Nagelate schriften

Vyfenzestigste Brief.
......... aan B.d.S.

Myn Heer,

MYn ernstig verzoek aan u is dat het u belief de ^atwijffelingen, die ik hier aan u zal ^bvoorstellen, ^cop te lossen, en uw antwoort daar op aan my over te zenden: voorëerst met een betogend bewijs, maar niet met een bewijs, dat tot het onmogelijk brengt, aan te wijzen, dat wy geen meer ^dtoeëigeningen van God konnen kennen, dan ^edenking en ^fuitgestrektheit. Wijders, of daar uit volgt dat de ^gschepselen, die uit andere toeëigeningen bestaan, geen uitgestrektheit konnen bevatten, en dat 'er in dezer voegen zo veel ^hwerrelden gestelt moeten worden, als'er toevoegingen van God zijn. Tot een voorbeelt, van zo grote ⁱuitgestrektheit als onze ^kuitgestrekte werrelt is, om dus te spreken, van zo grote uitgestrektheit zouden ook de werrelden zijn, die uit andere ^ltoeëigeningen bestaan: en gelijk wy, behalven de ^mdenking, niets dan uitgestrektheit bevatten, zo zouden ook de ⁿschepselen van die werrelden niets anders, dan de toeëigening van hun werrelt, en de denking bevatten.

Ten tweeden, dewijl Gods verstant zo wel in ^owezentheit, als in ^pwezentlijkheit van onz verstant verschilt, zo zal het niets met het onze gemeen hebben; en dieshalven kan (volgens de darde

a Dubitationes.

b Proponere.

c Solvere.

d Attributa.

e Cogitatio.

f Extensio.

g Creaturae.

h Mundi.

i Extensio.

k Mundus extensus.

l Attributa.

m Cogitatio.

n Creaturae.

o Essentia.

p Existentia.

[p. 643]

^qVoorstelling van 't eerste deel in uw ^rZedekunst) Gods verstant niet ^sd'oorzaak van onz verstant wezen.

Ten darden, in het ^tBijvoegsel van de tiende Voorstelling van uw ^uZedekunst zegt gy, dat 'er in de natuur niets klarelijker is, dan dat yder ^wwezend onder enige ^xtoeëigening bevat moet worden; ('t welk ik zeer wel begrijp) en hoe 't meer ^yzakelijkheit, of ^zwezend heeft, hoe 'er meer toeëigeningen aan behoren. Hier uit schijnt te volgen dat'er wezenden zijn, die drie, vier, en meer toeeigeningen hebben, hoewel men echter uit het geen, dat betoogt is, heeft konnen verstaan dat yder wezend alleenlijk uit twee toeeigeningen bestaan, te weten uit enige zekere toeëigening van God, en uit het ^adenkbeelt van de zelfde toeëigening.

Ten vierden, ik zou wel de ^bvoorbeelden der dingen begeren, die ^conmiddelijk van God voortkomen, en die ^ddoor middel van enige onëindige wijziging voortgebracht worden. Hier af schijnen my de ^edenking en ^fuitgestrektheit van 'te eerste ^ggeslacht, en het ^hverstant in de denking, en de ⁱbeweging in ^kd'uitgestrektheit van 't lest geslacht te wezen, enz.

Dit is 't geen, 't welk ik van u verzoek, zo gy enige tijt overig hebt. Vaar wel.

25. Jul. 1675.

q Propositio.

r Ethica.

s Causa.

t Scholium.

u Ethica.

w Ens.

x Attributum.

y Realitas.

z Ens.

a Idea.

b Exempla.

c Immediatè.

d Mediante aliqua modificatione.

e Cogitatio.

f Extensio.

g Genus.

h Intellectus.

i Motus.

k Extensio.