Vervolg der leerzaame zinnebeelden

[p. 141]

Slot-reden.

Over de voorgaande dertig zinnebeelden.

Welaan Leergierig Hart! neem nog wat oogenblikken,
Om all' de Beelden, die zich hier tot Dertig schikken,
(Dus, met het EERSTE DEEL, tot Tagtig aangegroeid,)
Te drukken in uw geest, en leer dus onvermoeid.
Met Tweeentwintig, die u hier het eerst ontmoeten,
Als van den Dichter zelf, moest ge uw verlangen boeten
Naa 't stigtelyk VERVOLG, u door zyn penn' beloofd;
De dood ontsloeg zyn hand, van werken afgesloofd;
Maar de Etskonst had nog meer gereed voor zyne snaaren.
Het een en ander bleef, gelyk een weeskind, waaren:
Men bragt all' wat 'er was geschreven, op de pers;
En zogt myn' zangster aan, om een en ander vers.
Wy hebben, by de vyf ^* nog onberymde Beelden,
'Er drie gevoegd, en de Agt, (ô dat ze uw zinnen streelden,
En stigting gaven!) die laatst volgen, op den voet
Van SPINNIKER berymd, ten dienst van uw gemoed.
Nu hoor, in 't kort, waartoe de Dertig ZINNEPLAATEN
En haar Berymingen den Lezer konnen baaten.

In de eerste, word het doen der menschen afgekeurd,

Dat niet met ernst GOD zoekt, maar agtloos henen sleurt:
Het enge pad voorby, langs 's werelts breede wegen.
De tweede gaat, met klem, 't ligtvaardig oordeel tegen:
't Geen, als de blinde van de kleuren, vonnis strykt;
En zich, met 's naastens feil, in zynen waan verrykt.
De derde toont, wat schaê 't vooroordeel in de zaaken
Van GOD en Godsdienst doedt; en leert 'er tegen waaken:

* De plaaten tot het voorgaande XXIII. XXIV. XXV. XXIX. EN XXX. Zinnebeeld waren, met de eerste XXII en derzelver Berymingen gereed. Die tot het XXVI. XXVII. en XXVIII. met de Berymingen van deze drie, en van de evengemelde vy, deed men 'er by.

[p. 142]

 

Om, als de wisselaar, ten aanzien van het goud,

 

Te toetsen, niet wie 't geeft maar of 't de proef behoud.

 

De vierde wil de drift tot werelts goed betoomen:

 

Zo véég als jongens, die met lyfsgevaar, aan stroomen

 

En slooten, reiken naa een slegte bloem of bies.

 

De vyfde maant elks hart, om, zonder tydverlies,

 

Gebruik te maaken van Gods toebetrouwde gaaven,

 

Gelyk de schipper spoeit voor wind van reê en haven.

 

De zesde straft den vrek, om 't opgestapelds goud:

 

Als die veel bouwstof heeft, en echter nimmer bouwt.

 

Terwyl de zevende het nut der tegenspoeden

 

Voor waare godsvrugt, door Gods Liefde, ons leert bevroeden:

 

Gelyk de schudding van de wann' het edel graan

 

Zal zuivren, en van 't los en ligte kaf ontslaan.

 

Het agtste Zinnebeeld vertoont de valsche treken

 

Der looze werelt, die zo vleijend weet te spreken;

 

Zo heerlyk voordoedt: als de liegende eigenbaat,

 

Die fyne staalen veilt, en levert slegter draad!

 

Het negende wil 't hart ontslaan van 't aards gewemel:

 

En, als de vogelen, doen vliegen naa den Hemel;

 

Om 't net te ontwyken, dat de vogelvanger spreidt.

 

Het tiende wyst, hoe ras de wereltsche agting scheidt;

 

Wyl de aardsche vriendschap u, zo lang de zon zal schynen,

 

Wel troetelt, maar zoo draa zy daalt ook zal verdwynen:

 

Regt als de schaduw, die voormiddags volgt uw tred,

 

Maar 's avonds u ontwykt, hoe yvrig naagezet.

 

In 't elfde staat geprent, wat zielsrust uit den hoogen

 

De dienst van CHRISTUS geeft, zo hard in wereltsche oogen:

 

Gelyk 't gevoerde kleed, van binnen warm en zagt,

 

Om 't groover buitenst', by de onkunde word veragt.

 

Door 't twaalfde word aan hen, die hier de vroomen kwellen,

 

Gewezen, hoe hun doen henzelv' het meest zal knellen:

 

Juist als den dwaazen, die de steenen schopt en smyt.

