Brieven (2 delen)

[p. 298]

Aan Jhr. J.H. van Kinsbergen¹⁾.

410. ter Wildenborch den 14 Febr. 1816:

Hoogedelgestrenge Heer

Ik betuig Uwer Excellentie mijne verpligting voor de vriendelijke mededeling van de aanspraak²⁾ waarmede de plegtigheid der Inwijding van ons Athenaeum is geopend. Het gepaste en treffende van dezelve doet mij te meer regretteeren dat ik niet mede onder de Toehoorders van den achtenswaardigen spreker heb mogen zijn! -³⁾.

De Heer De Vries heeft de goedheid gehad mij het verslag⁴⁾ van den gelukkigen afloop van het Inwijdingsfeest mede [te| delen. - Ik ben mijne geeerde Heren Mede-Curatoren zeer dankbaar voor derzelver attentie.

De Medailles⁵⁾ door Uwe Excellentie zo edelmoedig aangeboden om den ijver der studeerende jeugd aan te sporen en het met dezelve in verband staande Jaarlijksche examen houde ik voor een allergepast middel om het studeeren voortaan meer aan het oogmerk van ouders en Overigheid te doen beantwoorden. - Het zal nu nog op de inrigting van de Examens aankomen - doch de goede wil der Heren Professoren reeds zo loffelijk betoond zal dien aangaande naar ik vertrouw wel een geschikt ontwerp tot stand brengen.

1) J.H. v. Kinsbergen (1735-1819); een zeer bekend zeeofficier in de laatste jaren van de Republiek, die ook tijdelijk in Russischen en Deenschen zeedienst was; in 1808 werd hij Maarschalk v. Holland, ook Bonaparte onderscheidde hem. Door Willem I werd hij tot Admiraal benoemd en opgenomen in de ridderschap van Gelderland. Hij was zeer bevriend met St.'s oom, C.H. VerHuell.
Adm. v. Kinsbergen, Staring en J.C.F. de Vries, Secretaris v. Harderwijk waren de Curatoren van de in 1815 als Athenaeum heropgerichte Academie te Harderwijk. Van Kinsbergen stelde belang in onderwijszaken en had o.a. in 1796 in Elburg een school voor adelborsten opgericht, in 1798 veranderd in een opvoedingsinstituut voor beschaafde jongelui. (Zie brief 403.)
Zie Bouman: Geschiedenis van de Geldersche Hoogeschool II, blz. 578.
Er zijn 4 brieven van Van Kinsbergen bewaard.

2) Nog bewaard in het familiearchief.

3) Annales Academiae Rheno-Trajectinae: Inwijdingsrede van 's Lands Athenaeum te Harderwijk (23 Jan. 1816) door Prof. Nieuhoff, zie blz. 250, waar Staring die afwezig was, wordt vermeld. Het begin moge dienen als een staaltje van de welsprekendheid uit die dagen: ‘En ook Gij, edele Staring! - Hoe vleidde ik mij, na zoo een lang wonderrijk tijdverloop, hoe zeer met eene begrijsde kruin, doch tevens met onbegrijsde gevoelens dezen edelen op dezen eerezetel te verwelkomen. - Deze edelen, die Minerva vereert, en haren vlijt-aanmoedigenden olijftak; die in het koor der zanggodinnen geen zwijgend hoorder was; dien ik, in den lommer van den vaderlandschen Parnas, wel eens, in stilte, geneugelijk hoorde!’.... De Vaderl. Letteroef. vindt de rede bombastisch (1817 I, blz. 397). Op blz. 261 is Staring's Feestzang opgenomen (bundel 1837, III, blz. 8), natuurlijk later weer zeer gewijzigd.

4) Proces-Verbaal is nog aanwezig.

5) Vijf gouden medailles.

[p. 299]

Deelneming van Uwe Excellentie en de Freules in het ongeval¹⁾ dat ons hier getroffen heeft, verpligt mij ten hoogste.

Met de betering van het letsel bij die gelegenheid bekomen gaat het bij mij nog langzaam. Ik blijf aanhoudend buiten staat om verder dan in huis te gaan als kunnende den voet niet anders dan vlak neerzetten. Men geeft mij evenwel moed op eene eindelijke volle herstelling - en daarmede zoek ik mij te troosten!

Ik neem de vrijheid Uwer Excellentie de betuiging van mijn respect aan de Freules op te dragen en heb de eer met bijzondere hoogachting te zijn enz.

1) Brand van het Bouwhuis (de stallen) op den Wildenb., waarbij St. zijn voet verstuikte.

411. Wildenborch ce 19 Mars 1818:

Monseigneur

La nouvelle que la Lettre de votre Excellence et l'incluse du Ministre m'ont communiqué par rapport a notre Athenaeum quoiqu'elle n'eut rien d'inattendu, n'a pas laissé de me faire beaucoup de peine - surtout parce que Monsieur Repelaer se contente d'etre bien honnête dans sa lettre, et ne dit pas un seul mot sur les intentions de sa Majesté, pour consoler autant que possible les habitans de cette partie du roijaume du coup²⁾ qui va encore être porté a leur Province. Nous avions en vérité d'autant plus de droit de nous attendre a quelque mésure réparatrice³⁾ de la nouvelle perte que nous allons essuijer qu'abstraction faite des défauts qu'un Athenaeum, placé dans une petite ville avoit toujours en lui même, le nôtre a été d'abord établi de manière que la machine ne put jamais entrer en mouvement qu'on à refusé Monsieur Vitringa que tous avons prop [osé] et maintenu un homme⁴⁾ indigne de sa place que nous avions signalé comme tel, et qu'enfin on n'a pas daigné même conferer verbalement avec les curateurs sur une matière qui ne pouvoit pas etre traitée par écrit.

Mais que faire - tout paroit terminé, et de notre côté il faut bien finir par prendre patience - je ne dis pas - par se consoler’....

2) Het Athenaeum bestond na het herstel van 2 Aug. 1815-13 Juni 1818. Het kreeg het promotierecht niet, omdat de Koning meende dat er genoeg academies waren.

3) Zie brief 382.

4) Lotze? Zijn verkeerde handelwijze aangaande de bibliotheek was gerapporteerd.