Frans Naerebout

[p. 96]

II. Aan de Kaap.

De Voorland was intusschen na een voorspoedige reis te Kaapstad aangekomen. Vol verbazing staarde Naerebout naar al het vreemde, dat hij hier te aanschouwen kreeg. Hij was nooit verder geweest dan Engeland en Frankrijk en had daar dan nog slechts enkele kustplaatsen gezien. Geen wonder dus, dat hij niet moede werd de pracht van het Zuidelijk Halfrond te bewonderen; en terwijl het schip op de reede ankerde en spoedig omringd werd door een menigte kleine vaartuigen, die allerlei vruchten en snuisterijen te koop brachten, stond hij bij 't roer - zijn vaste plaats - en liet zwijgend de oogen gaan over het tafreel, dat zich voor hem ontrolde.

Spoedig daarop stapte hij met den kapitein aan wal. Deze nam hem mede naar den Gouverneur, die zich zeer vriendelijk met den eenvoudigen loods onderhield. Want de naam Naerebout was ook in dezen uithoek der aarde niet onbekend gebleven; en het duurde niet lang, of de tijding ging van mond tot mond, dat de Vlissingsche held, de redder van de Woestduyn, in hun midden was. Velen kwamen naar het strand om hem te zien, en aanzienlijken zoowel als

[p. t.o. 96]

Naerebout bleef scherp uitkijken.

[p. 97]

geringen stelden er een eer in, hem de hand te drukken.

Hoewel eenigszins verbaasd over die onverwachte hulde, stond Naerebout met den eenvoud en de vriendelijkheid, die hem eigen waren, ieder te woord en beantwoordde zoo goed mogelijk de tot hem gerichte vragen.

Daar dringt eensklaps een deftig gekleed burger door de menigte, plaatst zich voor Naerebout, kijkt hem eenige oogenblikken zwijgend aan en werpt zich dan, schreiend van aandoening, aan zijn borst.

‘Zijt gij het? Zijt gij 't werkelijk?’ klinkt het bevend van vreugde en ontroering. ‘Mijn vriend, mijn redder!’

Naerebout ziet een weinig onthutst de omstanders aan, die zich in dichten kring om de twee mannen scharen.

‘Ken je mij niet meer?’ vraagt de vreemdeling, nadat hij zijn aandoening eenigszins is meester geworden; en op het ontkennend hoofdschudden van Frans vervolgt hij, terwijl hij zich half tot den loods, half tot de omstanders richt:

‘Ik was op de Woestduyn. Jij hebt me gered! Weet je 't niet meer? Ik had me aan een stuk hout vastgeklampt en was daarmee in zee gevallen. Ik was al half verdronken, toen je me greep en aan boord van je schuit haalde. Weet je 't niet meer?’

‘'t Kan waar wezen,’ antwoordt Naerebout eenvoudig. Hij herinnert zich dit onderdeel van de redding niet; maar de Kaap-

[p. 98]

sche burger voegt er nog menige bijzonderheid bij, drukt bij herhaling den loods de hand en smeekt hem ten slotte toch mee te gaan naar zijn woning.

‘Ga mee naar mijn vrouw en kinderen! O, hoe dikwijls heb ik hun dit alles verteld; en wie had kunnen denken, dat ik nog eens zoo gelukkig zou zijn hun mijn redder te toonen, hem in mijn huis als gast te ontvangen. Kom!’

En onder het gejuich der omstanders neemt de verheugde man Naerebout met zich mee.

Het was voor Frans Naerebout een zeldzame dag! Men werd niet moede hem vriendschap te bewijzen, hem te eeren en te huldigen, als ware hij de aanzienlijkste onder de aanzienlijken geweest.

Het huis van zijn gastheer stroomde spoedig vol met belangstellenden. Des avonds werd door den gelukkigen en verheugden Kapenaar een groote maaltijd gegeven, waaraan Naerebout de eereplaats bekleedde. De fijnste gerechten verschenen op de tafel, met edelen wijn werd zijn glas gevuld en in velerlei toespraken werd hem hulde gebracht.

‘Wij Kapenaars,’ sprak een der aanzienlijkste gasten, ‘wij gevoelen meer nog dan anderen, wat uw heldendaad te beteekenen heeft. Wij, die een Woltemade in ons midden hebben gehad, den held die - even stoutmoedig doch minder gelukkig dan gij - zijn leven bij 't volvoeren van zijn reddingswerk moest verliezen, wij zijn er trotsch

[p. 99]

op, thans den Zeeuwschen Woltemade hier te ontvangen.’

