Syons wijn-bergh

Inhoudende verscheyden schriftuerlijcke liedekens, uyt den Ouden en Nieuwen Testamente by een vergadert

[p. 35]

Het seste liedt.
Op de vrage des propheets Esaiae 63. aant.⁺

+ 006

Stemme: God weet wel wat sijn volck behoeft.

WIe is 't die daer van Edom komt,
Van Bosra met roo kleeren?
Dijn Bruydegom is hy ghenoemt,
En treckt, verciert in eeren,
Die van 't verseeren
Ons heeft bevrijt,
Met sijn schoon offerhande,
Die hy den Vader gebenedijt,
Heeft gedaen tot eenen pande,
Onser verlossinge wijt.

2. Desen Pandt Christus, soo ick versta,
Het Lammeken verkoren,
Is te Bethlehem Juda,
Van eender Maeght geboren,
Lange te vooren
Was Hy voorsien,
En is tot een ontlader,
Gekomen en dese laetste ty'n,
Al van God sijnen Vader,

[p. 36]

 

Gelijck Petrus gaet bedien.

 

 

 

3. Een Offerhande heeft hy gedaen,

 

Die eeuwigh is van weerden,

 

Duyvel noch doodt moghen niet schaen,

 

Die hy verwan op Eerden,

 

Voor die volheerden

 

Al in sijn Woordt,

 

In heyligheyt en vrede,

 

Met liefde en broederlijck accoort

 

Al naer de nieuwe Stede,

 

Door de smalle enge Poort.

 

 

 

4. Sijn doodt was hier ons leven fijn,

 

Doen hy ons heeft verworven,

 

Als wy lagen in 's doodts pijn,

 

Van Adams val bedorven,

 

Doen is hy gestorven,

 

Gods Sone goet,

 

Die 't door sijn heyligh Lijden

 

Al heeft verwonnen met groot ootmoet;

 

Dies zy hem t' allen tijden

 

Lof en danck in overvloet.

 

 

 

5. Dese Wets vol-doeningh was in hem,

 

Van alle schoone figueren:

 

Een Koninc des vredes tot Salem,

 

Een rechte Priester puere;

[p. 37]

 

Die na Schriftuere,

 

Het Testament

 

Bevestighde gepresen,

 

Met sijnen bloede excellent:

 

Soo wy klaer mogen lesen,

 

Davids Wortel, Begin en Endt.

 

 

 

6. Den grooten Hoeck-steen is Hy,

 

Die van den Berge scheurde:

 

Daer den Prophete Daniel vry

 

Seer klaer af propheteerde,

 

Die hem kleynneerde

 

Tot 's Cruycen doodt;

 

Om alsoo Adams sonde

 

Weg te nemen, verstaet dit bloot:

 

Ons te stellen ontbonden,

 

Voor den Vader uyt liefden groot.

 

 

 

7. Hy is dat levende Hemels Broodt,

 

Dat van boven neder daelde;

 

Tot een spijse der zielen bloot,

 

Alsoo hy selfs verhaelde;

 

Die niet en draelde,

 

Maer seyde waer,

 

Hoe dat hy was gekommen

 

Van God sijnen Hemelschen Va'er

 

En dat hy wederomme

 

Soude trecken daer naer.

 

 

 

8. Hy is den Wegh een rechte baen,

[p. 38]

 

De Waerheyt, en het Leven;

 

Om tot den Vader in te gaen:

 

Soo wy vinden beschreven,

 

De deure verheven,

 

Tot den schaep-stal,

 

Die anders wil in-komen,

 

Dat zijn Dieven en Moordenaers al,

 

Gaetse Christus selfs noemen,

 

Ende niet van sijn getal.

 

 

 

9. Oorlof hier hebt ghy nu gehoort,

 

Op des Propheten vrage;

 

Tot onderwijs een kort antwoort

 

Die ick vooren drage:

 

Na Schrifts gewagen,

 

Geen saligheyt

 

Is buyten Hem te vinden:

 

Die anders meent, die is verleydt,

 

En wandelt als een blinden,

 

Die 't gesicht' is onbereyt.

Op de woorden, Jesa. 63. Wie is dese, die van Edom komt, &c.

