen had, was Stefansson een raadsel. Hij zou als hij zelf de eerste was geweest om zijn tegenstander te ontdekken stellig geen geluid gemaakt hebben om zijn

[p. 55]

vijand te waarschuwen. Maar vermoedelijk is de mens minder ridderlijk dan het dier, of verstandiger. In ieder geval de beer maakte de fout door den reiziger van te voren te waarschuwen door zijn geblaas, wat misschien zoveel betekende als: Opgepast makker, nou zul je eens wat beleven! of: Verdedig je mens, ik doe een aanval. In een onderdeel van een seconde had Stefansson zijn geweer uit het foudraal, mikte op het hart van de beer en haalde de trekker over. Het dier maakte een salto en rolde dood van het heuveltje af, vlak voor de voeten van den jager. Nu wilde Stefansson weten hoe het kwam, dat hij bijna door den beer overrompeld was. Hij volgde het spoor van de beer en kwam zo achter de weg, die het dier gevolgd had. Toen Stefansson op de heuvel voor de eerste maal het beest te zien had gekregen, had hij de afstand verkeerd geschat en was zodoende boven de wind het ondier voorbij gelopen. De beer had ergens tussen de ruwe ijsblokken gelegen en kreeg de lucht van een menselijk wezen in de neus. Hij ging op deze lucht af, stuitte op het spoor van den jager en volgde dit. Geen ogenblik had Stefansson er aan gedacht ook maar eens om te kijken, wat van zijn kant natuurlijk een grote fout was. Maar ook mensen maken fouten. Stefansson was er zo aan gewend zelf jager te zijn, dat het hem niet in zijn hoofd opkwam dat hij ook wel eens wild had kunnen zijn, zoals in dit geval.

Zijn beide reismakkers luisterden met glinsterenden ogen naar het avontuur, dat wel eens ongelukkig voor Stefans-

[p. 56]

son af had kunnen lopen. Maar daar dachten ze niet aan. Wat ze wisten was, dat hij er het leven van afgebracht had en dat ze heerlijk vlees bij het avondeten hadden. Dat waren voor hen de voornaamste dingen, die het leven uitmaken. Bovendien hadden ze weer een onderwerp, waar ze naar hartelust over konden praten. Toen Stefansson hen de volgende morgen verliet voor zijn dagelijkse speurtocht spraken ze over het avontuur en toen hij zich 's avonds weer bij hen voegde hadden ze het er nog over, zo spannend vonden ze het.

Stefansson had niet veel moeite meer hun gesprekken te volgen. Hij was nu al vier jaar in het noorden en had hun taal vrij goed geleerd. En dat was geen gemakkelijke taal. Stefansson vond het tenminste de moeilijkste van de tien talen, die hij tot nu toe geleerd had. Dat kwam vooral door het enorm groot aantal woorden, dat de Eskimo's voor dagelijks gebruik kennen. Dit aantal verschilt voor iedere taal en voor de mate van ontwikkeling van hem, die de taal spreekt, maar bij de Eskimo-taal was dit aantal veel groter dan bij andere talen.