|
| |
| |
| |
XII.
Des anderendaegs, toen Coba in de ziekenkamer trad, zaten oom en tante reeds by den haerd; Daniël werkte aen den bekenden bloemkrans, voor welken tante Tilla de schoonste blaedjes uitkoos. Hun nichtje ging gedurig het vertrek op en neêr, verplaetste den eenen stoel na den anderen, veegde de tafel af, die niet vuil was, en blies over het porceleinen koffyservies, hetwelk zy zoo even had afgeveegd.
Met haren zakdoek sloeg zy naer den balk, even als of er spinneweb had gehangen, en kwam daerna met de blaespyp, zoo hard zy konde, in het vuer blazen, ofschoon hetzelve volkomen goed brandde. Zoo trippelde zy gedurende een half uer over en weêr, en futselde in hoeken en kanten, zonder te weten wat zy deed. Het was gemakkelyk te zien,
| |
| |
dat er het lieve meisje iets op het hart lag, hetgeen zy aen oom en tante wilde, maer niet durfde zeggen.
Eindelyk was zy by den haerd komen staen, had den tip van haren voorschoot tusschen hare vingeren genomen en denzelven wederom laten vallen, om de linten van hare muts te verfrommelen. Hare oogen zagen, zonder zich te verroeren, naer de vlam van het vuer, en hare wangen bloosden, gelyk twee paradysappelen.
- Oom en tante, begon het meisje met byna onhoorbare stem; indien gy dien krans maer wildet ter zyde leggen....
- Ter zyde leggen? vroegen bevreemd de oude lieden te gelyker tyd.
- En wat zoude Rig daervan zeggen? vroeg Heyman.
- Paschen komt al naby, kind, zeide Tilla; uwe bruidskleederen....
- Neen, neen! zuchtte het meisje; spreek my van geene bruidskleederen.
- Maer, goede hemel! wat is er dan toch gebeurd? riep oom Daniël.
- Gaerne zoude ik.... zuchtte andermael het meisje.
- Uitstellen? vroeg tante Tilla.
- Nog al uitstellen? vroeg Daniël, dat kan niet, lief kind; alles is bepaeld en beslist.... Overal is het bekend, dat gy de vrouw gaet worden van Rig Stengel....
- Nooit! onderbrak hem zyn nichtje. Haer wezen was bleek geworden, en in elk oog parelde er een traen; zy had
| |
| |
het hoofd vry opgeheven, en de hand plegtig uitstekende riep zy: ‘Nooit zal Coba de vrouw zyn van Rig Stengel!’
Deze onverwachte woorden op eenen besluitvollen toon uitgesproken, en de indrukwekkende houding van het meisje, deden eenen ongeloofelyken indruk op de oude lieden; gewis hadden de woorden ‘brand op den Beukberg!’ geene grootere ontsteltenis te weeg gebragt. Oom Daniël had niet eens gemerkt, dat de krans, waeraen hy met tante Tilla werkte, aen zyne voeten was gevallen, en dat de knetterende vlam van het houtvuer zich, even als eene slang, langs de asch uitstrekte, om deze nieuwe prooi aen te vallen.
Coba zag het, maer maekte haren oom niet opmerkzaem over het gevaer, waerin zyn geliefkoosd handwerk verkeerde. Weldra krulde een der blaedjes zich by de toenemende warmte in een, en vatte vuer: een oogenblik blikkerde er eene kleine, helle vlam op de grauwe asch, en van geheel het kunstwerk, waeraen de oude lieden zoo veel dagen besteed hadden, bleef er niets over, dan de ring van yzerdraed, rond denwelken de bruidsbloempjes en blaedjes zich zoo schoon gestrengeld hadden.
Toen steeg er een diepe, weldoende zucht op, uit de borst van de Bloem, en een byna onmerkbare glimlach kwam voor een oogenblik haer gelaet ophelderen: het was, als of de vlam, die hare bruidskroon vernietigde, te gelyker tyd een drukkend pak van haer hart had weggenomen.