Dese woorden en konnen niet heel klaer gevat worden, ten zy datmen d' ander Prophetien daer by leest; want de Propheten willende beschrijven de grouwelicke straffen der Heydenense Steden Bozra, Edom etc. Ende het Volck: spreken door vergrootende ende verbloemde manieren van byspreuken; in, en van Gods wege, hare straffen uyt, door slachtoffer van vee: dat de Bergen souden smelten van haren Bloede: Dat God de Wijnpersse alleene treet; en dat de kracht was geprengt op sijn gewaet; dat de Mane haer schijnsel soude verliesen. Oock hare verwoestinge voor-stellende, door wilde dyeren, gelijck wy het selve eens uyt de Prophetische Schriften sullen vertoonen.

D' oorsaken van hare grouwelicke straffen waren, om datse 't bloet van Gods volck, als water hadden vergoten: ende de Heilige dingen en den Tempel hadden verwoest; seyden ontblootse, tot hare fondamenten toe. Ps. 137. vs. 7. Geseyt, Heah, over mijn Heyligdom, als 't ontheyligt wort. Ezechiel 25. vs. 3. Alles in 't Heyligdom verdorven. Ps. 74. vs. 3. Met Houwelen ende Beuckhamers in stucken geslagen. vs. 6. Gods vergaderplaetsen verbrant. vs. 8. Jerusalem tot steenhoopen gestelt. Psal. 79. vs. 1. Haer bloet rondom Jerusalem als water vergoten. vs. 3. Met de handt geklapt, ende met den voet gestampt, ende van herten verblijdt zijn geweest inde plunderinge, over het Landt Israels: Ezechiel 25. vs. 6. als het verwoest wert, ende over het Huys Juda alsse in gevanckenisse gingen. vs. 3.

De voor-seggingen haerder straffen.

Nadert gy Heydenen, om te hooren en gy Volckeren luystert toe: de Aerde hoore, ende hare vol-

[p. 39]

heyt; de Werelt ende alles wat daer uyt voort komt. Jesa. 34. vs. 1. Want de verbolgentheyt is over alle Heydenen; ende grimmigheyt over al haer Heyr: Hy heeftse verbannen, hy heeftse ter slachtinge over gegeven. vs. 2. Ende hare verslagene sullen wegh geworpen worden, ende van hare Lichamen sal haren stanck opgaen: ende de Bergen sullen smelten van haren bloede. vs. 3. Ende het Heyr der Hemelen sal uyt teeren, de Hemelen sullen toe gerolt worden, gelijck een doeck, ende al haer Heyr sal af vallen gelijck een bladt, ende gelijck [een Vijge] af valt van den Vijge boom. vs. 4. Want het sal zijn de dag der wrake des Heeren, een Jaer der vergeldinge, om Syons twist-sake. vs. 8. Ende hare beken sullen in pick verkeert worden. vs. 9. Het en sal des nachts, noch des daegs niet uyt gebluscht worden, tot inder eeuwigheyt sal haren roock opgaen: van Geslachten sal het woest zijn, tot in eeuwigheyt der eeuwigheden, en sal niemant daer door gaen. vs. 10. Maer de Roer-domp ende de Nacht-uyl sullen het erffelijck besitten, ende de Schuyfuyt, ende de Rave sal daer in woonen, want hy sal een richt-snoer der verwoestinge over haer trecken, ende een richt-loot der ledigheyt. vs. 11. Hare Edele [doch sy en zijn daer niet] sullen sy [tot] het Koningrijcke roepen, maer alle hare Vorsten sullen niets zijn. vs. 12. Ende in hare Paleysen sullen doornen opgaen, netelen, ende distelen in hare vestingen: ende het sal een wooninge der Draken zijn, een Zale voor de jonge Struysen. vs. 13. Ende de wilde dyeren der Woestijnen sullen de wilde dyeren der Eylanden [daer] ontmoeten, ende de Duyvel sal sijnen metgeselle daer toe roepen: oock sal het nacht gedierte sigh aldaer neder setten, ende het sal een rust-plaetse voor sig vinden. vs. 14. Daer sal de wilde Meerle nestelen ende leggen, ende hare Jongen uyt picken, ende onder hare schaduwe vergaderen: oock sullen aldaer de Gieren met malkanderen vergadert worden. vs. 15. Soeckt in het Boeck des Heeren, ende leest: niet een van dese en sal der feylen, want mijn mont selve heeft het geboden, ende sijn Geest selve salse te samen brengen. vs. 16.

