Vrouwelick cieraet van Sint' Agnes versmaedt
(1622)–Joannes Stalpaert van der Wiele–
Auteursrechtvrij
[pagina 104]
| |
Negende Gedicht.Agnes bidt De Dame, behalven de Redenen tot noch toe verhaeldt haer voordaen toch ongemoeidt te willen laten in haer verkoren Reinigheid ende Eenvoudigheid, zoo wel om't verliez twelck haer anders doende, op komen zoude; als mede om de gramschap Goods, daer inne zi zelver oock, overmids haeren quaeden raed zoude komen te vallen. De Gunsten vant Zuivere ende Eenvoudige leven zoo hier als hier naemaels kortelick aengewezen. Dat De Prachten en Dragten van deze wereld hier bi niet dan Poppegoed en siin. Ende de opgepronckte Vrouwen niet dan gestoffeerde kramen ofte Maerzen. De onmatige kosten der omghehangen Iuweelen aenghewezen ende berispt mette woorden Tertulliani. Dat het beste Loon 'twelckze haer Draegsters geven niet anders en is als Beelberouw, Ende Leedwezen, werdt bewezen metten Exempel vande H. Roomsche weduwe Paula, uit S. Hieronijm. in haer Epitaphio. Eindtelick Dattet Gode behaeghelicker is van ziin eerste Ieugd af de wereldsche pracht uit liefde veracht te hebben, als naderhand uit penitentie. Met Een gedenckwaerdige Spreucke Eens Christen Ridder op den Arbeid ende verdiensten vant Cieren. En ziet dit siin de re'en
MEvrou waerdeerdt ze wel, waerom dat ick verkoren
Heb met bedachten raedde wegen nae te spooren
Die mi miin Bruigom zoo geswachteldtGa naar margenooti als gecroondt
Vant eerste tottet lest standvastlick heeft getoondt.
Ick heb ziin woord gevat, en tis mi niet berouwen
Ick heb hem trouw belooft, en zal z'hem bliven houwen
Zoo lang mi d'adem duirdt. Laet mi de liefste wil
Dan volgen van miin lief, en houdt voort aen u stil:
Op dat ghi niet en komt miin voordeel te verkorten
End' in den tooren Goods u zelven te verstorten.
Want dit waer toch 'tprofiit twelck ick door uwen raed
Hernemende de pracht van't wereldlick cieraet
Nu eens bi mi versmackt, hier komen zou te winnen.
Och neen! de goede God beneem mi zulcke zinnen
Ten waer miin voordeel niet, noch ier noch naemaels me'e.
Want eerst zoo waer ick quiit die uit gelezeGa naar margenootk ste'e
Die God mi heeft belooft, ist dat ick hier miin leden
Om zinent wil bewaer vriwilliglick besneden.
Dit waer te groten schae. 'ken zegg'u hier noch niet
Vant naegetredeGa naar margenootl Lam, en tmaegdelicke Lied
Twelck daer in 'thoogste deel des Hemels werdt gezongen
Alleen maer van de geen die't geile vleesch bedwongen
| |
[pagina 105]
| |
Hier hebben om de min van d'Hemelsche wellust:
Al waerder anders schier niet dan de zoete rust
Die opter aerde zelfs een reine ziel te vinde.
Komt in de lieve peis van Christus haer beminde,
Zoo waert noch al te veel om hier te bliven kuisch.
'Tis toch te vollen vloed, end' al te ruimen sluis
Van zegen daer den Heer plag mede te voorkomen
De geene die hem hier tot Bruigom heeft genomen,
En trouwelicken dient: och! zulck' en komt zoo veel
Om hem te laten niet als is de minste steel
Van't blomjen datter wast geen alder snoodste beentjen,
Geen haertjen vande pruick, geen koordetjen geen steentjen,
Geen kantjen van het hoofd, geen gespjen van de voet,
Of t'werdt haer van den Heer wel hondertfout vergoedt,
Zoo alles int gemeen, als ider int bizonder;
Oock tot het minste toe. End' hier om ist geen wonder
Dat een getrouwe Bruid des Heeren al de dragtGa naar margenoot+
Des werelds anders niet dan Poppegoed en acht.
