|
| |
| |
| |
XVI.
Hetgeen Heyman van het herbouwen der hut gezegd had, werd letterlyk uitgevoerd; want er waren slechts eenige dagen verloopen, toen zyne karren, op de plaets waer de wraekzuchtige Rig de oude hut had doen neêrslaen, hout steen en kalk kwamen aenbrengen. De zomer zoude niet heen zyn, of de wooning van zynen ouden speelmakker, moest schooner dan voorheen, wederom daer achter de berken opryzen.
Sedert eenigen tyd, was het op den Beukberg buitengewoon levendig geworden, oom Daniël en tante Tilla deden reeds kleine wandelingen rondom het huis, en zelfs tot op den boord van de beek, welke door het lange riet, en het met bloemen gespikkelde gras van den vyver heenliep. Alles ademde geluk en vrede in de wooning van Heyman, sedert dat de hoovaerdige meesterknecht dezelve verlaten had: het
| |
| |
werkvolk was eensgezind en vrolyk, en alles ging op dien voet, zoo als men het in vroegeren tyd op den Beukberg gewoon was: terwyl Heyman en zyne vrouw zich, op de bank aen de voordeur, onder het zwarte loof der beuken uitrustten, maekten de oude lieden deze opmerking, en herhaelden de woorden van den pastoor, toen deze, daegs na het bekende feest der gilde, op den Beukberg was gekomen, en het gedrag van den hoovaerdigen Stengel met gestrengheid had afgekeurd.
- Ik denk er dikwyls aen, zeide Daniël, dat de woorden van den pastoor letter voor letter uitkomen: ‘Kan een hoovaerdig mensch, zeide hy, ergens den voet zetten zonder stoornis te verwekken, daer waer hy zich bevindt?’
- Dat heeft hy gezegd, sprak Tilla met het hoofd knikkende.
- Nog zeide hy, ging Daniël voort: ‘Daer, waer een hoovaerdig mensch zich bevindt, zyn eendragt en vriendschap verbannen; omdat de hoovaerdige over zich zelven ingenomen, ook niets dan zich zelven bewondert, de gevoelens van anderen verstoot, en hen in hunne doenwyze beleedigt en veracht.’
- En nog, zeide hy, merkte Tilla aen, ‘dat de tweespalt in den hemel ontstond door een hoovaerdigen engel.’
- Zoo is het, zeide Heyman, en eenmael de hoovaerdige engel van den Beukberg verwyderd, verandert het huishouden in een hemel van vrede en geluk; terwyl het er somtyds eene ware het was, toen Stengel er nog meester speelde..... Maer
| |
| |
wat zal men zeggen! Ik was verblind in myn meesterknecht, en schonk hem myn volle vertrouwen, dewyl ik dacht, dat hy hetzelve verdiende. Ook was het daerom, dat ik hem doen liet, toen hy de eene meid voor - en de andere na wegjoeg, en dagelyks van knechten en arbeiders veranderde.
Op de bank, waer de oude lieden zaten, kwam de pastoor hen dagelyks gezelschap houden. Wanneer de grysaerd op zynen langen rotting leunende, langs het voetpad, door den Bloemvyver kwam aengetreden, schoven Daniël en Tilla reeds een weinig naer het uiteinde der bank, om hunnen ouden vriend, eene plaets in hun midden, aen te bieden.
Te gelyker tyd liep hun nichtje den goeden bezoeker te gemoet, liet hem op haren arm rusten, en geleidde hem zoo naer de bank, waer hem oom en tante met ongeduld zaten af te wachten.
De gesprekken aen de voordeur, waren buitengewoon levendig, en duerden niet zelden van in den namiddag tot den avond toe. Twee of driemael in de week kwam de Bloem naer de pastory, en had er een lang onderhoud met den ouden dorpsherder.
In het dorp maekte men alle soorten van gissingen, over dat onophoudelyk heen en weêrloopen, en die eindelooze gesprekken, welke in het grootste geheim plaets hadden.
Reeds beweerde men, dat er spraek was van een klooster, en het wel mogelyk was, dat de lieve Bloem, hare schoone kanten muts, nog in den loop van het jaer tegen een nonnensluijer zoude verwisselen.
| |
| |
De jongens van het dorp hielden staende, dat dit alles een louter verzinsel was van de meisjes, welke zich gaerne van Heyman's nichtje zouden ontdaen hebben, om elk op hare beurt, ook eens door hare bevalligheden, in aenmerking te komen; dewyl dit onmogelyk konde geschieden, zoo lang de Bloem, die in schoonheid allen zoo ver overtrof, in het dorp bleef.