[p. 40]

[ende] vs. 6. Het sweert des Heeren is vol van bloede, vanden bloede der Lammeren ende der Bocken, van 't smeer der nieren vande rammen: want de Heere heeft een slacht-offer te Bozra ende een groote slachtinge inden Lande der Edomiten. Ick hebbe een geruchte gehoort vanden Heere, ende daer is een gesante geschickt onder de Heydenen: [om te seggen] vergadert u, ende komet aen tegen haer, ende maket u op ten strijde. Jerem. 49. vs. 14. Want ick hebbe by my selven geswooren, spreeckt de Heere, dat Bozra worden sal tot eene ontsettinghe, tot eene smaetheyt, ende tot eenen vloeck: ende al hare Steden sullen worden tot eeuwige woest-heden. vs. 13. Ende het herte van Edoms helden, sal te dien dage wesen als het herte eener Vrouwe die in noodt is. vs. 22. Wie is dese, Jer. 63. vs. 1. die van Edom komt met besprenckelde kleederen, van Bozra? dese die verciert is in sijn gewaet: die voor-treckt. [De Heere is een Krijgs man. Exod. 15. vs. 3.] In sijne groote kracht? Ick ben 't die in gerechtigheyt spreke, die machtig ben te verlossen. Waerom zijt gy root aen u gewaet? ende uwe kleederen als eene die in de Wijn-persse treet? vs. 2. Ick hebbe de Wijnpersse alleene getreden ... vs. 3. Want de dag der wrake was in mijn herte ... vs. 4. Ick hebbe de Volckeren vertreden in mijnen toorn ... vs. 16.

Men kan aen-mercken, [dat onder andere] eenige van dese woorden Apoc. 14 en cap. 19 af-genomen zijn uyt Jes. 34. cap. 63. Jerem. 49. Ezechiel 25, &c.

Apoc. 19. vs. 1. Een groote stemme eener groote Schare inden Hemel, seggende, Halelujah: de saligheyt, ende de heerlickheyt, ende de eere, ende de kracht zy den Heere onsen God. vs. 2. Want sijne oordeelen zijn waerachtig ende rechtveerdig: dewijle hy de groote Hoere geoordeelt heeft, die de Aerde verdorven heeft met hare Hoererye [want het is een van gesnedene Beelden] ende sy rasen na de schricke-

[p. 41]

lijcke [Afgoden] Jerem. 50. vs. 38.] Ende hy het bloet sijner Dienaren van hare handt ghewroken heeft ... vs. 3. Ende haren roock gaet op van eeuwigheyt tot eeuwigheyt. vs. 11. Ende ick sag den Hemel geopent: ende siet een wit Peert, ende die op 't selve sat, was genaemt getrouwe ende waerachtig, ende hy oordeelt ende voert krijg in gerechtigheyt: ende sijne oogen waren als een vlamme vyers. vs. 12. Den Sone des Menschen gelijck zijnde. Apoc. 1. vs. 13. Ende hy was bekleet, met een kleet dat met bloet geverwet was. Apoc. 19. vs. 13.

II.

Ende ick sag ende siet een witte wolcke, ende op de wolcke was een geseten des Menschen Sone gelijck, hebbende op sijn hooft een goude Kroone, ende in sijn hant een scherpe Sickel ... Apoc. 14. vs. 14. Ende een Engel quam uyt den Tempel, roepende met een groote stemme tot den genen die op de wolke sat ... vs. 15. Ende een andere Engel ... Hebbende oock een scherpe Sickel, vs. 17. sneet [de Druyven] af van den Wijngaert der Aerde, ende wierpse inden grooten Wijn-pers-back des toorns Gods. Ende de Wijn-pers-back wert buyten de Stadt getreden, ende daer is bloet uyt de Wijn-pers-back gekomen tot de toomen der Peerden, duysent ses hondert stadien. vs. 19.