Voorwaer het is alzoo noch ick en kan niet vinden
Die zoo veel krameriis haer om de schoeren winde,
Of dragen op de kruin, of zi en siin van naem
Alleenlick maer verdeildt van hen die met een kraem
Geladen om den hals het ganssche land doorlopen,
Om hier aen duitsch of walsch haer waeren te verkopen.
Wie weet of daer zoo veel gehecht is aen het liif,
Niet t'zamen mette waer geveildt en werdt het wiif?
Want wat de pronckeri belangt, daer is geen twiiffel
Of die werdt menigmael te wissel of te riiffel,
Jae eerelick te koop gedraegen op de borst,
Waer datter iemand slechts maer geld voor bieden dorst.
En’t moet oock wel zoo siin nae datmen wel de bagen
Gehangen om den hals TalentenGa naar margenootm ziet bedragen.
Gehangen om den hals van eene teere vrouw
Daer wel een heele schaer genoug af leven zou.
De paerlen schier alleen geregen aen de snoeren
Benemen het gebouw aen honderden van boeren.
| |
[pagina 106]
| |
End igelick juweel windt aenGa naar margenoot* de slincker hand
In waerde end' in priis een menigte van land.
Hier komen d'ooren bi die met haer twee pendanten
De schoonste die de vloot gebracht heeft uit Levanten
Te boven gaen de som van een gemeen Journael
O toebereide maers daer aen het Capitael
Met des te meerder hoop van winning hangt te proncken
Zoo tot de dieren koop het lachchen end' het loncken
Kan spreecken vant gezigt, kan helpen van de mond.
Dan zeeckerlick' tgewigt van een zoo dieren pond
Is niet dan veels te zwaer om mee te gaen beladen.
Mi jammerdt d'Arme vrouw: de wegen en de paden
Gediden haer te zuir. Ten si dat haer de vracht
Ten diersten werdt betaeldt van een zoo zwaeren dragt
Soo is zid' armste slaef die iemand kan bevroeden.
Ga naar margenoot+Ei lieve! wat Cassier die met ziins meesters goeden.
Altiid zou willen gaen bepackt van straet te straet?
Maer leider! zoo'ck bevin 'tbedriegelick cieraet,
Nae dattet ziin facteur of zeecker ziin factersse
Door d'omgehange kraem de leen wel heeft doen persse,
Zoo'n geeft het anders niet, (en dits noch tbeste loon)
Als tranen voort gesteent en asschen voor de Croon.
Het heeft hier binnen Room wel menigmael gebleecken
En wildi tot oorkond hier van een zeecker teecken
Zoo neemt het voorschrift maer van eenGa naar margenootn vermaerde vrouw
Die van haer eel geslagt. alom het hoog gebouw
In hoven kon doen zien, in Beelden kon betoonen:
Een Struckien van de Stam der oude Scipionen.
Dit God begaefde wiif, en spiegel van haer eeuw,
Wanneerze nae de dood nu was gebleve weuw
Van haer gesturven man (die mids de groot lülen
Daer hi van droug de naem hem noch veel min kost schuilen)
En t'overdencken quam met Christelicke deugd
Het groenste van haer tiid en 'tblomtjen van haer jeugd,
Bevindende daer in niet dan een deel Cieraeten
Daer mee z'haer, doch nae d'eisch der stammen ende staeten
| |
[pagina 107]
| |
Zoo haer als van haer man, bi wilen had bekleedt;
Zoo toonden evenwel de vrouw zoo groten leed
Daer over, datze 'snachts gelegen om met slapen
Op kleederen van haer een weinig rusts te raepen
Voor haer vervallen leen, niet anders schier en de'e
Als door een staeg geschrei, Helas! haer scharpe ste'e
Te vochtiger met nat van pinelicke traenen.
End' als haer eenig vrind des Heeren te vermanen
Somtiids in deze quam, jae badt een weinig maets
Te houden, sprack z': IckGa naar margenooto moet de zonde miins Cieraets
Die'ck eertiids heb gepleegt aldus weerom verzoenen;
En met alzulcken loog mi van de wangen boenen
Al wat ick van rosset, en van blancketsel weer
Daer op nae swerelds wet gestreecken heb wel eer.
