| |
| |
| |
XIII.
Men beweert, dat er in het bestaen en de natuer der sekse iets geheimzinnigs ligt opgesloten, hetwelk de mannen, zoo min als de vrouwen zelve nooit zullen begrypen.
Ik heb my zelven wel eens gevraegd, of die geheimzinnigheid niet eene der oorzaken is, waerom de vrouwen aen de mannen zooveel belang inboezemen? Ik geloof ja; want zeker is het, dat er in het leven van den mensch niets zoo schoon, zoo aenlokkend is, als die dingen, welke zich met eene soort van geheim schynen te omhullen.
De vrouwen, en byzonder de jonge meisjes, willen volstrekt niet gelooven, dat er in haer iets geheimzinnigs of verborgen bestaet, houden zich zelfs beleedigd over dit grondstelsel, en beweren, dat zy meer regtuit en tienmael openhartiger zyn dan de mannen. Nooit heb ik eene vrouw aengetroffen, welke onze bedoeling wilde verstaen; de
| |
| |
mannen zyn echter wel degelyk van onze meening, en daerom ook zal de zaek wel zóó zyn. Het is dan ook om deze reden, dat men zich opzigtens de vrouwen zoo ligtelyk misrekent, en het zoo moeijelyk is, om te raden, wat zy willen, en wat zy doen zullen.
Deze waerheid ondervond Rig Stengel; dewyl van al hetgene wy hem in het voorgaende hoofdstuk, over het hart der meisjes, hebben hooren zeggen, er nog geen woord was uitgekomen. Reeds hadden de boeren het gewyde palmtakje, op den hoek van hunnen korenakker gesteken, en nog waren zyne zaken met de Bloem van den Beukberg dezelfde: en toen de veelkleurige paescheijeren, tot piramiden op eengestapeld, in alle huizen, gereed stonden, was er nog geene de minste verandering. Stengel had van oom Daniël nog geene verdere uitlegging kunnen bekomen; en dezes nichtje had hem, sedert al dien tyd, op zulken afstand weten te houden, en zoo veel vrouwelyke waerdigheid jegens hen getoond, dat hy aen geene gelegenheid van verklaring met haer had durven denken.
Eens nog had Stengel het gewaegd, terwyl het meisje alleen onder de uitbottende beuken wandelde, haer te spreken van vroegere betrekkingen en van zyne liefde; maer zonder antwoord bekomen te hebben, had hy ontsteld en verlegen zynen weg vervolgd. De Bloem had hem eenen blik toegeworpen, dien hy tot hiertoe nooit in hare zachtaerdige oogen gezien had, en eene houding aengenomen, welke hem geheel van zyn stuk had geholpen.
| |
| |
Sedert dien tyd, was Stengel gedwongen zich op eenen zekeren afstand te houden van het meisje, met wie hy eerst zoo vertrouwelyk had omgegaen; en weldra werd de verwydering, tusschen hem en de Bloem, zoo volkomen, als of zy elkander nooit gekend hadden. Van dien oogenblik, scheen het lieve nichtje van oom Daniël geheel te herleven: de onverschilligheid, de zwaermoedigheid, welke men sedert zoo geruimen tyd by haer had opgemerkt, maekten eensklaps plaets voor haer natuerlyk karakter, en weldra was Coba dat bevallig en vrolyk meisje van voorheen: de lieve blos kwam op hare wangen terug; in hare oogen blikkerde wederom hel vuer der jeugd, en haer hoofd, dat zoo langen tyd mistroostig op hare borst hing, had zich vry en kommerloos omhoog geheven. Ook in haer kleedsel had er eene plotselinge omkeering plaets: sedert langen tyd, had zy hare schoone zwarte hairen met geene gesierde muts meer getooid; zy had de somberste kleuren gekozen voor hare kleederen, welke zy zich onverschillig en zorgeloos om hare leden wierp; en men herinnerde het zich byna niet meer, haer in de kerk gezien te hebben, dan geborgen in hare zwarte, zyden falie.
Thans had het meisje dat alles ter zyde gelegd: des zondags, droeg zy een ryk damasten of sitsenkleed, bedekte haer hoofd met de schoonste kanten mutsen, en hing om haren hals het diamanten familiekruis, waerop al de meisjes van het dorp het oog hadden, en dan was het meisje zoo schoon, zoo bekoorlyk, dat zy den naem, welken zy droeg, tiendubbel verdiende.
| |
| |
De lieve meimaend ging nu aenbreken. Hy, die het dorpsleven, met al het dichterlyke daeraen verbonden, kent, zal wel weten, dat de eerste meinacht, voor de jonge lieden, de belangrykste dag van het jaer is; waerom? Omdat de minnaers zich dien nacht, bezig houden met eenen meitak te maken, voor hunne meisjes.
