Gulde-Jaer Ons Heeren Jesu Christi

⁺ De voet-wasch.
Op den Witten Donderdagh.⁺

Op: Ick suchte sucht op sucht.

+ 74

+ Bron: Joh. 13, 1-15. De dichter ziet de voetwassing, die aan de instelling der Eucharistie voorafging, als het symbool van de zuiverheid waarmee wij tot het H. Sacrament moeten naderen.

1

Wel wetende den Heer

Als dat hy was ghekommen
Van Gode, hier om ne'er,
En dat hy wederomme

[p. 211]

 

Na⋆ Gode soude keeren

 

Als Vorst van 't groote Al;

 

Gingh hy sich selfs verneeren

 

Tot een soo diepen val.

2

Op-staende van het mael,

Wierp hy sijn rock ter aerde
En schorte met een dwael^2,3
Sijn lenden, groot van waerde,
En hebbende ghegoten
Schoon water in een vat:
Quam hy sijn huys-genooten
De voeten maken nat.

2,3 dwael: doek.

3

En droogde man voor man

Met sijn omgorde linde⋆.^3,2
Daer mee, by Petrum dan⁴
Den eersten sijnder vrinden⁵
Gekomen, kromde neder
Ter aerde bey sijn knien.
Maer hy van liefde teder:
Heer! dit sal niet geschien.

3,2 sijn omgorde linde: de linnen doek waarmee Hij omgord was.

4 vrienden in 1e druk.

5 kromde neder (: teder; in 1^e druk neer), nl. Hij.

4

Soud' ick gedoogen dat

Den besten, d'aldergrootsten,
Sou wasschen in een badt
De voeten van den snoodsten⋆.

[p. 212]

 

Och neen! ter geender stonden.

 

Nu Petre, laet het zijn;

 

Of anders werdt⋆ gevonden

 

Uw' ziel misdeeld van mijn.^4,8

4,8 misdeeld van mijn: geen deel met Mij hebbend.

5

Misdeeld? och dat en moet⋆

My nimmermeer⋆ gebeuren.
De alderzwaerste boet^5,3-4
Sal u van my niet scheuren.
Veel liever met de voeten⁵
Van hoofd te hiel gheschrobt,
Dan dat my sou ontmoeten⁷
Van u te zijn verschopt.

5,3-4 ‘Hoe duur het mij ook zou komen te staan, ik wil met U verenigd blijven.’

5 met: samen met.

7 ontmoeten: overkomen.

6

Siet hier een schilderij^6,1-2

Van Godes Incarnacy:
En efter⋆ noch dacr by
Voor al de Christen nacy
Een levendigh exempel⋆
Om op haer Meesters spoor
Te volgen in den Tempel⋆,⁷
't Geen hy haer dede voor.

6,1-2 ‘Zie hier een beeld van het wezen der Menswording Gods’, nl. de zelfvernedering.

7 volgen: navolgen.

⁺ 7

Hy socht oock Judas sin⋆

Hier mede te versachten;
En leerd' ons niet⋆ te min
Na⋆ suyverheydt te trachten

+ 75

[p. 213]

 

Van suchten⋆, in 't bysonder

 

Wanneer w'ons stellen, aen

 

Sijn tafel vol van wonder,

 

Om 't Hemels-brood t' ontfaen.

8

Dit was voorwaer, dit was

't Welck hem sijn kleed dee schorten
En tot soo vreemden wasch
Van voeten, water storten;
Hy wou ons doen bevroeden
Wat voor een Sacrament
Sijn schapen soude voeden
In 't Nieuwe Testament.

9

Gaet dan verdorde stock.^9,1

Gaet dan verdrooght Geneven.
Want op alsulcken brock^3-4
Past oock alsulcken leven.
Is 't dat ghy vindt geraden
Het beste te vertre'en,
Ons kan geen spijs versaden
Als Christus vleesch alleen.

9,1 Vgl. Joh. 16, 5.

3-4 Versta: Omdat Genève het levendmakende brood der Eucharistie niet kent, bezit het ook niet het leven, is het verdord.

10

Dit sal ons 't klare woord

Des Heeren blijven stutten^10,2
Soo vast, dat d' helsche poort,
Noch veldt, noch tent, noch hutten⁴

10,2 stutten: staande houden.

4 Vermoedelijk ook een allusie op de toenmalige veroveringen van Frederik Hendrik met de daarna te verwachten protestantiseringspogingen.

[p. 214]

 

Van snoode Ketterijen

 

Met nieu-gevonden leer

 

Ons 't waer geloof verstrijen⁷

 

Zal kunnen immermeer⋆.

7 verstrijen: door strijd ontnemen.

11

Des⋆ wy we'erom⋆ te vre'en⋆

Zijn wel met groote reden
Te wasschen, en t'onkleen^11,3
En ons met sulcke zeden
Te cieren, als 't genoegen
Vereyscht van 't Paradijs,
En op de waerde voegen⁷
Van een soo⋆ lieven spijs.

11,3 Versta: ons overeenkomstig Christus' voorbeeld voor anderen te vernederen en in te zetten.

7 ‘en ons aan te passen aan de hoge waarde.’