De dag na vastenavond is gewoonelyk een treurige dag.
| |
| |
De mensch gevoelt zich dan vermoeid en afgesloofd, door de vermaken van de feestdagen; en daerby is het hem eigen eene zekere drukking te ontwaren, na met vollen teug gedronken te hebben, aen den vreugdekelk van het leven.
Van den anderen kant, brengt de kruiskensdag misschien niet weinig by om het hart van den mensch te stemmen, tot eene sombere droefgeestigheid; het memento homo, waerby zich het zwarte stofkruis, op zyn voorhoofd afteekent, bevat eene te gewigtige les, eene te verschrikkelyke bedreiging, om in zyne ziel iets anders, dan droefgeestigeid, te doen geboren worden.
Dit gevoelden de bewooners van den Beukberg, gelyk ieder mensch; doch hetgeen er de neêrslagtigheid van allen, op dien dag, merkelyk vermeerderde, was de droefheid van Heyman en zyne vrouw, die by elkander aen den haerd zaten te weenen, en daerby het bleek ontstelde wezen van de jonge Coba, welke door de dienstboden zoo hartelyk bemind werd.
Iedereen giste dat er woordenwisselingen van eenen byzonderen aerd hadden plaets gehad, of dat er, in de ziekenkamer, iets buitengewoons was voorgevallen: het was doodsch en stil op den Beukberg, even als in een huis, waer de lykdragers verwacht worden.
In den namiddag vond eene der dienstmeiden, toen zy de asch van den haerd in haren aschbak by een trok, den ring van yzerdraed, welke aen de voeten van Heyman was blyven liggen. Nu gingen de dienstboden al de omstandigheden van
| |
| |
den vorigen avond, en die van den dag, by elkander brengen, en maekten de gevolgtrekking, dat het ontworpen huwelyk van Heyman's nichtje met den meesterknecht, wel zoude kunnen verbroken zyn.
Niemand was er bedroefd om; dewyl iedereen aen den verwaenden Rig Stengel misgunde, een huwelyk te doen, hetwelk hem het schoonste meisje tot vrouw gaf, en hem in bezit stelde van een zoo aenzienlyk fortuin, als dat van Daniël Heyman.
Rig werd op den Beukberg algemeen gehaet; maer niet minder gevreesd. Iedereen kende zyne wraekzuchtige inborst; iedereen wist, dat hy de regterhand was van Daniël Heyman, en als heer en meester, het huishouden, naer zyn genoegen, bestierde. Daerom ook fluisterden de dienstboden elkander het veronderstelde nieuws in het oor; maer wachtten zich zorgvuldig een enkel woord los te laten, waeruit de gevreesde meesterknecht de minste ongunstige gevolgtrekking zoude hebben kunnen maken.
Maer in het dorp was het zoo niet gelegen; het nieuws hetwelk er de praetzuchtige fama, op welke wyze weet ik niet, had aengebragt, werd in eenige oogenblikken overal rondgebeld.
De huismoeders verlieten haer werk, en ylden de buert in, om het nieuws te gaen mededeelen aen diegene, welke zy veronderstelden hetzelve nog niet te kennen, of om er zelve verdere inlichtingen van te vernemen; en er was geen dag verloopen, of de jongens, met de meisjes van het dorp,
| |
| |
zongen in de spinning een liedje van: ‘de mislukte vryery.’ Rig Stengel had, wel is waer, op kruiskensdag lont geroken, doch was er ver af te denken, dat eensklaps al zyne plannen van toekomende grootheid verydeld waren. Toen hy hoorde wat er in het dorp omging, stond hy verpletterd, en ylde huiswaerts, ten einde zich van de waerheid te overtuigen.
Eerst had hy zich naer de ziekenkamer begeven, in de hoop, dat, met den ouden man eenige loftuigingen over zyne huwelykskroon toe te zwaeijen, deze hem terstond alles zoude kenbaer maken. Maer het kunstwerk was verdwenen, en telkens dat Rig de slof op het tapyt bragt, had Daniël beteuterd den schouder opgehaeld, en alle bedenkelyke omwegen gezocht, om het onderwerp van het gesprek te veranderen. Eindelyk, om den jongen niet al te zeer te bedroeven, had hy gezegd, dat zyn nichtje dezer dagen zoo grillig was geweest, en zich eenigzins besluiteloos had getoond, toen hy haer gesproken had van haer aenstaende huwelyk.
