Ruisend valt het graan

[p. 93]

Puntdichten

Geen ontdekking van herschel

Het Frans van Pardaillan verkort

‘Weer nieuwe maan?’ riep Jochem, ‘'k wou wat geven
zo me iemand zei, waar al die ouwe bleven!’

‘Dat 's klaar genoeg!’ sprak koster Jan,

‘ze slaan er starren van.’

Vrienden

Uit Engels ondicht

Neen, 't viel niet zwaar, zijn leven
voor eenen vriend te geven!
Maar licht viel 't zoeken zwaar
om onder duizend vrinden
die ene vriend te vinden
die 't offer waardig waar.

Op het beeld van een schone vrouw door haar zelve in glas gesneden

Naar Huygens

Charlotte, weggerukt in 't bloeien van haar leven,

sneed dus haar lief gelaat in glas.

Het eigen beeld zou ons te kennen geven,

hoe kunstrijk, schoon en broos zij was.

[p. 94]

Aan een navolger

Alcest, wilt gij de Zangberg op?

zo rijd een eigen paard; geen huurknol haalt de top.

Aan X

Wat ú smaakt, hoef ik niet te weten,

heer Zoïlus! gij hebt een kwade maag.

Wat bij gezonde lien goe mondkost wordt geheten,

dat is 't waarnaar ik vraag.

Duisterheid

Krijn las en zei, zo tussen waken

en dutten in: ‘Dat - kon - wel - klaarder zijn!’

Voor die half slapen, lieve Krijn,

kan 't een die droomt slechts duidlijk maken.

Op Orgon

Heer Orgon heeft een wondre gaaf
om wat een ander dicht in eigen rijm te wringen.
Gelukt het Orgon niet met Phebus' zwaan te zingen,
hij steelt voor 't minst met Phebus' raaf.

Voorzichtigheid

Kies geen partij

of maak vooraf bedingen.

[p. 95]

 

Schaars houdt verdedigd recht zich gans van onrecht vrij!

 

Nooit werd er leer verbreid, of bij haar volgelingen

 

schoot soms de drift haar doel voorbij.

Aan a.b.c. enz.

Hebt gij een vaderland, zo kleef niet aan een ander!

Wees Gal noch Brit - wees Nederlander.

Aan W.

Gij doet de mensen wel, en ondank is uw loon?

Getroost het u! gij deelt het met de goon.

Verdraagzaamheid

Van 's Heren Woord, in mensentaal geschreven,

is 't recht verstand de mens verbleven.

Wie aan dat Woord de beste uitleg gaf,

onthult eens de andre zij van 't graf;

maar die zich grondde op 't Woord en broeders van zich stiet,

gewislijk, die begreep het niet.

Holland

Gods almacht wenkte van de troon
en schiep elk volk een land ter woon.
Hier vestte zij een grondgebied
dat zij ons zelve scheppen liet.

[p. 96]

Het vroege kievitsei

Piet Smul trad in de schuit van Leiden op Den Haag
en toefde bij het roer terwijl een maartse vlaag
verkeerde in zonneschijn; daar kwam een knaap gelopen:
‘Een kievitsei! wie wil 't voor twee zesthalven kopen!’
‘'t Is vróég’ zei Smul, ‘ik neem 't - voor één zesthalf.’ ‘Zeg twee
mijnheer; ik geef u 't ei in 't mandje mee!’
De koop lukt, en de schuit wordt van de wal gestoten.
Met roept de knaap: ‘Mijnheer, haast was mij iets ontschoten;
het vuur dient voor uw ei niet al te hard gestookt;
ons grootje heeft het al verleden jaar gekookt.’

Het kanon te Lima

Men kwam in 't koffiehuis te praten
van zeker groot kanon. Bereisde Roel nam 't woord
en sprak: ‘Ik zag weleer een monster van dat soort!
Zwol met zijn Lange Griet moest daar de kroon aan laten!
Dit stuk (het heette de Olifant)
lag op de wal te Lima. 't Is verdwenen

sinds ik die hoek doorkeek. De grond heeft in dat land
nooit rust en slokte 't op. Gij moest geen blaaspijp menen
van zes palm diameter! Zes
goe ellen was de ruimt’! Verbeeldt u slechts, mijnheren:
eens liet er de pikeur mijn Normandijse bles
in traverseren!’