De meitak of meiboom, met de eerste voorjaersbloemen versierd, en op het dak gestoken van de wooning van haer welke men bemint, is het onderpand van liefde en trouw. Wee, de verloofde dochter, welke des morgens, by het ontwaken, niet het geluk heeft te ontwaren, dat het bekende zinnebeeld voor haer dien nacht is aengebragt! Wee haer! Al hare droomen van toekomend geluk zyn vervlogen! De bruidsdag, dien zy in de verte zoo helder, zoo blyde zag opdagen, is digt beneveld of met zwart omfloersd! Het hart, dat voor haer alleen klopte, is koud en onverschillig voor haer geworden, en haer is het laetste vaerwel toegeroepen!
Geen wonder dan ook, dat menig meisje, dien nacht, zich niet te bed begeeft; maer bekommerd door de bovenste ruiten van het kruisraem staet te loeren, of het dak van schuer of stal door den gewenschten meiboom bekroond is geworden.
Toen de Bloem van den Beukberg des morgens ontwaekte, en kort daerna het venster van haer slaepvertrek openstiet, hing er aen het raem een grooten krans van meiroozen, waertusschen men het frissche loover der eerste voorjaersplanten gevlochten had.
Het meisje sidderde, by het zien dier bloemen, welke den
| |
| |
gewoonen meiboom op het dak vervingen, raekte den krans niet aen, en liep ontsteld hare kamer uit. Welke hand had die bloemen te zaem gevlochten, en aen haer venster vastgemaekt? Rig Stengel? Neen; dan had het meisje niet gesidderd; maer den krans afgerukt, en denzelven met verachting weggeworpen. Haer hart zegde haer, dat eene andere hand dan die van den hoovaerdigen Stengel, die lieve meiroozen en dat frissche loover geplukt had; dat een ander haer dien nacht, gedurende haren slaep, den meigroet had toegeroepen.
Weldra bleek het, dat de Bloem zich in haer voorgevoel niet had bedrogen: er was nog slechts weinig tyd verloopen, of men had den meikrans aen het kruisraem bemerkt; de dienstboden kwamen nieuwsgierig byeen geloopen, om denzelven te bewonderen, en om duizenderlei gissingen te maken, over deze nieuwe wyze van meiboomen te planten. De meiden fluisterden elkander in het oor, dat Rig Stengel altyd iets zonderlings in het hoofd had, en den gewoonen meitak door een schitterenden krans van roozen had vervangen, enkel om zich van de eenvoudige dorpsjongens te onderscheiden. Doch weldra zagen de dienstboden, dat zy zich in hunne gissing bedrogen hadden, en dat Rig Stengel geheel vreemd was aen de bloemen van het kruisraem. Niemand twyfelde er aen; want toen de meesterknecht, even als iedereen, uit nieuwsgierigheid voor het venster kwam staen, bemerkte men dat hy ontevreden de wenkbrauwen fronste, dat hy bleek werd als een doode, en ontsteld heenging.
| |
| |
Even als, op kruiskensdag, toen de vlam den bruidskrans aen den haerd vernietigde, strooide de klapzieke fama ook dit nieuws met den gewoonen spoed, door het dorp.
Daer er dien dag weinig of niet gewerkt werd, staken de vrouwen en meisjes, in de buert, overal de hoofden by elkander, om te raedplegen, wien men zoude houden voor den maker van den meikrans, aen het venster van Daniël Heyman's nichtje.
De buervrouwen, die gewoonlyk zoo behendig waren, om de waerheid in dergelyke omstandigheden te achterhalen, schenen ditmael minder gelukkig en verloren zich in gissingen van duizenderlei aerd. Doch weldra werd men bekend met hetgeen er op de klosbaen, en de herberg was omgegaen, en langzamerhand werd de zaek minder duister.
De jonge lieden namelyk, hadden onder het klossen, hetwelk, by het schoone meiweder, wederom hunne geliefkoosde uitspanning werd, veel gesproken over den bedoelden meikrans, zonder elkander meer inlichtingen te kunnen geven, dan de meisjes, over den nieuwen minnaer van de Bloem. Maer toen Rig Stengel, eenige uren later, op de baen verscheen, had iemand uit louter schelmery, den naem van Evert Bierinck genoemd, en weldra liep de naem van den jongeling van mond tot mond, en kwam het oor treffen van Heyman's meesterknecht. Had inderdaed de jonge Bierinck, in den afgeloopen nacht, die teedere hulde gebragt aen de vriendin van zyne kinderjaren, of had de eene of andere dorpsjongen, het gewaegd de Bloem, die thans vry
| |
| |
was, zyn hart aen te bieden? Later zal zich deze vraeg ophelderen; voor het oogenblik zullen wy onze lezeressen, die hierin gewis het meeste belang stellen, slechts zeggen, dat by het hooren van Evert's naem, Rig Stengel geweldig bleek werd, en niet in staet was zyne diepe ontsteltenis te verbergen.