Ai mi ellendig mensch! het hart scheurdt mi van binnen
Waer op liep mi de wensch, waer waeren mi de zinnen?
Wat deel, wat zocht ick toch te krigen voor een lot
Daer vooren dat ick dorst vergrammen minen God?
Miin God heb ick vergramt door purper en Schaerlaecken,
Doort bleicken van miin hals, doort rooden van miin kaecken,
Doort frizen van miin haer, door't Craelen van miin mond,
Door goud en door gesteent, end' alles wat de vond,
Van Sathan heeft verziert end' opgeblaze plegen.
Maer dit wil ick nu weer, als reden is, af vegen,
Hier mettet ziltig nat van een beschreidt gezigt,
En daer met haere kle'en; tot dat mi 'tzwaer gewigt
Der zonden is geslaeckt, end' ick die in miin dagen
De wereld en miin man, nu Christo mag behagen
O wel berade ziel! En daeromGa naar margenootp zoo wanneer
Zi naderhand te zien een maegd quam die wat meer
Gecierdt was als recht uit, zoo plagt ze met een weze
Gevouwen en gefronst te zeggen totte deze:
Miin Dochter doedt zoo niet, dit is mi tegen wensch
uw zieltjen werdt bekladt als d'uiterlicken mensch
Van buiten gepareerdt wert meer als nae behooren.
Cierdt u nae 'sBruigoms oog die ghi u hebt verkoren.
| |
[pagina 108]
| |
En ziet dit's tbeste loon dat ons de wereld geeft
Voort opgebronckte lief. Die nu begeerten heeft
Met kostelick gewaed met striicken, en met streelen
Te koopen een getal van rouwen en van beelen,
Ga naar margenoot+Die gae voordaen te werck. Dan ick en heb geen zin
Om voor een dopjen gouds, een kraeltjen meer of min,
Daer me'e de iele lust vermaeckt werdt van de vrouwen,
Te mangelen miin rust in zoo veel beel-berouwen.
Ten is oock niet geraen dat iemand in ziin jeugd,
Misbruickende tgewaed, verzwimende de deugd,
(Twelck meest al t'zamen gaet) om 'tzinnelick bereijen
Ziin zelfs, met deze vrouw in d'ouderdom zou schrijen.
Veel liever hebb' ick nu te matigen den Rock,
Ter minne van miin lief en van ziin zoete jock,
Als naemaels om de boet van miin bedreven zonden.
Och! oft den Heer verzag, dat dit aldus verstonden
Met mi, die noch de jeugd is g'heel end' ongeraeckt.
GeluckligGa naar margenootq. Is de ziel die vant begin verzaeckt
Het wereldlick gevlei, vant groenste haerder dagen
'Tvermaeckelicke Jock des Heeren heeft gedragen.
Vermaeckelick voorwaer, zoo wel in deze tiid
Om't wel gerust gemoed, als oock om dat het vriidt
D'onsterffelicke ziel van d'eeuwige ellende,
End' hier nae zoo mi dunckt wast dat ziin ogen wende
Dien Edelen Britton wanneer hi tot een Maegd
Die altiid even net gehuldt was en gekraegdt,
Jae zelver grote piin omt voorhoofd te verhogen
En smal van heup te sijn gewoon was te gedogen
Ga naar margenoot+Zei: Jonckvrouw ten zi saeck dat God u deze moeit
Beloondt met een forneis 'twelck eeuwelicken gloeidt,
Zoo doedt hi u te kort. Ach Arme Creatuiren!
Waert dat ghi luiden slechts te vre'en waert te verduiren
De helft maer van de piin daer mee ghi koopt de hel
Den Hemel quam u toe. Voorwaer de man zei wel:
Want al wat ons den Heer geboon heeft of geraden
Is nergens nae zoo zwaer doorgaens als wel deGa naar margenootr paden
| |
[pagina 109]
| |
Siin daer des werelds pracht den ielen mensch door leidt.
En isser hier of daer dan anders niet bereidt
Te weerloon voor't cieraet, zoo en ist oock niet geraden
Te wisselen miin kleed met andere gewaeden:
|
|