Ofschoon de meisjes over het algemeen zeer afgunstig zyn op de schoonheid van hare gezellinnen, moet men de dorpsmeisjes het regt laten wedervaren, dat zy in dit geval de aentyging der jongens niet verdienden: zoo als wy in het begin van ons verhael gezegd hebben, was er niemand die Heyman's nichtje benydde; iedereen had er altyd volgaerne in toegestemd haer den vereerenden naem van ‘de Bloem van den Beukberg’ toe te kennen.
Zoo bleef men, gedurende eep geruimen tyd, in twyfel, tot dat eensklaps de zaek geheel werd opgehelderd. Op eenen zondag, dat Evert Bierinck, over het kerkpad, de ryen van mannen, vrouwen en kinderen die naer de dienst gingen, opvolgde, had men bemerkt, dat hy uit eene schoone pyp rookte, en er van onder zynen kiel een tabakszak hing, zoo als er geen enkel in het dorp te zien was.
Terstond had men de meerschuimen pyp met zilveren beslag en den rooden buil herkend, welke in het begin onzer geschiedenis reeds een kleine rol gespeeld hebben; en ieder een had er uit opgemaekt, dat de betrekkingen, tusschen de Bloem en den armen Evert, wederom waren aengeknoopt.
| |
| |
Nooit liep er een nieuws met zooveel snelheid door het dorp; en eer de dag om was, wist iedereen, dat de meerschuimen pyp en de roode tabakszak, na zoo lange afwezendheid, wederom op het tooneel waren verschenen. Weldra vertelde men in het veld, in de koestallen, en des zondags op de klosbaen, dat de Bloem verloofd was aen den armen Evert, haren ouden speelmakker. Diegenen, welke dit gerucht nog in twyfel trokken, werden weldra overtuigd, dat de zaek inderdaed zoo was; dewyl er, op den Beukberg, toebereidselen werden gemaekt voor de aenstaende bruiloft.
Thans begreep iedereen, waerom de pastoor, sedert een geruimen tyd, zoo dikwyls Daniël Heyman ging bezoeken; waerom de bloem, halve dagen, op de pastory doorbragt, en waerom al dat heen en weêr loopen zoo geheim was gebleven. Nu bleek het, klaer als de dag, dat men zich op den Beukberg en de pastory, sedert al dien tyd had bezig gehouden, niet met een nonnensluijer te maken voor de Bloem, maer wel met haer aenstaende huwelyk.
Terwyl sommigen de handen in een sloegen, over het oneindig geluk, hetwelk den armen Bierinck te beurt viel, hieven anderen den schouder op, trokken een bedenkelyk gezigt en fluisterden elkander in het oor, dat men den jongen moest aenraden van zyn huwelyk, met Heyman's nichtje, af te zien, dewyl hy het meisje wel zoude trouwen, maer dat hy toch nooit gehuwd op den Beukberg zoude weder keeren.
Wy gaen deze gezegden aen onze lezers verklaren:
| |
| |
Tusschen den Beukberg en het dorp stond een zwaer, steenen kruis, tegen den kant van een digt kreupelbosch. De overlevering zeide, dat dáér op die plaets, eens een bruidegom, toen hy uit de kerk met zyne bruid wederkeerde, door eenen afgunstigen mededinger werd dood geschoten.
Toen Rig Stengel, na de woordenwisselingen met Daniël Heyman, den Beukberg had verlaten, was hy op dat steenen kruis gaen zitten rusten. Een zyner kennissen had hem daer aengetroffen, en hem hooren zeggen, terwyl hy een yselyken eed uitbraekte:
‘Hetgeen hier eens gebeurd is, zal nog eenmael by dit kruis plaets hebben!’
Na dit gezegd te hebben, was hy heen gegaen, en geen sterveling had sedert dien tyd, een woord van hem hooren spreken; maer zy, die de boosaerdige en wraekzuchtige inborst van Stengel kenden, twyfelden er niet aen, of men zoude hem, den dag der bruiloft, op gezegde plaets aentreffen; en wee dan den bruidegom, die aen de zyde der Bloem daer zoude voorbygaen!....
Wy gaen eenen oogenblik denzelfden weg inslaen als Rig Stengel, toen hy, na zyne yselyke bedreiging gedaen te hebben, van het steenen kruis was opgestaen, en het dorp verlaten had. Zoo als de lezer het misschien voorzien heeft, treffen wy hem aen in de naby gelegene stad, waer hy gewoonlyk een paer keeren in de week, op den vos van Daniël Heyman heenreed, en onder den naam van ‘Mynheer Stengel’ bekend was.
| |
| |
Rig leefde daer eenige dagen tusschen zyne kennissen; maer vertrok weldra dieper het land in, bezocht de eene stad na de andere, en hield eindelyk stil in de hoofdstad. De lezer zal my opmerken, dat de twintig ryksdaelders van oom Daniël gewis niet toereikend waren, om lang te reizen en grooten zwier te maken?