Gedurende eenige oogenblikken, had hy met verkropten toorn, zitten luisteren naer de schertsende opmerkingen en de spotternyen der klossers, en was toen heêngegaen.
Op de helling van den Beukberg bleef hy staen, en staerde over den Bloemvyver naer de plaets, waer de hut van Evert met hare gekalkte wanden, zich tegen den rug van den heiberg verhief; nog even was dezelve zigtbaer, en vertoonde zich gelyk eene flauwe ster, tegen eene grauwe lucht.
- Het is dan altyd dezelfde, die Rig Stengel in den weg loopt, bromde hy, zyne valsche blikken naer de hut gevestigd houdende, nog altyd die gemeene kinkel van vroeger, die zich als myn mededinger opdoet! Doch, neen, onmogelyk; kan iemand zoo verblind zyn door zotte verwaendheid, dat hy aenspraek zoude durven maken op?.... Wie weet?....
Hy stak zyn gebalde vuist over de vlakte van den vyver uit, en deed eene verschrikkelyke bedreiging hooren, welke hy zwoer ten uitvoer te brengen.
Daerna ging hy naer achter, schold de dienstboden uit voor luijaerds, joeg hen van den graenzolder naer den kelder, van den stal naer de schuer, en van daer naer het veld. Toen ontsloot hy den schaepstal, schopte woedend den armen spits
| |
| |
uit zyn hok, en sloeg den kleinen herder, met zyne ryzweep, de vlakte in.
Gedurende geheel den zomer, viel er niets merkwaerdigs voor op den Beukberg,
Rig had zich meer en meer van de dorpsjongens afgezonderd; hy vertoonde zich zelden op de klosbaen, en kwam nooit meer in hun gezelschap, wanneer er gedanst werd. Hy vond hunne blauwe kielen te vuil, hunne gesprekken te lom, en hunne levenswyze zoo lomp en gemeen, dat het hem tegen het hoofd stiet. Daerom reed hy, elken zondag, en somtyds meer dan eens in de week, naer de stad, een paer uren van daer, om er zich in een geheel anderen kring te vermaken. Daer stalde hy zynen schoonen vos in een hotel, en at er des middags, in gezelschap van beschaefde vreemdelingen en groote heeren der stad.
Daer deed hy zyne sporen op de steenen rinkelen, en rookte er sigaren, die men in het dorp nog niet eens kende. Daer ontmoette hy nooit die gemeene boerenkinkels, welke zynen rang en waerdigheid miskenden; neen; wanneer men tot hem sprak, was het voor en na nooit anders, dan ‘Mynheer Stengel!’
Wy hebben daereven gezegd, dat er gedurende dien zomer, niets merkwaerdigs, op den Beukberg, voorviel; dit was niet hetzelfde in de kleine witte hut, aen de overzyde van den Bloemvyver.
Nauwelyks had de zeis der maeijers op de koornakkers het graen weg gesneden, en er niets dan de doode stoppelen ach- | |
| |
tergelaten, of de gevreesde maeijer van het menschdom was, met zynen vernielenden sikkel, aen de wooning van Evert komen stil houden, en had den levensstengel der oude weduwe Bierinck doorgesneden.
Twee dagen later, meldde de treurige stem der doodsklok, dat het graf voor Evert's moeder gereed was.
Lang bad de brave zoon op de kleine terp, waer onder de arme vrouw voor altyd zich ter rust had gelegd, en keerde toen, ontroostbaer over het wreede verlies, met vrouw Stengel naer de hut terug.
Vergeten wy niet te zeggen, dat, dewyl zyne wooning aen eene andere, digt by gelegene parochie toebehoorde, de dood der weduwe Bierinck, op den Beukberg en in het dorp, byna ongemerkt voorby ging.
Van het oogenblik af, dat de buermeisjes het graf van zynen vader met palm en bloemen hadden getooid, had Evert's wekelyks een bezoek afgelegd op het doodenveld der gemeente; nu had hy ook zyne bede te doen op het graf zyner moeder, en 's wekelyks deed hy ook zyne godvruchtige bedevaert naer het naburige dorp.
|
|