Brieven (2 delen)

Aan Ds. F.M. van Gulpen³⁾.

366. 12 Mei 1818:

Weleerwaarde Zeergel. Heer.

‘Ik verblijde mij hartelijk dat het ons met den Feestzang⁴⁾ naar wensch gelukt is’.... Meer en meer zal het tijdstip naderen ‘waarop de Muziek welke toch door alle tijden heen werd aangezien als een der krachtige mid-

3) Predikant in Nijmegen. Er zijn 5 brieven van hem bewaard.

4) Zangstuk voor het Kerkfeest van Jezus Hemelvaart. (Bundel 1837, IV, blz. 19.)

[p. 265]

delen om edele gewaarwordingen op te wekken en levendig te houden niet langer een zo geheel onbeduidend gedeelte van den openbaren eerdienst onder ons blijve¹⁾. Ik zoude mij zeer gelukkig achten wanneer ik hiertoe bij gelegenheid van het Kersfeest weder naar mijne geringe vermogens eenigzins behulpzaam koude wezen en zal zulks gaarne beproeven indien ik tijd en rust mag hebben.

Een hoger doel toch kan zo min de Dichtkunst als de Muziek bereiken dan dat zij tezamen gepaard den menschelijken geest opvoeren tot de bespiegeling van het onverganklijke’....

1) Staring was van plan den Kerkzang te verbeteren; in het familiearchief is in klad aanwezig: “Iets meerder voor het oor doch niet voor het oog in onze Bedehuizen; het gevoelen van een Lidmaat bij de Hervormden” (Zie ook de Aant. bij de Kerkzangen, bundel 1837, IV, blz. 153.)

367. 28 Octbr. 1818:

Het doet Staring genoegen dat het Zangstuk²⁾ geschikt is.

.....‘In de Zangwijzen, welke bij dezen gaan, heb ik aan het einde der N^rs. 3 en 5 met potlood geschreven hoe het mij voorkwam dat misschien de werking der leste woorden zoude kunnen versterkt worden. Maar ik ben alleen muzikant met de oren!’ Dat het ‘tot verheerlijking van onzen Heiland en algemene opwekking van godsdienstig gevoel bij de Feestvierende gemeente te N. moge strekken is de wensch van mijn hart’.....

2) Zangstuk voor het Kerkfeest van Jezus Geboorte (bundel 1837, IV, blz. 5).

368. 16 Febr. 1819:

.....‘Als op onze scholen eens het Kerkgezang bij de Jeugd meer voorbereid zal wezen zullen eindelijk ook die moeilijkheden verdwijnen waarmede men overal en gelijk ik uit UWEwZG. vriendelijke letters zie ook te Nijm. heeft te worstelen wanneer men een Kerkelijk Zangkoor bijeen brengen en houden zal’.....

In Zutfen zal men misschien de inliggende Cantate uitvoeren op het Paaschfeest³⁾. Hij heeft de woorden nu naar uitgezochte Zangwijzen gemaakt, die meer hebben van die bestemd voor het Hemelvaartsfeest. De Organist uit Zutfen⁴⁾ werkt mee.

‘Ondertuschen spant bij mij ook de echte Kerkmuziek de kroon en mijn vurige wensch is dat wij allengs door meer muzikaal te worden en meer met het hart te leren zingen, ook derzelver schone eenvoudigheid algemeen

3) Zangstuk voor het Kerkfeest van Jezus Opstanding (bundel 1837, IV, blz. 11).

4) Prins, met wien St. ook correspondeerde.

[p. 266]

mogen leren smaken. Kerkwijzen, die - gelijk men er heeft dertien honderd Jaren lang van de Christenen zijn gezongen, maken door hare muzikale verdienste niet alleen - maar ook nog door zulk eenen achtbaren ouderdom (naar mijn gevoel) eenen soortgelijken indruk als de schrijfstijl van den Bijbel’.....

369. 27 Febr. 1819:

.....‘Menschen en omstandigheden gelijk dezelve in onzen leeftijd zijn geworden, komen mij voor bij den openbaren eeredienst eene meerdere hartverheffing te vereischen welke mijnes inziens niet door plegtigheden en uitwendig vertoon maar door de nederigste eenvoudigheid gepaard met de hoogste statigheid der algemene aanbidding - dat is - naar gelijk in alle eeuwen - door een waarlijk godvererend gezang, niet door ziel- en zinloos geschreeuw of gebalk kan worden verkregen. Ik acht mij zeer gelukkig wanneer ik iets tot vervulling eener - in mijne ogen - vooral in de nabijheid van Roomsch-Catholijken zo dringende behoefte kan helpen toebrengen’....

370. Wildenb. 11 Decbr. 1823:

Weleerwaarde Zeer geleerde Heer

Toen ik het genoegen had om te Nijmegen onze schriftelijke tot eene persoonlijke kennis te maken spraken wij van den Hoogduitschen Dichter Voss en van een zijner voortbrengsels dat ik op zeer hogen prijs stelle, zijne Louise namelijk. UWEwZG. dit gedicht niet kennende heb ik mij sedert moeite gegeven om een exemplaar van de eerste uitgave te bekomen welke juist om de mindere uitvoerigheid mij boven de latere behaagt, maar ik ben niet geslaagd en moest mij vergenoegen met bijgaande tot mijn spijt ‘vollendete’ Ausgabe’¹⁾..... Staring verzoekt v. G. deze evenals zijn ‘Gedichten’, aan te nemen als een vriendschappelijk aandenken.

Zoowel Winand als hijzelf danken voor het ‘godsdienstig onderwijs’, dat W. heeft ontvangen.

1) De eerste uitgave was van 1784, ‘die Ausgabe letzter Hand’ van 1807.