Reeds meermalen in den loop van dien dag had de naam Woltemade hem in de ooren geklonken en thans waagde Naerebout het, eenige inlichtingen te vragen, en zijn onkunde bekennend, verzocht hij dat men hem vertellen zou, wie Woltemade was en wat hij gedaan had.

Dadelijk waren eenigen bereid, aan zijn verzoek te voldoen; doch de heer, die zooeven reeds gesproken had, stond weer op en vroeg verlof, den gast de geschiedenis van Woltemade te vertellen.

‘Gij weet,’ zoo richtte hij zich tot Naerebout, ‘dat het hier hard waaien kan; reden waarom de ontdekker van deze streken, de Portugees Bartholomeus Diaz, de kaap eerst Stormkaap noemde. Spoedig werd deze naam in dien van Kaap de Goede Hoop veranderd, omdat men hoopte nu weldra den weg naar rijke, ten deele nog onbekende gewesten te vinden.

Maar al veranderde de naam, de stormen bleven daardoor niet uit en menig vaartuig vond er een droevig einde.

Nu heerschte hier tot voor weinige jaren een schandelijke gewoonte. Wanneer een vaartuig op het strand vastraakte, trokken sommige bewoners van Kaapstad er heen; en zonder zich veel om de schepelingen te bekommeren, haalden zij de goederen van boord en verklaarden ze voor goeden prijs.

[p. 100]

Dat was dus diefstal in de grofst mogelijken vorm. En nog is dit kwaad niet geheel uitgeroeid.

Om deze plundering tegen te gaan, werd door de regeering der Kaap-kolonie aan ieder verboden zich naar een gestrand schip te begeven, en zelfs werden tot waarschuwing eenige galgen aan het strand opgericht, ten einde het vonnis onmiddellijk aan de overtreders te kunnen voltrekken.

Nu was 't wel met de plundering uit, doch thans verloren de schipbreukelingen bij stranding op de kust ook alle kans op redding.

In den winter van het jaar 1774, dus vier jaar vóór uw Woestduyn, strandde hier het schip de Jonge Thomas. Het zat dicht bij den wal, maar de woedende zee belette den schepelingen hun vaartuig te verlaten. Sommigen, die zich in zee wierpen en naar den wal trachtten te zwemmen, verdronken. Aan het strand verzamelde zich een groote menigte, die met deernis het angstgeschrei van de ongelukkigen, welke op het wrak een zekeren dood voor oogen hadden, aanhoorde, zonder een enkele poging tot redding te beproeven. Zoowel het groote gevaar, als de dreigende straf, welke de galgen ieder luide toeriepen, hielden allen terug; en werkeloos stond men den ondergang van zoovele ongelukkigen aan te zien.

Doch daar naderde een man te paard, die nauwelijks den nood der schipbreukelingen

[p. 101]

zag, of hij begaf zich te water zonder op het gevaar of de dreigende strafbepalingen te letten. Hij dreef zijn kloek dier door de golven tot aan het wrak, waar hij twee mannen toeriep, in het water te springen en zich aan den staart van zijn paard vast te houden. Dit gebeurde en 't gelukte hem, deze twee behouden aan wal te brengen. Onmiddellijk keerde hij terug en herhaalde zijn waagstuk... en dit tot zevenmaal toe. Zoo had hij veertien menschen gered, maar viel toen uitgeput van vermoeienis op het strand neer, waar men hem smeekte, het hierbij te laten en zijn leven niet meer te wagen. Doch het noodgeschrei van hen, die nog op het schip waren achtergebleven, deed hem opnieuw te paard stijgen en nogmaals naar het wrak gaan. Zeker uit vrees dat het de laatste kans tot redding zou zijn, sprongen thans verscheidene schipbreukelingen in zee, en grepen zich aan het paard en den ruiter vast. Een der drenkelingen greep het vermoeide dier bij den teugel, dat hierdoor den kop niet meer boven water kon houden en verdronk. En met het paard kwam ook zijn berijder om, die aldus het leven liet, terwijl hij dat van anderen redde.

Die man was Woltemade. Zijn naam blijft in eere leven, evenals de uwe, Naerebout, in Zeeland en hier en overal, waar men oprechte menschenliefde en heldenmoed naar waarde weet te schatten.’

Zoo eindigde de spreker. Zijn verhaal had

[p. 102]

Naerebout diep getroffen en de geestdrift der overige toehoorders nog hooger doen stijgen. Het was, of men thans aan Naerebout ook de eer wou geven, die Woltemade nimmer had kunnen ontvangen.

Eerst laat in den avond scheidde men. Nooit had de Zeeuwsche held in zijn vaderland zooveel lof, zooveel hulde ontvangen als hier, in het vreemde en verre Afrika.