‘Sterk! - zeer sterk!’ riep hier Fop, ‘maar ik kan 't attesteren:
Bles kwam voorin - en ik - was achterin juist druk
aan 't meten van ons stuk!
Het tramplen nadert - en bedreigt mijn eksterogen -

[p. 97]

 

gaan lopen is hier zaak - doch buiten mijn vermogen -

 

als langs een vreemde weg! Ik maak met ras besluit

 

de meetstok tot mijn pols en wip het zundgat uit.

Het hondengevecht

Bereisde Roel zag op zijn tochten
geweldig veel! Twee bullebijters vochten
voor 't wijnhuis in een kleine Poolse stad
terwijl hij juist aan 't venster zat.
‘Zulk vechten, mensen! - - Zij verslonden
malkander letterlijk! Met iedre hap ging oor
of poot eraf - en glad als vet erdóór!
Ons scheiden kwam te laat! wij vonden
het restje: - op mijn eer,
de staarten en niets meer.’

Het sterrenschieten

Hein Simpel zag de oudstuurman Zweer,
op zeekren avond, met een sextant in de weer.
Hij vroeg hem wat hij deed: ‘Ik was aan 't sterrenschieten.’
‘Hoe? met dat koopren ding?’ ‘Ja; kijk; hier loert men door.’
Hein - 't oog aan 't glas! Een ster verschoot ervoor,
en hij borst uit: ‘Mag dat geen keerlswerk hieten?
Gij die 't verstaat, trof nietmetal! en ik
schiet raak met de eerste mik!’

[p. 98]

Aangebrand

Aagt Morsebel nam kleine Piet
in kost en als het kind, te middag aangezeten,
haar soms zijn walging merken liet,
de vieze bijsmaak van heur knoeisel werd geweten
aan kaarsvet, roet, noch snuif; 't was altoos: ‘Lekkertand,
wat zou het zijn, als aangebrand?’
Nu kwam er eens een schotelvol groen eten
te voorschijn, die kok Aagt spinazie had geheten.
Hiervan kreeg kleine Piet zijn deel op 't bord gesmakt;
hij roert erin; hij vindt twee achterpoten
van de arme kikvors, onder 't warmoes kort gehakt,
en legt met de ogen half gesloten
zijn eetvork neer terwijl hij vraagt:
‘Heeft aangebrand ook voetjes, moeder Aagt?’

Zonnevlekken
1824

Een regen zonder eind verkeert al 't land in plassen.
Gij vraagt er de oorzaak van: de zon, werd ons bericht,
kreeg vlekken in 't gezicht,
en is zo 'k denk aan 't wassen.

Opschriften voor begraafplaatsen

Uit nacht rijst morgenrood,
het leven uit de dood.

[p. 99]

2 Voor die te Lochem

 

Boven de ingang, van buiten

 

 

 

Verheft uw oog, wie aan een grafstee schreit.

 

Keert stof tot stof, de ziel erft de eeuwigheid.

 

 

 

Boven de ingang, van binnen

 

 

 

Geen afschrik bare u wat gij ziet.

 

De dood vreest hij die God vreest niet.

Vermaan

Roep smekend God aan, in uw noden,
maar voeg ook daden bij 't gebed:
geen trage strijder wordt gered,
de sagende geen krans geboden.
De Helper uit den hoge staat
naast die zich zelve niet verlaat.

Kennis en wijsheid

't Is naarstigheid die vroege kennis gaart;
ervaring is 't die spade wijsheid baart.

Dagelijks doen

De rijpe kennis hoort,
de onrijpe neemt het woord.

[p. 100]

Meester en leerling

De meester in zijn wijsheid gist.
De leerling in zijn waan beslist.

Vrijheid

'k Was jong en vroeg: wie is de vrije man? -
Een grijsaard antwoordde op mijn vragen:
't is hij die zonder morrend klagen

het onverkrijgbre missen kan.

De onmisbare leidsman

Verbeeldingskracht en geestdrift heet ik veel!
Maar hebt gij voor daarmee Parnassus op te streven
en is gezond verstand u niet tot gids gegeven,
gij dwaalt, de berg voorbij, naar Geel.

Hoop en vrees

De stem des tijdsgenoots die dichters laakt of prijst,
velt menig vonnis dat de naneef anders wijst:
eens klonk de roembazuin Jan Vos aan de Amstel tegen!
Eens heeft zij aan de Theems van Miltons lied gezwegen.