Edmond Jaspar (1872-1946)
De twiede umwalling
Mèt de twiede umwalling* is al e begin gemaak in 't jaor 1298, dus nog gein hónderd jaor nao 't bouwe van de ierste. Daodoor kraog de stad 'n oppervlak zeker twiemaol zoe groet es ze teveure gehad had.
De nui umwalling sloot ziech bij 't Paoter Vinkteurensje bij de aw aon, mer wie wijer ze nao 't weste leep, wie wijer ze van deen awwe wal aof kaom te stoon. Aon 't oetind van de later Tóngersestraot waor d'n aofstand al tamelek groet. Groeter woort 'r nog boven aon de Breuselestraot, weer groeter bij 't Lindekruus en 't groetste ónder aon de Boschstraot.
In de nui umwalling woorte later gebouwd: de nui Aldenhofs- of Pieterspoort, de nui ‘Leemkuylen’- of Tóngersepoort, de nui ‘Tweebergen’- of Breuselepoort, de Lindekruuspoort, de nui Hochter- of Boschpoort en aon de kant van de Maos nog de Sint-Antoniuspoort. In de aw umwalling langs de Maos kaom later nog 'n poort bij, de Meulepoort, tegeneuver de Hónderstraot, boedoor me touwgaank kraog tot de meules, die väör en nao op de Kleine Green gebouwd waore en boevaan de awwere ónder us de lèste, de sjoen en zoe sjèlderechteg gelege Maosmeule, nog hiel good gekind höbbe.
Al die poorte van de twiede umwalling, behalve einege langs de Maos, höbbe blieve bestoon tot de jaore 1868 en 1869, wie ze zien aofgebroke. Dat me al eus stadspoorte zónder naobedink heet aofgebroke, is 'n iewege sjan en e verluus veur Mestreech, wat noets mie kin weurde goodgemaak. Zeker, dao waore poorte ónder die es mónnumint noe neet zoe bezunder väöl te beteikene hadde, wie de Bosch- en de Slevrouwepoort. Dees lèste stónt trouwens nao d'n aonlègk van 't kanaal van Mestreech nao Luik óngetwiefeld in de weeg. Meh de Pieterspoort, de Breusele- en Tóngersepoorte en evezoe die van Wiek hadde gerös kinne blieve stoon, es me de zaak mer begrepe had wie in ander stei, boe me ze heet gespaord en de verkiersweeg drum heer geleid. Mèt get gooje wèl en e behuurlek inziech hej dat ouch hei hiel good kinne gebäöre en daan waor eus stad 'n aontal bouwwerke van groete historische weerde rieker gewees, die häör aonzeen es aw bereumde vesting zier zouwe höbbe verhuug.
Allein de Hèlpoort, zjus de ajdste van allemaol, die dateert van d'n tied van de ierste umwalling, volges sommege nog wel van veur deen tied, is blieve stoon. Die stónt, vónt me, 't verkier neet in de weeg.
Auteursrechtelijk beschermd