[p. 143]

 

Het dertiende verklaart, hoe de yd'le staatzugt lydt

 

En zwoegt, om in de hoogte al hooger op te zweven:

 

Een doen van kind'ren, die zich alle moeite geven,

 

Opdat hunn' vlieger styge en in de hoogte stae.

 

Het veertiende is een les, dat, zonder Gods genaê,

 

De mensch gelyk is, aan een krygsheld zonder wapen.

 

Terwyl het vyftiende all' des Herders echte schaapen,

 

Als zo veel' raders van één uurwerk, d' eendragt leert.

 

En 't zestiende betoogt, hoe roek'loos en verkeerd

 

De zorgelooze legt te sluim'ren in zyn' zonden:

 

Gelyk de slaaper by een slang, die hem zal wonden.

 

In 't zeventiende Beeld, beschouwt men 't ploegende juk,

 

Van twee getrokken: om te toonen 't groot geluk,

 

Dat GOD den mensch versterkt in 't doen van zyne pligten,

 

Het agttiende kan hen de gryns van 't aanzigt ligten,

 

Die schoon van praat zyn, en ondeugend van gemoed:

 

Als blinde klippen, daar de zeeman zich voor hoedt.

 

Door 't negentiende blykt, met wat bekommeringen.

 

De rykdom is omtuind; waardoor de menschen dringen,

 

Om 't schraal en kort genot, gescheurd en afgesloofd:

 

Gelyk de dieven, door een doorneheg, om 't ooft.

 

Het twintigst Tafereel maalt, hoe Gods beeld, verloren

 

Door zonde en dwaling, van GOD zelf moet zyn herboren:

 

Gelyk het konststuk door des eigen schilders hand.

 

Het eenentwintigst toont, in hoe bedaarden stand

 

De vroome rusten mag, te midden van all' 't sollen

 

Der rampen: als een kloot, ondanks den slag en 't rollen.

 

Daar 't tweeëntwintigste; (waarin te lezen staat,

 

Hoe vlyt op hoogen last, de sneeuw werkt van de straat;)

 

Het zuivren van haar pad op 't hoog bevel des Heeren,

 

Aan all' de burgery der Christen-Kerk wil leeren.

 

Zie daar all' wat de pen des Dichters had geçierd

 

Met zyn' Beryming, die zo zagt en edel zwiert.

[p. 144]

 

De drieëntwintigste, of de eerste onzer schetzen,

 

Bestraft hen, die door pragt 's Lands vroome zeden quetzen;

 

Daar ze and're natiën belachen om hun pragt:

 

Als reizigers op 't zien der praal van 't Moorsch geslagt.

 

Het vierëntwintigst Beeld wil aller aandagt wekken,

 

Om door 't Geloof, als door een kyker, klaar t' ontdekken

 

Het ysselyk gevaar van 't eeuwig Helsch verderf.

 

Het vyfëntwintigst leert de jeugd, die menigwerf

 

(Gelyk die om een haaz' het schoone paard afjaagen,)

 

Zich door haar drift verwoest, naa Wysheits lessen vragen.

 

In 't zesëntwintigst staat het zalig lot geboekt

 

Van hen, die JESUS in hunne eenzaamheit bezoekt:

 

Een' eer', veel hooger dan 't bezoek van vorst of koning.

 

De Print die hierop volgt, daar 't fondament der wooning

 

Gelegd word, roemt de deugd der waare Ootmoedigheid.

 

In de agtëntwintigste, welks fakkel licht en leidt,

 

Word 's Hemels Onderwys, als 't noodigste aangeprezen.

 

't Naastlaatste Zinnebeeld geeft d' eendragt elk te lezen

 

Van Reden en Gods Woord: als bakens aan de zee,

 

Gelykerhand geschikt, ter leiding' naa de reê.

 

Het dertigste het laatst', leert, aan de werelt sterven,

 

Om stervende eeuwig Heil en Leven te verwerven:

 

Gelyk de vroome man, hier leggende als een lyk;

 

Maar juichende in de vreugd' van 't nimmer stervend Ryk.

 

En beê nog, lezer! Prent toch in uw hart en leven

 

All' wat gy hier bevindt, naar 't Heilig Boek, geschreven.

 

Veragt niets onbeproefd. Dit 's waar ik meê besluit:

 

Toets, toets het alles; en behoudt 'er 't goede UIT.