Gulde-Jaer Ons Heeren Jesu Christi

De verwonne dood.⁺
Op den Paes-Sonnendagh.⁺

1

Is dan den dagh,

Den lieven dagh,
Is dan den dagh gekomen.
Dat onsen Heer
Sijn leden weer

+ 84

+ Bron: De oproep van de dichter, in de eerste strofe, Christus' overwinning op de dood te bezingen, is een uitbundige uitwerking van 1 Kor. 15, 54-55: de heerschappij van de dood is overwonnen door Christus' verrijzen. De volgende vier strofen richten zich tegen de dood, de zesde prijst de verrezen Christus, de laatste drie vormen een oproep tot de gelovigen overeenkomstig de Verrijzenis te leven.
T. begint steeds met de 3^e regel, terwijl de 4^e weer ontbreekt.

[p. 226]

 

Heeft uyt het graf genomen;

 

S' ontsluyt uw' schoot^1,7

 

Tot lof van Christus glorij.

 

En seght: O dood! waer is nu uw' victorij?

1,7 S'ontsluyt: zo opent; schoot, hebraïsme voor: hart, innerlijk.

2

Ach! om dat ghy

Uw' heerschappy
Had al te wijd ghetrocken,
Wanneer ghy 't hoofd,^2,4
Van d'aem⋆ berooft,
Des Heeren ne'er deed bocken;
Was 't meer als re'en⋆,
Dat ghy voor 't slim verkiesen⁸
Uw' macht vertre'en, end' angel soudt verliesen.⁹

2,4 hoofd, bepaald door Des Heeren (vs. 8).

8 voor 't slim verkiesen: als straf voor de slechte keuze.

9 vertre'en: afstaan.

3

Al u verdriet^3,1

Is nu te niet,
Uw' stekel uyt-ghetoghen
Uw' naeckten beck
Was al⋆ te wreck,⁵
Den brock heeft u bedroghen.⁶
Hy was te hard,
G'en kost hem niet verteeren.
Des⋆ g'hem met smart we'er uyt hebt moeten keeren.⁹

3,1 ‘Al het door u verwekte verdriet.’

5 wreck: gulzig.

6 heeft u bedroghen: gij hebt u daarin vergist.

9 uyt.. keeren: uitwerpen, teruggeven. De zin wordt in 4, 1-3 nog verder uitgewerkt.

⁺ 4

Ja uyt uw' keel

Het beste deel
Van uw' verzwolge brocken.^4,3

+ 85

4,3 ‘van de door u verzwolgen brokken.’

[p. 227]

 

Men sal u meer^4-6

 

Alsulcken Heer

 

Soo leeren in te schrocken.

 

Neen, g'had geen kans.

 

Al kon de menscheydt sterven,

 

G'en kost nochtans de Godheydt niet bederven.⁹

4-6 ‘Men zal u leren nog eens zulk een Heer zo te verzwelgen.’

9 kost: kondt; bederven: te niet doen gaan.

5

't Is dese die

U voor de knie^5,2
Huyden⋆ soo heeft verwonnen.³
Dat menigh mensch
Geen blijder wensch
Heeft, als te zijn ontbonnen.⁶
Want rechtevoort⁷
Bistu voor 't oude beven⁸
Niet dan een poort van 't alder blijdste leven.⁹

5,2 voor de knie, vermoedelijk ontleend aan een worstelstrijd, nl. zo overwinnen dat men niet eens zijn knie nodig heeft om de tegenpartij eronder te krijgen, vandaar dus: gemakkelijk, zonder moeite.

3 na verwonnen loopt de zin door.

6 Vgl. Fil. 1, 23; ontbonnen: ontbonden.

7 rechtevoort: nu.

8 voor 't oude beven, versta: in plaats van de aardse ellende van weleer.

9 van: naar.

6

Lof, prijs, en eer

Zy u, o Heer,
Die voor ons zijt gestorven.
Uw' diere⋆ doodt
Heeft kleyn en groot
't Leven we'erom verworven.
Wy kennen⋆ 't Heer
En zijn voordaen⋆ met rede⋆
Te leven we'er voor u alleen te vrede⋆^6,9.

6,9 te vrede, bij zijn (vs. 8).

[p. 228]

⁺ 7

Hal-le-luy-a,

Hal-le-luy-a,
Wie soude sich bedwinghen
Hal-le-luy-a,
Hal-le-luy-a,
Halleluya te singhen.
Halle-luya,
Wel aen! wilt vrolijck wesen.
Halleluya Heer Iesvs is verresen.

+ 86

8

Om dat hy eens

Voor des gemeens^8,2-3
Welvaren heeft gheleden
En evenwel⁴
Dood, sond' en hel
Onder de voet ghetreden,
Soo is hem weer⋆^7-9
Ter hooghster hand ghegeven⁸
De hooghste eer om eeuwigh in te leven.

8,2-3 des gemeens Welvaren: welzijn van allen.

4 evenwel: niettemin.

7-9 Vgl. Fil. 2, 6-11.

8 Ter hooghster hand, versta: aan de rechterhand van de Vader.

9

Maer zijn wy oock^9,1-9

Van 't rotte spoock²
Met onsen Heer verresen,
Soo laet ons dan,
't Zy wijf, 't zy man,
Trachten oock om na desen⁶
By hem te zijn
En om daer toe te raken.
zsmaken.⁹

9,1-9 Zie Kol. 3, 1-2 (epistel van Paaszaterdag).

2 Versta: van het spook van de dood.

6 na desen: na dit leven.

9 Dat: wat