Werken. Deel 34. Naar Cayenne

V.
De trouwring.

Aan den heiweg, of den zoogenaamden ‘dijk’ die door witbastige berken en klaterboomen omzoomd is, juist daar waar de gebrekkige handwijzer over de vlakte heen gaapt, ligt een klein huiske, met steenen voorgevel, maar welks wanden terzij en achter uit gekalkt vitselwerk zijn saâmgesteld.

Het huis heeft twee vensters en eene deur aan den weg.

[p. 154]

Op een der vensterblinden staat, in zwarten omtrek, eene soort van roomer en eene flesch afgebeeld, ten bewijze dat men er aan den ‘reyzenden passant’ een glas jenever schenkt.

't Gebeurt nog al eens, dat de ijzeren klink der deur wordt opgelicht, nu eens door den marskramer die, onder zijne vracht bukkend, van dit naar het andere dorp gaat; dan eens door den veekoopman, die met den mispelaren stok in de hand en de leêren zweep daaraan vastgemaakt en vergezeld van zijn grooten rooden doghond, langs de hoeven dwaalt, en bij Bavo komt vragen wat er zooal ‘staat’ bij dezen of genen. Ofwel komt er de jager, de vorster, de scheersliep of ander volkje; ofwel komt er de wit gehuifde kar met vreemd volk, ofwel houdt er de turfkar stil.

Ja, ja, Bavo schonk nog al wel op dien eenzamen uithoek van het dorp, en Bluts had er reeds aan gedacht om, vlak tegenover het huis van den ouden smid, eene woning op te slaan. Broodnijd, anders niet!

Nu, in den nacht, was er natuurlijk geen levende ziel. De wind suizelde door het dorre loof der berken en klaters, of joeg de gevallen blaêren over den dijk heen. De handwijzer scheen op den hoek te staan als een zwarte, maar bijzonder magere reus, die zijne armen zegenend, of vervloekend misschien, naar de dorre heide uitstak.

Soms zag men hem, dan weer niet: 't was naarmate de maan te voorschijn kwam, of achter de nu voortjagende wolken verdween.

't Was wel akelig aan dien eenzamen hoek; maar Ida was er veilig bij haren vader, veilig tegen wat Job Jeurick soms mocht ondernemen.

Bavo klopte op de deur en men trok langs binnen de houten pin, die voor grendel diende, weg. Het vuur in den haard wierp een fantastischen schijn door de huiskamer, die in niets eene herberg verraadde, hadde men op

[p. 155]

eene hoekkas niet een paar flesschen en kruiken, en eenige omgestulpte glazen zien staan.

‘Wie is daar bij u, Bavo?’ vroeg eene stem, die uit de bedsteê, met donkerblauwe gordijnen, opsteeg.

‘Ik, moeder!’ zegde Ida.

‘Hoe gij, kind? zoo laat?’

‘Wel ja, het smoort weêr daar ginder met Job Jeurick,’ bromde de vader, die de kleine blikken lamp ontstak. ‘Ditmaal echter moet die bullebak, die stijfkop eene geduchte les hebben.’

‘Och, Bavo, spreek zoo niet,’ zegde de oude vrouw; ‘men moet geduldig en toegevend zijn. 't Gaat in den aanvang nooit heel goed, neen! zeker niet; 't zal wel beteren, dochter. Morgen zal ik Job Jeurick spreken. Maar gij hadt naar uw eigen huis moeten gaan. Het huisdak verlaten is niet goed, neen! vooral niet 's nachts. Nu, om 't even.’

Ida zat in den hoek van den haard en zweeg, terwijl vader gromde en morde, omdat de lemmet der lamp niet branden wilde. Er was gewis nat aan, want de wiek knetterde al erger dan een vuurwerk; maar tusschen dat alles in, herhaalde hij toch:

‘Neen, eene les moet hij hebben, die Teutekop! Gelijk heeft Ida, en zij zal ditmaal niet de eerste zijn die toegeeft, neen! Hij moet komen, ja, hij moet den kop in den schoot leggen.’

Bavo was dus van stemming veranderd, sedert hij Ida in de herberg aanzette om er vroolijk op los te dansen, en de zorgen tot morgen te verschuiven.

Eene magere taankleurige hand scheidde andermaal de gordijnen van elkander, en het spookachtige hoofd van moederke Buck kwam deels te voorschijn.

‘Is kleine Tony daar?’ vroeg ze.