Daerna had Rig Stengel zich tot de Bloem van den Beukberg gewend, met het vast voornemen, haer eene uitdrukkelyke verklaring te vragen van hetgeen er omging; maer het was als of het meisje zulks voorzien had, en alle mogelyke voorzorgen had genomen, om niet met hem in aenraking te komen; den geheelen dag was zy, of wel by de dienstmeiden in de keuken, of wel in de ziekenkamer; nooit vond Stengel haer alleen. Ging zy naer de kerk, dan verborg zy haer lief aengezigtje achter de vouwen van hare zwarte falie, en
| |
| |
deed zich, geregeld door eene der dienstmeiden vergezellen.
De twyfel en de onrust van Rig bleven dus voortduren, en toch konde hy zich niet voorstellen, dat zyne betrekkingen met de Bloem geheel en gansch verbroken waren. Was hy niet altyd die knappe flinke jongman, op wien alle meisjes van het dorp verliefd waren? Was hy niet de behendige schutter, die den koningsvogel had neérgeslagen; de fiksche ruiter, die den prys in het ganstrekken had weggedragen? Was hy niet de onontbeerlyke meester van den Beukberg; de man die kocht en verkocht naer goedvinden, en alles deed draeijen naer zyn zin? Was hy, en bleef hy niet altyd die Rig Stengel, welke zich door zyne nette kleeding, zyn verstand en deftigheid van gedrag, zoo zeer van die plompe boerenvlegels en de gemeene jongens van het dorp onderscheidde?
Dat waren de vragen, welke Rig aen zich zelven deed, terwyl hy uren lang voor den spiegel stond, onophoudelyk met zyne vingeren door het hair en met zynen kleinen, hairkam, door zynen bakkebaerd strykende, en gestadig moeite doende, om zynen gesteven hemdsband regt tegen zyne ooren te doen opryzen.
Al die vragen werden natuerlyk met ‘ja’ door hem beantwoord; en het was ook daerom dat Rig Stengel zich niet konde verbeelden, dat zyne zaken slecht stonden.
De zaek, dacht hy, zal zich later wel ophelderen, en hy zou binnen eenige dagen, wel te weet komen, wat er eigenlyk was voorgevallen. ‘Coba, zeide hy by zich zelven, heb
| |
| |
ik altyd voor een meisje gehouden, dat van eene min of meer grillige natuer is; maer zyn er meisjes in de wereld, die niet hare grillen hebben? Daerby zyn zy allen gaerne getrouwd, maer schynen er een schelmsch vermaek in te scheppen, hare vryers van tyd tot tyd, te leur te stellen, en in schyn, de liefdesonderhandelingen te onderbreken. Maer dat alles is berekening, om zich des te meer te doen beminnen, en haren persoon meer belangwekkend te maken. Gewis heeft zich de Bloem in het hoofd gesteken, dat ook zy niet mag nalaten deze gewigtige rol te spelen, by het naderen van hare bruidsdagen. Welnu, laet het kind eenige dagen pruilen, en zich houden, als of zy liever een nonnensluijer, dan wel een bruidkrans op haer hoofd heeft...... Het meisje zal zoo blyde wezen, wanneer hare rol zal uit zyn, en de zaken wederom op den ouden voet staen. Indien Heyman eene halve eeuw jonger was, zoude hy daer, by den haerd niet, met zyne vrouw, gaen zitten weenen, omdat zyne ontworpene huwelyksplannen misschien gaen mislukken; neen, dan zoude hy, zoo als ik, beseffen, dat heel die omkeering van zaken, enkel streken zyn, om zich nog wat bevalliger te maken, en den toekomenden bruidegom wat meer wakker te houden; zoo beschouw ik de zaek. Daerom zullen wy de afgunstige boerenjongens en de boosaerdige meisjes maer laten lagchen en zingen, en een weinig geduld hebben.’
|
|
Auteursrechtvrij