Dat is zoo; maer wy die eenen oogslag hebben kunnen werpen in de beurs van den ouden meesterknecht, kunnen verzekeren, dat er aen de zyde der ryksdaelders eene menigte goudstukken rustten, waermede hy het voorzeker een geruimen tyd konde volhouden.
Rig had de gewoonte telkens, wanneer hy vee, wol, graen, plantsoen of iets dergelyks verkocht, eene kleine som voor zich zelven ter zyde te leggen, en deze gewoonte had voor gevolg, dat thans zyne beurs voorzien was, als die van een groot heer.
Mynheer Stengel verbleef in een der eerste hotels van de hoofdstad, en leidde er een leven, hetwelk volkomen overeenstemde met de doenwyze der lieden van hoogen rang, welke hy daer aentrof. Ofschoon hy somtyds den boer wel eens uithing, want groote heeren nadoen is nog altyd zoo gemakkelyk niet, bleef hy by voortduring goed in trek, omdat men zyne zonderlinge manieren aen eene soort van mode-excentriek toeschreef.
Stengel bezocht de groote koffyhuizen; rookte de fynste sigaren op de wandeling, en zat des avonds, met een lorgnon gewapend, in den schouwburg.
| |
| |
Weldra ging hy, even als de heeren, met wie hy des middags aen tafel zat, naer het speelhuis. Die hoopen gouds, welke daer op de tafels lagen te glinsteren, en somtyds in een oogenblik in de zakken van een der spelers verdwenen, deden het hoofd draeijen van den dorpeling, en hem besluiten ook eens een goudstuk te wagen. Het was als of het geluk hem naliep, en als of de fortuin, in eene harer grillige luimen hem had aengewezen, om van Rig Stengel haer lieveling te maken; want toen hy de zael verliet, stroomden zyne zakken over van het gewonnen goud.
Dien nacht deed hy geen oog toe; het gerinkel van het geld, de hooge stapels van schitterend metael gingen geen oogenblik uit zyne gedachten; geest en ligchaem, geheel zyn bestaen was in de war, by de uitstekende gunst, welke de fortuin hem, voor den eersten keer, had toegeworpen.
Nauwelyks waren vier of vyf dagen verloopen, of Stengel had eene verbazende som gewonnen, en speelde nog altyd met hetzelfde geluk voort. Hy reed op een schoon paerd, of liet zich in een fraei rytuig door de straten der hoofdstad voeren, en waer hy verscheen, werd hy door iedereen herkend, voor dien ryken vreemdeling, die elken avond, het gewonnen geld, door eenen bediende moest doen wegdragen.
Rig mymerde geheele dagen van roem, eer en grootheid.
Eens op eenen avond, scheen de fortuin eene van die grillen in het hoofd te hebben, welke haer in een oogenblik al de achting ontnemen, welke men haer voor hare goedheid toedraegt.
Rig verspeelde eerst eene kleine, daerna eene groote som,
| |
| |
en een paer uren later, al wat hy, sedert dat hy het speelhuis had bezocht, gewonnen had; geen stuiver bleef er hem over. Toen zette hy zyn paerd te pand, daerna zyn rytuig; en het een en het ander ging over in de handen van een nieuwen gunsteling der fortuin. Stengel had de wanhoop, de razerny in het hart, en terwyl een afzigtelyke stuiptrek zyne wezensspieren doorliep, wilde hy zynen persoon op het spel zetten.
Men lachte met zyne dwaze voorstellen; men vermaekte zich, in de vier hoeken der zael met zyne woedende wanhoop, en toen hy eindelyk begon ruzie te maken, wierp men hem buiten, en sloot de deur achter hem digt.
Des anderen daegs, verliet Stengel de hoofdstad: zyne kleeding zag er verplukt uit, en moedeloos stapte hy over den weg, welken hy gisteren nog onder de hoeven van zyn paerd deed dreunen. Zyn duiknek was meer dan ooit zigtbaer, en zyne gelaetstrekken waren valscher dan voorheen; zyn aengezigt was rood als vuer, en zyne oogen gloeiden van het bloed, dat er met geweld heen joeg: er was iets vreemds en wilds in zyn uitzien en in zyne houding, waervoor men een paer treden uit den weg zoude gegaen zyn.
Gedurende al den tyd, dat hy gewonnen had, was de slaep hem ontweken; en nu sliep hy geen oog meer en had, dag of nacht, geen oogenblik rust, omdat hy alles verspeeld had.
Zoo zwierf hy, als een landlooper van de eene stad tot de andere, en hernam eindelyk den weg naer het dorp, hetwelk hy eenige maenden geleden, aen het steenen kruis vaerwel zegde.
|
|
Auteursrechtvrij