‘Ja, grootemoê,’ antwoordde de knaap, die aan den knie zijner moeder stond en zeer wel begreep wat er ge-

[p. 156]

beurd was; maar hij was toch tevreden dat zijne moeder bij grootvader was teruggekeerd.

‘Nu, in Godsnaam,’ hervatte de moeder. ‘Ik zie wel dat gij allen verschrikkelijk kwaad, en dezen avond niet vergevensgezind zijt.’

‘Gij oordeelt en weet niet wat er gebeurd is, vrouw!’ zegde de smid.

‘Of ik het niet raden kon! Alweêr om den kleinen jongen...,’ en het vrouwke zuchtte diep. ‘Die stiefvaders, die stiefmoeders!’

Een oogenblik daarna zegde zij nog:

‘Nu, terwijl gij u alle twee opstookt en haat broeit, wil ik een Vader-ons bidden, opdat morgen alles weer in vrede keere.’

Ja, dat was wel gedaan, goed vrouwke, liefderijke ziel!

Ida lag met kleinen Tony in het bed, dat in de kamer stond, eene kamer met wit gekalkte muren, rood steenen vloer, doch zonder meubels, tenzij een kreupelen stoel vóór de bedsteê.

In dezen hoek der kamer waren de aardappels, in den anderen de wortels en rapen neêrgeschud. Ook die kamer werd nooit gebezigd, tenzij met kermis, jaarmarkt, of de musschengild.

't Was er maar akelig; de wind suisde buiten en deed de slecht sluitende vensters ratelen. In de huiskamer tikte de klok of hoorde Ida soms de moeder zuchten; want slapen kon ze niet. Ze dacht aan het gebeurde en 't was haar, rechtuit gesproken, vreemd, zeer vreemd in het huis aan den weg.

Nu was het pikdonker in de kamer, en de regen kletterde tegen de bovenramen van het venster.

Ida hoorde of meende stemmen en voetstappen te hooren, schimmen en menschelijke gestalten te zien. Wonderlijk, zij was bang en zij kende vroeger nooit vrees Neen, in die kamer bleef ze niet; ze stond op en ging in

[p. 157]

den hoek van den haard, in vaders ouden leêren leuningstoel zitten.

‘Zijt gij het, Ida?’ vroeg de moeder. ‘Wat is er, kind?’

‘Ik kan niet slapen, moeder.’

‘Stook het vuur dan op, kind.... Zoo... leg er nog een turf bij.... Is het daar niet koud?... Hebt ge geen honger, geen dorst?... Wilt ge dat vader opsta en wilt gij dan hier bij moeder slapen?... Niet?... Nu, neem dan deze wollen deken.... Bid een Vader-ons, Ida, 't zal morgen wel beter gaan.... Och, kind, ge moet vergeten en vergeven....’

Ja, zoo sprak het oude moederke, die recht chistelijke ziel, en Ida gevoelde dat zij gelijk had: ze vouwde de handen op de knieën saâm en bad; 't werd rustiger in haar hart.

Zacht neigde het hoofd naar de borst en ze sliep in; doch ze werd wakker, want ze meende den hamer op het aambeeld te hooren klinken - neen! 't was het getink der paardenbellen van eene vrachtkar, welke op den weg langzaam naderde, voorbij hottelde en schokte, en eindelijk niet meer gehoord werd.

Dit was het eenige geluid dat ze nog hoorde; want daarna sliep ze lang. Een gerammel aan de deur wekte haar; er was iemand en ze luisterde met ingehouden adem. De wind was gaan liggen. Vader en moeder sliepen. Ja, men rammelde aan de deur! Dan scheen een voetstap zich te verwijderen. 't Moest in den morgen zijn, want de haan kraaide helder in den geitenstal.

Toen het dag geworden was, ging Ida buiten.

Het was nog altijd hetzelfde akelig, dor en doodsch landschap, dezelfde eenzaamheid. Alleen de groote haan, met blauwgroene veêren aan den staart en vergezeld van zijden mevrouwen, twee of drie hoenders, wandelde pikkend klokkend in het karrespoor, om het ontbijt te zoeken.

[p. 158]

Wiens voetstappen mag de jonge vrouw in het schemeruur gehoord hebben?

Toen Ida weêr wilde binnengaan, zag zij eenen sleutel en een zilveren ringske aan den nagel in den muur, naast de deur hangen.... 't Was, ja, zij herkende hem de sleutel der smidse; 't was - o ze werd bleek als een lijkdoek - 't was de zilveren trouwring van Job Jeurick.