Boekèt Mestreechs. Bloemlezing uit de Maastrichtse dialectliteratuur

[p. 281]

Marie Catherine Plantaz (1920)
In gouwe lètters

Oondaanks of mesjiens zjus umtot Frans gifteg woort, sjoot heer inins in 'n lach. ‘Noe nog sjoener, dalek bin iech geinen echte Mestreechteneer! Iech, dee al es koejong mèt mien vrundsjes op 't weike späölde wies diech nog in d'n weeg laogs. En wie dèks zouw iech al koeleköpkes zien goon vaange aon 't Waterpeurtsje veur tots diech örges bezej vaan hads?’

Wieske, zien vrouw, bekeek 'm mèt deen dreidobbele blik vaan oongeluif, verbouwereerdheid en compassie. Wat wouw heer dao noe mèt bewieze, dat had toch niks mèt de zaak te make. Ze had vreuger mèt häör vrindinneke in Heugem gespäöld, waor ze daorum 'n Heugemse? En boe ging 't hei allemaol um? Um e verkierd oetgesproke woord, neet mie en neet minder. Heer zag doog en zij zag deeg. En zoe wie altied had heer geliek of dach dat te höbbe. Boe-aon Wieske ziech al jaore ergerde. Dao waore al dèkser wäörd euver gevalle. Heer verwachde gewoen tot ze zouw touwgeve, wat ze meistal had gedoon veur de leef vrei. Meh deze kier goejde ze häöre kop in de wind. Niks touwgeve, pin hawwe, desnoeds 'n fikse ruizing of gewoen zwiege. Ze koos veur 't lèste, klemde häör lippe opein en negeerde häöm.

Frans naom 't hoeg op. In zien hoes gein dreidaogse retraite. Dat waor miejer estot heer kós verdrage, wie twie bök tegeneuverein zitte. En zjus veur 't weekend.

Heer deeg dreigend 'ne stap in häör riechting. ‘Zègk get of iech bin eweg.’

Wieske lag häöre wiesvinger oonder häör kin; dat deeg ze altied es ze deep naodach.

‘Iech dink,’ zag ze, ‘aon dienen opa, dee waor vaan Luik. En tot dien ma hei in Mestreech geboren is, zeet niks. E keend is wat ziene pa is, dus diech bis 'ne Belsj, 'ne Waol nog wel.’ Kindergaods, eine vaan häör doordinkers.

‘Wat höb iech mèt miene groetvaajer te make? Meh get anders, boe kumps diech vaandan? Dien ma is 'n Braobantse, 'n soort Hollandse, en d'ne pa waor miejer Pruus es Nederlander, dee kaom oet Vaols.

En daan wèls diech mie Mestreechs verbetere? Doeg miech 'n lol.

't Is en blijf doog. ‘En daobij...’ - heer hufde noe 'ne vinger in de loch - ‘en daobij is e keend ouch nog wat zien mam is, zij zèt häöm op de wereld en...’

[p. 282]

Noe oonderbraok Wieske häöm: ‘Jaomer genóg is dat zoe, meh 't zouw sjoen zien es geer, manslui, die kinder ins kreeg; waor 't probleem vaan de euverbevolking in eine slaag opgelos. De wèts toch nog wel, heh, wieste dee zwerende vinger hads?’

Frans snakde nao aosem. Dit waor roondoet gemein. Zelfs d'n dokter waor bang gewees veur bloodvergifteging, heer leet 'm zelfs op zoondag nog z'n hand in heit sodawater bejje, wat 'm haos koelek had doen valle. Meh heer had genóg devaan. Heer snapde z'ne jack en trok de deur achter ziech touw. Zoe, ze mós mer ins wete tot 't häöm meinens waor.

Wie e blind peerd leep 'r straot in straot oet. Bekans euveral sjeen vaanoet de vinsters zach, gezèlleg leech. Heer kós eve bij Bas aongoon, meh door de roet zaog heer tot ze viziet hadde.

Nao 'n gooj oor ging 'r doedmeuj op hoes aon.

Wieske kaom 'm in de hal al tege, d'n awwe Diksjenaer van 't Mestreechs oonder häören erm. ‘Luuster jong,’ reep ze esof niks gebäörd waor, ‘iech höb 't bij Endepols opgezeuk en dee zeet tot 't alletwie good is, deeg en doog. Meh iech veur miech wèt heer 't zelf ouch neet good. Heer sjrijf van 't Mestreechs in plaots vaan vaan. En die fout steit in groete gouwe lètters op de kaf! Nou, boe make véér us daan nog dik euver?

Aantekeningen

Uit: Veldeke 79 (2004) nr. 1, 10.

‘De koej loch’, een ander verhaal van Marie Catherine Plantaz, staat in Mosalect, 215-216.